`Meraklı Minik` adlı çocuk dergisinin yapısal özellikler açısından değerlendirilmesi

Abstract

Bu araştırmanın amacı, TÜBİTAK tarafından 3-6 yaş grubuna yönelik hazırlanan 'Meraklı Minik' adlı çocuk dergisini çocuk edebiyatı ürünlerinden süreli yayınlarda bulunması gereken ölçütlere göre incelemektir. Meraklı Minik dergisi, çocuk dergilerinde bulunması gereken iç yapı ve dış yapı özelliklerine göre değerlendirilmiştir. Çocuk dergilerin taşıması gereken yapısal özellikler, dış yapı (biçim) ve iç yapı(içerik) olmak üzere sınıflandırılmıştır. Dış yapı özellikleri sınıflandırması kendi arasında altı alt başlığa ayrılmıştır. Bunlar; `boyut-büyüklük, kapak ve cilt, kâğıt, harf/punto, sayfa düzeni ve görseller`dir. İç yapı özellikleri sınıflandırması ise kendi arasında beş alt başlığa ayrılmıştır. Bunlar; `konu, tema, kahraman-karakter, plan/kurgu, dil ve anlatım`dır. Araştırmanın örneklemini 2007-2017 yılları arasında TÜBİTAK tarafından çıkarılan Meraklı Minik dergileri oluşturmaktadır. Sosyal bilimler alanına dâhil olan bu çalışmada nitel araştırma yöntemi kullanılmıştır. Çocuk dergilerinde bulunması gereken ölçütlere yönelik veriler doküman analizi yöntemiyle toplanmıştır. Meraklı Minik dergisinin belirlenen ölçütlere uygunluğunu ölçmek için üçlü Likert tipi ölçek, veri toplama aracı olarak kullanılmıştır. Araştırma sonucunda Meraklı Minik dergisinin; dış yapı özelliklerinden boyut, kapak tasarımı ve düzenlenmesi, kâğıt cinsi ve kalınlığı, yazı karakterleri ve sayısı, satır aralıkları ve kenar boşlukları, sayfa sayısı, görsellerin içeriği tamamlaması ve görsellerin çocukların hayal güçlerini geliştirmesi ölçütlerini okul öncesi dönem çocuğunun gelişim düzeyine uygun olarak taşıdığına ulaşılmıştır. Dış yapı özelliklerinden ciltlenme tekniğinin 3-6 yaş çocuğuna uygun olmadığı tespit edilmiştir. Meraklı Minik dergisinin; iç yapı özelliklerinden konuların temayla uyumlu olma, çocukların ilgi ve ihtiyaçlarına yönelik olma, temaların çocuğa bir düşünceyi dikte etmekten uzak olma, kahramanların gerçeğe yakın olma, dergilerin bütünsel yapısının düzenli olarak hazırlanma, kurgunun çocuğun merak duygusunu canlı tutma ve olayların doğrusal bir zamanda gerçekleşme ölçütlerini taşıdığına ulaşılmıştır.Anahtar Kelimeler: Çocuk edebiyatı, çocuk dergileri, Meraklı Minik, yapısal özellikler.

The aim of this study is to examine the children's magazine `Meraklı Minik` prepared by TÜBİTAK for 3-6 age group according to the criteria that should be included in periodicals of children's literature products. Meraklı Minik magazine was evaluated according to the internal structure features and external structure features. The structural characteristics of children's journals are classified as stylistic and contextual. The stylistic feature classification is divided into six subheadings. These are dimension-size, cover -binding, paper, letter-type size, page layout, and images. The contextual classification is divided into five subheadings. These are subject, theme, hero-character, plan/fiction, language and expression. The sample of the study is composed of Meraklı Minik journals published between 2007-2017. The qualitative research method was used. The data for the criteria that should be found in children's journals were collected by the document analysis method. A three-point Likert-type scale was used as a data collection tool. As a result of the research, it was concluded that Meraklı Minik magazine is suitable for the development level of preschool children due to the dimensions of the external structure, cover design, and arrangement, paper type and thickness, type and number of fonts, line spacing and margins, number of pages, completing the content of the visuals and improving the imagination of children. It was determined that binding technique is not suitable for 3-6 years old children. It has been concluded that the issues of the inner structure of the Meraklı Minik Magazine are compatible with the theme, are aimed at Children's interests and needs, the themes are far from dictating a thought to the child, the heroes are close to reality, the holistic structure of the magazines is regularly prepared, the fiction keeps the child's sense of wonder alive, and that events take place in a linear time.Key Words: Children 's literature, Children' s magazines, Meraklı Minik, Structural features.