Liseli sporcularda görev ve ego yönelimleri ile sporda stresle başa çıkma stratejileri arasındaki ilişki

Abstract

Bu çalışmanın amacı, lisanslı sporcu lise öğrencilerinin sporda görev ve ego yönelimleri ile stresle başa çıkma stratejileri arasındaki ilişkiyi incelemektir. Bu amaçla araştırmaya 175 kadın, 125 erkek toplam 300 sporcu katılmıştır.Araştırmaya katılan sporcuların stresle başa çıkma stratejilerini belirlemek için Gaudreau ve Blondin (2002) tarafından Kanada?da geliştirilen, Türkçe? ye uyarlama çalışması Arsan (2007) tarafından yapılan Sporda Stresle Başa Çıkma Stratejileri Envanteri (SSBÇSE) kullanılırken, görev ve ego yönelimlerini belirlemek için Duda (1989) tarafından geliştirilen, Türkçe? ye uyarlama çalışması Toros (2001) tarafından yapılan Sporda Görev ve Ego Yönelimi Ölçeği (SGEYÖ) kullanılmıştır. 1. Sporcuların görev ve ego yönelimleri ile cinsiyet (t=0,576; p=0,565>0,05) ve spor dalı (ego: F=1,175; p=0,321>0,05 görev: F=1,310; p=0,260>0,05) arasında anlamlı bir fark bulunmazken, yaş (F=3,886; p=0,022<0.05) ve spor yaşı (ego: F=1,175; p=0,321>0,05 görev: F=1,310; p=0,260>0,05) arasında anlamlı farklar bulunmuştur. Küçük yaştaki sporcular büyük yaştaki sporculardan daha fazla ego yönelimlidir.2. Sporcuların stresle başa çıkma alt ölçeklerinden ?hayal etme? puan ortalamalarının cinsiyete göre anlamlı sonuçları bulunmuştur (t=2,05; p=0,041<0,05). Bayan sporcuların hayal etme puanları, erkek sporculara göre daha yüksektir. Sporcuların stresle başa çıkma alt ölçeklerinden ?çaba sarf etme? puan ortalamalarının yaş değişkenine göre anlamlı bulunmuştur (F=4,489; p=0,012<0.05). Sporcuların hayal etme, düşünce kontrolü, destek arama, gevşeme, mantıksal çözümleme, çekilme, zihinsel karmaşa, hoşa gitmeyen duyguların ifadesi puanları ortalamalarının yaş değişkenine göre sonuçları anlamlı bulunmazken (p>0.05), ?sosyal geri çekilme? puan ortalamaları, spor dalı değişkenine göre anlamlı sonuçlar vermiştir (F=2,503; p=0,031<0,05). Spor dalı basketbol olan sporcuların atletizm olanlara göre sosyal geri çekilme puanları daha düşüktür. Stresle başa çıkmada sporcuların spor yaşı ile ?çaba sarf etme? ve ?sosyal geri çekilme? puanları arasında anlamlı sonuçlar çıkmıştır (F=2,696; p=0,031<0,05). 3. Sporcuların görev ve ego yönelimleri ile stresle başa çıkma stratejileri arasında yapılan 3x2 anova sonucunda ?görev yönelimli başa çıkma? puanlarının grup (görev, ego) değişkenleri arasında anlamlı farklar bulunmuştur (t=-1,913; p=0,047>0,05). Görev yönelimli sporcuların görev yönelimli başa çıkma puanları, ego yönelimli sporculardan daha yüksektir.4. SSBÇYE?nin Alt Ölçeklerinin SGEYÖ?nün Alt boyutlarından Etkilenme Durumunu Test Etmek İçin Yapılan Regresyon analizinde, görev yönelimli olma, sporda stresle başa çıkma alt ölçeklerinden ?hayal etme, çaba sarf etme, düşünce kontrolü, destek arama, gevşeme? yi etkilemesi bakımından anlamlıdır. Bu alt ölçekler SSBÇYE?nin ?görev yönelimli? ve ?olumlu? başa çıkma stratejileri grubuna girerler. Yani sonuçlar hipotez olarak ortaya attığımız ?görev yönelimli sporcuların başa çıkma stratejilerinden olumlu olanlarını kullanacakları? düşüncesini doğrular niteliktedir.Anahtar Kelimeler: Stres, Stresle Başa Çıkma, Görev Yönelimli Hedefler, Ego Yönelimli Hedefler

The purpose of this study, which was licensed athletes in the sport of high school students to examine the relationship between stress, coping strategies, and goal orientation. For this purpose, the study 175 female, 125 male athletes were participated in a total of 300 athletes. Athletes participating in the study to identify strategies for coping with stress developed in Canada by Gaudreau and Blondin (2002), was adapted into Turkish by Arsan (2007) Strategies for Coping with Stress in Sport Inventory (SSBÇSE) were used. Athletes participating in the study to determine the target orientation developed by Duda ( 1989), adapted into Turkish by Toros (2001) Task and Ego Orientation in Sport Questionnaire (TEOSQ) were used. 1. High school athletes, there was no significant difference between goal orientations and gender (t=0,576; p=0,565>0,05) and sport (ego: F=1,175; p=0,321>0,05 görev: F=1,310; p=0,260>0,05) , the age(F=3,886; p=0,022<0.05) and age of sport (ego: F=1,175; p=0,321>0,05 görev: F=1,310; p=0,260>0,05) variable was statistically significant results. Younger athletes, older athletes more ego-oriented. 2. Coping subscales of high school athletes ?to imagine? the results of the mean scores were significantly according to the gender (t=2,05; p=0,041<0,05). Female athletes to imagine scores higher than male athletes. Athletes subscales of coping strategies was found between age and significant results (F=4,489; p=0,012<0.05). Imagine the thought of athletes, support search, relaxation, logical analysis, withdrawal, mental confusion, displeasing the expression of emotions while the results according to the age variable averages scores significantly (p > 0.05),