Türkiye`de yayınlanmış 5-8 yaş resimli çocuk kitaplarının biçim, resim ve içerik açısından incelenmesi

Abstract

Bu araştırmada, Türkiye'de yayınlanmış 5-8 yaş resimli çocuk kitaplarının biçim, resim ve içerik açısından incelenmesi amaçlanmıştır. Araştırma, nitel araştırma yönteminde, doküman incelemesi deseni ile yürütülmüştür. Araştırmada 50 ve üzeri sayıda resimli çocuk kitabı çıkaran 15 yayınevine ait resimli çocuk kitapları incelenmiştir. Kitapların belirlenmesinde seçkisiz ve tabakalı örnekleme yöntemi kullanılmıştır. Kitaplar, her yayınevinden % 10 olacak şekilde, yansız numaralarla seçilmiştir. Çalışma materyali olarak 53'ü okul öncesi, 96'sı ilkokul olmak üzere 149 kitap belirlenmiştir. Kitaplar araştırmacı tarafından oluşturulan `Resimli Çocuk Kitabı Değerlendirme Formu` aracılığıyla analiz edilmiştir. Elde edilen veriler sayısallaştırılarak tablolarda yüzde ve frekans olarak gösterilmiştir.İnceleme sonucunda, kitap bilgilerinde kitabın basım yılının bütün kitaplarda olduğu, yaş bilgisinin ise kitapların %63.1'inde kitap kapağı üzerinde yer almadığı görülmüştür. Biçim bakımından kitapların çoğunun kapak, ciltleme, yazı puntosu ve sayfa düzeni bakımından uygun olduğu saptanmıştır. Resim incelemesinde kitapların resim-metin ilişkisinin uygun ancak çocuğun hayal dünyasını geliştirmeye kısmen uygun olduğu sonucuna ulaşılmıştır. İçerik bakımından ise incelenen kitapların çoğunun konusunun yaş grubuna uygun olduğu, kahramanların ruhsal durumlarını açıklayıcı olduğu, dil ve anlatımın yeterince sade ve anlaşılır olduğu sonucuna ulaşılmıştır. Ana fikrin yaş grubuna uygunluğu, mesajın anlaşılması, problem çözme becerisi, dil ve anlatım, olay örgüsünün merak uyandırması, olay örgüsünün basitten karmaşığa doğru yol izlemesi, soyut kavramların somutlaştırılması kriterlerine göre ise kitapların kısmen uygun olduğu sonucuna ulaşılmıştır. Araştırma sonunda incelenen kitaplarda görülen eksikliklerin göz önünde bulundurularak yayınevlerince yeniden gözden geçirilmesi önerilmiştir.

In this research, aimed to investigate in terms of images and content which are published in the form of 5-8 years old children's picture books in Turkey.The research was conducted with qualitative research method, document review pattern.In this research, children's books belonging to 15 publishers whose published 50 and more children's books were examined. Random sampling method was used to determine the books. Books are randomly selected from 10% of each publishers. The study material consisted of 149 books, 53 books of which are preschool and 96 books of which are primary school. The books were analyzed through ` the Illustrated Children's Book Evaluation Form` which is created by the researcher. The data which is obtained were digitized and shown as percentage and frequency in the tables.As a result of the analysis, it was seen that the edition year was in all books and the age information was not seen on the book cover in 63.1% of the books. In terms of format, most of the books were found to be suitable for cover, binding, font and page layout.According to the results of the picture analysis of books, it is concluded that the picture-text relationship of the books is appropriate but partly suitable for developing the children's imagination. In terms of content, it was concluded that the subject of most of the books examined was appropriate for the age group, that the mental states of the heroes were explanatory and that language-expression were sufficiently simple and understandable. It was concluded that the books were partly suitable according to the criteria such as the suitability of the main idea for the age group, the understanding of the message, the ability of problem solving, language and expression, arousing curiosity of the plot, the way of the plot from simple to complex, and the concretization of abstract concepts. At the end of the research, it was suggested that the publishers should be revised considering the deficiencies in the books examined.Key words: Children's literature, children's books, preschool, primary school, early childhood