Lise son sınıf öğrencilerinin yükseköğrenime yönelik eğitimsel istekleri ve eğitimsel engel algılarının aile özellikleri okul özellikleri ve cinsiyet açısından incelenmesi

Abstract

Bu araştırmanın amacı 12. sınıf öğrencilerinin lise sonrası eğitim ile ilgili eğitimsel istekleri ve farklı türdeki eğitimsel engellere yönelik algıları arasındaki ilişkiyi incelemek ve bu eğitimsel isteklerin ve eğitimsel engel algılarının aile sosyo-ekonomik özelliklerine, okul özelliklerine ve cinsiyete göre değişip değişmediğini belirlemektir.Araştırmanın örneklemi tabakalı örnekleme yöntemi kullanılarak oluşturulmuştur. Bu kapsamda, Mersin ili Yenişehir, Akdeniz, Mezitli ve Toroslar ilçelerinde bulunan Anadolu, Genel ve Endüstri Teknik ve Meslek Liseleri arasından seçkisiz örneklem yöntemi ile belirlenen okullarda alanlara göre saptanan 12. Sınıf öğrencileri ile örneklem oluşturulmuştur. Türkçe?ye uyarlama çalışması yapılan `Eğitimsel Engeller Ölçeği? ve bu ölçeğe ek olarak Eğitimsel İsteklerin de sorulduğu bir bilgi formu ile örneklemi oluşturan öğrencilerden veri toplanmıştır. Veriler, Tek Yönlü ANOVA analizi, t-testi ve ki-kare testi kullanılarak analiz edilmiş ve tüm veriler .05 anlamlılık düzeyinde test edilmiştir.Tüm örneklemden elde edilen bulgulara göre hem eğitimsel isteklerin hem de eğitimsel engel algısının aile sosyoekonomik özellikleri, okul türü ve alan ve cinsiyet ile anlamlı bir ilişkisi olduğu sonucuna ulaşılmıştır. Kız öğrenciler lise sonrasında erkeklere göre daha uzun süren bir eğitim almak istemekte, bununla beraber özyeterlik algıları ile ilgili olarak engelleri olduğunu düşünmektedirler. Erkek öğrenciler ise lise sonrası eğitimsel isteklerini gerçekleştirmek konusunda referans gruplardan yeterince destek alamadıkları algısı içindedirler. Sosyoekonomik düzey düştükçe öğrencilerin engel algıları artmakta ve eğitimsel istek düzeyleri ise düşmektedir. Bunun yanı sıra, öğrencilerin öğrenim görmekte olduğu lisede uygulanan müfredatın yüksek öğretime geçişe hazırlayıcı içerikte olması ya da olmaması eğitimsel isteklerini ve engel algılarını etkilemektedir.

The aim of this study is to determine the relation between educational aspirations and perceptions of educational barriers of high school seniors on post secondary education and whether or not these educational aspirations and perceptions of educational barriers vary according to their family socioeconomic characteristics, school characteristics and gender.The sample of study was constructed by using the method of stratified sampling. In this scope, the sampling has been chosen with the high school seniors determined according to the program areas at schools specified with the random sampling method among the Anatolia, General and Industrial Technical and Vocational High Schools located in Yenişehir, Akdeniz, Mezitli and Toroslar districts of Mersin,. The data was collected from students by using ?The Perceptions of Educational Barriers Scale? after Turkish adaptation studies. In addition to this an information form which includes questions on educational aspirations was used to collect data. Data has been analyzed by using One-way ANOVA analysis, t-test and chi-square test and all data has been tested at the .05 level of significance.According to the results obtained from all sample, it has been concluded that both educational aspirations and perceptions of educational barriers have significant relations with the family socioeconomic characteristics, school type and program, and gender. The female students aspire to get education which takes long time than male students after high school and they think that they have barriers related to the perceptions of self-efficacy. The male students have perceptions that they don?t get necessary support from the reference groups about realization of their postsecondary educational aspirations. The perceptions of barriers increases and level of educational aspirations decreases among the low socioeconomic level students. In addition to this, according to the curriculum applied at high school which prepares students or not to pass higher education is related to educational aspirations and perceptions of barriers.