İlkokul ve ortaokul yöneticilerinin okullarındaki yönetsel uygulamalarının bankacı eğitim modeli çerçevesinde değerlendirilmesi

Abstract

Paulo Freire'nin Bankacı Eğitim Modeli olarak tanımladığı geleneksel eğitim anlayışında okullar toplumda var olan ezme-ezilme ilişkisinin yeniden üretildiği kurumlardır. Bankacı Eğitim Modeli herkese kesin roller veren, bu rollerin dışına çıkılmasını yasaklayan, özgürleştirici bir anlayıştan uzak, öğrencilere bilgi istifleyen bir eğitim anlayışıdır. Böylelikle öğrenciler eleştirel bilinçten uzak yetiştirilecektir. Okuldaki her türlü işleyişten sorumlu kişiler olarak yöneticiler, okulların ve öğrencilerin nasıl bir kimliğe sahip olacakları konusunda kilit öneme sahiptirler. Bu çalışmada okul yöneticilerinin okul yönetirken gerçekleştirdikleri gündelik uygulamalarının Bankacı Eğitim Modeli çerçevesinde değerlendirilmesi amaçlanmıştır. Çalışma nitel araştırma yöntemiyle kurgulanmış olup 11 okul yöneticisi ile yüz yüze görüşme yapılmıştır. Yöneticilere okullarda amaç belirleme, planlama, okul kuralları, denetim, ekonomi, öğretmenlerin kişisel gelişimi ve belirli günler ve haftalarla ilgili sorular sorulmuştur. Gelen cevaplardan konularla ilgili temalar oluşturulmuştur. Temaların kaç yönetici tarafından vurgulandığı belirtilmiştir. Ayrıca konuyla ilgili kategorize edilemeyen çarpıcı yönetici görüşleri de ilgili başlığın altında verilmiştir. Sonuç olarak yöneticilerin merkeziyetçi yapıya çok fazla bağımlı oldukları gözlemlenmiştir. Bazı konularda yöneticilerin karar verme yetkileri olmayıp sadece verilen görevleri yerine getirmektedirler. Karar verebildikleri konularda da merkeziyetçi yapıya uygun hareket etmek zorunda kalmaktadırlar. Böylelikle okullar hakim siyasi ideolojinin yeniden üretim merkezi haline gelmektedir. Yöneticiler ise belirlenmiş olan politik kararların okullardaki uygulayıcılarıdır.

According to Paulo Freire's Banking Concept of Education schools are reproduction areas of oppression and being oppressed relationship. Banking Concept of Education is an education mentality of giving roles to people, prohibiting to quit the roles, being far away from freedom, and filling information in students' brains. By this way, students grow without critical awareness. School principals who are responsible from everything in schools, have a critical role about schools' and students' identity. In this study, Daily practices of school principals during school management process is evaluated with the perspective of Banking Concept of Education. The study was designed as a qualitative work and interviews were done with 11 school principals. Principals were asked about setting objectives, planning, school rules, supervising, economy, personal development of teachers, and special days and weeks in schools. From the answers, themes were created about the subjects. Frequencies of the themes were stated. In addition, uncategorized answers were written under the related headline. As result, school principals are very centralized. In some occasions, principals can't make decisions, instead they just apply central decisions. When school principals made some decisions, they have to act according to central administration. With these steps, schools become reproduction centers of dominant political ideology. School principals are just the implementers of central ideological decisions.