Kültürün tasarımı etkilemesi bağlamında olimpiyat oyunları maskotlarının incelenmesi

Abstract

Olimpiyat oyunları organizasyonları, her ülkeden binlerce sporcu ve izleyicinin katıldığı büyük bir spor olayı olmalarının yanı sıra, görsel bir şölen ve önemli bir kültürel tanıtım aracıdırlar. Bu oyunlar, temelde eğitsel, sosyal, estetik ve ahlaki prensipler çerçevesinde, insanların beden gücünü geliştirmenin yanında, akıl gelişimini de uyum içerisinde sağlamayı amaçlayan olimpizm ilkesi ışığında; karşılıklı anlayış, dostluk ve beraberlik ile gerçekleştirilir. Farklı ülkelerden, farklı insanları ve sporcuları bir araya getiren olimpiyat oyunları, aynı zamanda birer kültürel buluşmaya da sahne olmaktadırlar. Birer görsel şölene dönüşen her olimpiyat organizasyonlarının, önemli unsurlarından biri de kitlesel iletişimi sağlayan olimpiyat maskotlarıdır. Hem markaların tanıtımlarında, hem de spor organizasyonlarında etkin olarak kullanılan maskot tasarımları, temsil ettiği şey ile bütünleşir ve hedef kitle ile etkili bir görsel iletişim oluşturulmasını sağlarlar. Maskotların eğlenceli, etkili bir temsil gücüne sahip olmaları ve aynı zamanda akılda kalıcı olmalarından ötürü, geçmişten günümüze pek çok alanda kullanılmalarına neden olmuştur. Olimpiyat oyunları için maskot kullanımı, 1972 Münih Olimpiyat Oyunları için kullanılan ilk resmi maskot Waldi ile birlikte, günümüze kadar varlığını sürdürmüş ve adeta bir gelenek halini almıştır. Olimpiyat oyunlarına ev sahipliği yapan ülkelerin ve kentlerin kendi değerleri çerçevesinde oluşturdukları maskot tasarımları, kitlesel iletişimi sağlayan kültürel birer tanıtım aracıdırlar. Bu çalışmada, olimpiyat oyunlarında iletişim ve tanıtım amacıyla kullanılan maskot tasarımlarının, ait olduğu ülkenin ve kentin kültürel değerlerine göre nasıl şekillendikleri ve kültürün tasarımı nasıl etkilediği üzerinde durulmuştur. Başlangıçtan günümüze gerçekleştirilen organizasyonlarda kullanılan maskotlar incelenmiş ve önemli bulunan maskot tasarımlarının çözümlemeleri yapılmıştır. Ayrıca çalışma kapsamında bir maskot tasarımı uygulamasına da yer verilmiştir.

In addition to being a big sporting event with the participation of thousands of athletes and spectators from every country, the Olympic games organizations are a visual feast and an important means of cultural promotion. These games are realized with mutual understanding, friendship and solidarity in the light of the principle of olympism, which aims to ensure the development of the mind in harmony as well as developing the body strength of the people within the framework of educational, social, aesthetic and moral principles. The Olympic Games, which bring together different people and athletes from different countries, are also the scene of cultural gatherings. One of the important elements of every Olympic organization that turned into a visual feast is the Olympic mascots that provide mass communication. Mascot designs, which are used effectively in brand promotions and sports organizations, integrate with what they represent and provide effective visual communication with the target audience. Mascots have been used in many areas from past to present, because they have a fun, effective representation power and are also catchy. The use of mascots for the Olympic Games, along with Waldi, the first official mascot for the 1972 Munich Olympic Games, has survived to this day and has become a tradition. The mascot designs created by the countries and cities hosting the Olympic Games within the framework of their own values are cultural means of publicity providing mass communication. In this study, how mascot designs used for communication and promotion in the Olympic Games are shaped according to the cultural values of the country and the city they belong to and how culture affects the design. The mascots used in the organizations carried out from the beginning to the present were analyzed and the mascot designs that were found important were analyzed. In addition, a mascot design application was included in the study.