Türkiye`deki hastane okullarının mevcut durumu ve geliştirilen eğitici eğitimi programının öğretmenler üzerindeki etkisi

Abstract

Hastanede yatan okul dönemi çocukları, hastanede geçirecekleri süreye bağlı olarak eğitim-öğretim yönünden yaşıtlarına göre büyük kayıplara uğramaktadır ve bunun yarattığı psikolojik etkiler çok sık rastlanan sorunlardan biri olarak ortaya çıkmaktadır. Bu nedenle okul dönemi çocuklarının hastanede kaldıkları süre içinde okul yaşantılarının devam ettirilmesi büyük önem taşımaktadır. Bunu sağlamak amacıyla hastane okulları açılmıştır. Hastane okullarının, hastanede yatan okul dönemi çocuklarının okul yaşantılarının kesintiye uğramadan hastane ortamında devam ettirebilmesi ve çocuğun kendi okuluna dönüşünde eğitiminin kesintisiz devamının sağlanması misyonunu etkili bir şekilde yerine getirebilmesi adına mevcut durumun tespiti, sorunların analizi ve çözümüne ilişkin öneriler getirilmesi önem teşkil etmektedir. Bu araştırmada, hastane okullarının mevcut durumunu, sorunlarını ve çözüm önerilerini belirlemek, öğretmenlerin eğitim ihtiyaçları doğrultusunda bir eğitici eğitim programı geliştirerek bu programının öğretmen başarısına etkisini ve uygulama öncesi ve sonrası öğretmenlerin mesleki yeterlilik düzeylerine ilişkin görüşleri ile geliştirilen eğitim programına yönelik görüşlerini belirlemek hedeflenmiştir. Araştırmada karma yöntem (mixed method) kullanılmıştır. Hastane okulu mevcut durum anketine yönelik araştırmanın evrenini, 2012-2013 öğretim yılında Türkiye'deki hastane okullarında görev yapan 92 öğretmen oluşturmuştur. Hizmet içi eğitim programına, Ankara ilinde bulunan hastane okullarında çalışan 17 öğretmen katılmıştır. Bu öğretmenlere, başarı testi ile mesleki yeterlilik düzeylerine ve eğitim programına ilişkin görüş anketi uygulanmıştır.Araştırmanın nitel verileri üzerinde frekans, yüzde analizleri ve S.W.O.T analizi yapılmıştır. Ayrıca açık uçlu sorularla toplanan nitel veriler, tümevarımsal içerik analizi yöntemi kullanılarak üç aşamada analiz edilmiştir. Araştırmanın nicel verileri Shapiro-Wilk testi kullanılarak analiz edilmiştir.Araştırma bulguları doğrultusunda, kaynak sorunu, öğrenci istatistiğinin elde edilememesi, öğrencilerin devam ve devamsızlığının kontrol edilememesi gibi sorunlar hastane okullarında en çok karşılaşılan sorunlar olarak tespit edilmiştir. Öğretmenler, hastane okulları ile ilgili yeterli eğitim almadıklarını ve bu konuda eğitime ihtiyaç duyduklarını ifade etmişlerdir. Öğretmenler, hastane okullarının daha iyi hizmet verebilmeleri için, hastane okullarının daha iyi tanıtılması, idari ve özlük işler kolaylaştırılması, yılda bir kez toplanıp, deneyimler paylaşılması, geleceğe yönelik planlar yapılması, planların gerçekleşip gerçekleşmediğine yönelik rapor hazırlanması gibi çalışmalar yapılmasını önermişlerdir. Hizmet içi eğitime katılan öğretmenlerin, hastalık bilgisi, iletişim, ölçme-değerlendirme ve öğrenme-öğretme sürecine yönelik akademik başarı puanlarının ve mesleki yeterlilik düzeylerine ilişkin görüşlerinin eğitim sonrası olumlu yönde artış gösterdiği sonucuna ulaşılmıştır. Araştırmanın sonuçları doğrultusunda önerilerde bulunulmuştur.Anahtar Sözcükler: Hastane Okulları, Hastane Sınıfı, Özel Eğitim

School-age children in hospital, depending on the time spend in the hospital suffer huge losses than their peers in terms of education and as a result the psychological effects emerge as one of the frequently encountered problems. For this reason, providing the school experiences of school-age children during their stay in the hospital is of great importance to continue. In order to provide these experiences, hospital schools are opened. It's very crucial to make recommendations pertaining to identification of current situation, the analysis and solution of problems in order to accomplish the mission which aims to provide continuity of school experiences of school-age children staying at hospital without interruption.In the research it was purposed to determine the current situation of hospital schools and their problems and suggestions for solutions of the problems and develop trainer training curriculum with regard to teachers' educational needs. Moreover, It was aimed to investigate the effect of developed curriculum on teachers' successes, teachers' views on their professional competency and define teachers' views on developed curriculum after training. Mixed method was used in the study. The research population for questionnare the current state of hospital schools was composed of 92 teachers at hospital schools in 2012-2013 academic year in Turkey. 17 teachers living in Ankara and working at hospital schools joined in in-service training. The view questionnare related to teachers' professional efficacy level, teacher view questionnare related to instructional programme and achievement test were applied these teachers.Frequency analysis, percentage analysis and S.W.O.T analysis have been conducted on the qualitative data collected throughout the research. Also, the qualitative data collected through open-ended questions has been analyzed in three steps by using inductive content analysis. The quantitative data collected thoroughout research has been analyzed by using Shapiro-Wilk and Wilcoxon Signed Rank Test. In line with the findings of the research, it was found that problems such as not having enough sources, not being able to obtain student statistics and not being able to control the attendance of the students are the most faced problems in hospital schools. Teachers stated that they did not have enough training about hospital schools and they need to have such training.Teachers made suggestions for the hospital schools to serve better. Such as; hospital schools should be introduced well, executive and entity acts should be facilitated, experiences should be shared each year, future plans and check reports should be prepared. Finally, the teachers' professional competencies and academic achivement scores relating to illness knowledge, communication, teaching-learning process and evaluation increased positively after the in-service training. Some suggestions were given according to the research results. Key words: Hospital Schools, Hospital Class, Special Education