Ankilozan Spondilit`li hastalarda; hastalık aktivitesi ve depresyon, anksiyete, yaşam kalitesi arasındaki ilişkinin araştırılması

Abstract

Bu çalışmada Ankilozan spondilitli (AS) hastalarda; hastalık aktivitesi vedepresyon, yaşam kalitesi arasındaki ilişki araştırılmıştır.Mersin Üniversitesi Sağlık Araştırma ve Uygulama Hastanesi, FizikselTıp ve Rehabilitasyon bölümüne başvuran ve AS tanısı konulan 57 AS' li hastave sağlıklı 53 sağlıklı kontrol olmak üzere toplam 110 birey çalışmaya dahiledildi. Her iki grubun demografik verileri, eğitim durumları kaydedildi. BECKDepresyon ve BECK Anksiyete ölçeği ile her iki grubun psikolojik durumlarıdeğerlendirildi. AS' li hastalara hastalık aktiviteleri için BASDAİ, fonksiyonelkapasitelerini değerlendirmek için BASFİ, yaşam kalitelerini değerlendirmek içinASQoL ölçekleri yapıldı. AS' li hastaların hastalık süresi, hastalığa bağlı gelişenağrı ve sabah katılık şiddetinin süresi, HLA B-27 durumu, sahip olduğu diğerkronik hastalıklar ile ilgili veriler kaydedildi. Ayrıca AS' li hastaların dahaönceden yapılmış görüntüleme yöntemleri (sakroiliyak MR ve sakroiliyak eklemX-ray görüntülemeleri) tekrar değerlendirildi. Hastalardan elde edilen verilerinnormal dağılım varsayımı için Shapiro Wilk testi kullanıldı. Hasta ve kontrolgrupları arasında ölçek puan ortalamalarının karşılaştırılması parametriktestlerden Studen - t testi ile ya da parametrik olmayan testlerden MannWhitney U testi ile yapıldı. İstatistik anlamlılık düzeyi (p) 0.05 alındı.Çalışma popülasyonu 57 (13 kadın, 44 erkek; 46.08±11.99 yıl) AS' lihasta ve 53 (6 kadın, 47 erkek; 43.18±10.51 yıl) sağlıklı kontroldenoluşmaktaydı (p> 0.05). AS grubu daha yüksek depresyon ve anksiyete değerortalamalarına sahipti. (p<0.001). AS' li hastalarda eğitim durumu, cinsiyet vemedeni durum ile BECK Depresyon skor ortalamaları arasında anlamlı bir ilişkiyoktu (sırasıyla; p=0.817, p=0.786, p=0.266). Ancak; medeni durum ile BECKAnksiyete skor ortalamaları bakımından anlamlı bir fark vardı (p=0.001). Yüksekhastalık aktivitesine sahip olan AS' li hastalar düşük hastalık aktivitesine sahipolanlara göre daha yüksek BECK Depresyon skoruna (8.68±7.33, 22,31±8,06;sırasıyla) ve daha yüksek BECK Anksiyete skoruna (5.84±6.40, 18,6±10,58;sırasıyla) sahipti ayrıca düşük hastalık aktiviteli hastalar daha düşük ASQoLskorlarına (6.45±4.46, 13,96±2.85; sırasıyla) sahipti (p<0.001). AS grubundaHLA-B27 pozitifliği durumuna göre BECK Depresyon skoru ve ASQoL skoru 6ortalamaları bakımından anlamlı bir fark yokken, BECK Anksiyete skoru HLA B27 pozitif olan grupta daha yüksek ve istatistiksel olarak anlamlıbulunmuştur(p=0.005). ASQoL skoru ile BASDAİ skorları ve BASFİ skorlarıarasında pozitif yönlü, güçlü doğrusal bir ilişki vardı (sırasıyla=0.767; p<0.001;r=0.759; p<0.001). BECK Depresyon skoru ile BASDAİ skoru, ASQoL skoruarasında pozitif yönlü, yüksek doğrusal bir ilişki tespit edilmişken; BASFİ skoruile pozitif yönlü orta derecede doğrusal bir ilişki tespit edilmiştir (sırasıylar=0.710,p<0.001; r=0.751, p<0.001; r=0.513, p<0.001). BECK Anksiyete skoruile ASQoL skoru arasında pozitif yönlü, yüksek doğrusal bir ilişki tespitedilmişken; BASDAİ, BASFİ skorlarıyla ve hastalık süresiyle pozitif yönlü, ortaderecede doğrusal bir ilişki tespit edilmiştir (sırasıyla r=0.589, p<0.001; r=0.602,p<0.001; r=0.571, p<0.001).Sonuç olarak hastalığı yüksek aktiviteli (BASDAİ ≥4) AS' lilerin , yaşamkalitesi anlamlı oranda azalmıştır. Ayrıca bu hastaların anksiyete ve depresyondüzeyi yüksektir ve bu durum yaşam kalitesini olumsuz yönde etkilemektedir.Anahtar Kelimeler: Ankilozan spondilit, anksiyete, depresyon, yaşamkalitesi

In this study, we aimed to investigate the relation between diseaseactivity and depression , anxiety and quality of life in patients with Ankylosing spondylitis (AS)A total of 110 individuals, including 57 AS patients who were admitted toMersin University Faculty of Medicine Physical Medicine and Rehabilitationdepartment and diagnosed with AS and 53 healthy controls, were included inthe study. Demographic data and educational status of both groups wererecorded. The psychological states of both groups were evaluated with theBECK Depression Scale and BECK Anxiety Scale. For patients with AS,BASDAI scales were used for disease activities, BASFI scales were used toevaluate their functional capacities, and ASQoL scales were used to evaluatetheir Helath Quality. Data related to the duration of illness, pain and severity ofstiffness, HLA B27 status, and other chronic diseases of AS patients wererecorded. Also, previously imaging methods of patients with AS (sacroiliac MRand sacroiliac joint X-ray imaging) were reevaluated. Shapiro Wilk test wasused to assume the normal distribution of the data obtained from the patients.Comparison of the mean scores of the scale between the patient and controlgroups was done with Studen - t test from parametric tests or Mann Whitney Utest from nonparametric tests. Statistical significance level (p) was taken as0.05.The study population consisted of 57 (13 women, 44 men; 46.08 ± 11.99years) AS patients and 53 (6 women, 47 men; 43.18 ± 10.51 years) healthycontrol (p> 0.05). The AS group had higher depression and anxiety scores. (p<0.001). There was no significant relationship between educational status,gender and marital status and BECK Depression score in patients with AS (p =0.817, p = 0.778, p = 0.2266, respectively). Patients with AS with high diseaseactivity have higher BECK Depression score (8.68 ± 7.33, 22.31 ± 8.06;respectively) and higher BECK Anxiety score (5.84 ± 6.40, respectively)compared to patients with AS with low disease activity. It had 18.6 ± 10.58;respectively). In addition, patients with higher disease activity had lowerASQoL scores (6.45 ± 4.46, 13.96 ± 2.85; respectively) (p <0.001). While there 8was no significant difference in terms of BECK Depression score and ASQoLscore averages in AS group according to HLA-B27 positivity status, BECKAnxiety score was higher and statistically significant in the group with HLA B-27positive (p = 0.005). There was a positive and strong linear relationshipbetween ASQoL score and BASDAİ scores and BASFİ scores (= 0.776; p<0.001; r = 0.759; p <0.001, respectively). While there was a positive, highlinear relation between BECK Depression score and BASDAİ score, ASQoL; Amoderately linear correlation with BECK Depression score and BASFİ scorewas determined (r = 0.710, p <0.001; r = 0.751, p <0.001; r = 0.513, p <0.001,respectively). While a positive, high linear relation was found between BECKAnxiety score and ASQoL score; A positive, moderately linear relationship wasdetermined with the BECK Depression score, BASDAİ, BASFİ scores, anddisease duration (r = 0.589, p <0.001; r = 0.602, p <0.001, r = 0.571, p <0.001,respectively)In conclusion, the quality of life of AS patients with high disease activity(BASDAİ ≥4) were decreased significantly. In addition, high disease activity ASpatients have high levels of anxiety and depression, which negatively affects thequality of life.Keywords: Ankylosing spondylitis, anxiety, depression, quality of life