Başlangıcından bu yana Türkiye`de basın fotoğrafçılığı

Abstract

42 Özet 1840'larda bulunan fotoğraf, çağdaş anlamıyla 1600'lerde başlayan basına 19. yüzyılın sonlarında bir merak ve yardımcı olarak girdi ve bugün birinci derecede önemli ve vazgeçilemez unsuru haline geldi. Yaşanılan çağa tanıklık etme, önemli olayları, yerleri, kişileri ve yaşamı belgeleme çabalan, fotoğrafın basında kullanılmaya başlanmasından daha önce başladı. İngiliz Robert Fenton ve Amerikalı Matthew Brady savaş fotoğrafçıları, Amerikalı Jacop A. Riis ve Lewis W. Hine de toplumsal eleştirmenler olarak basın fotoğrafçılığının öncüleri oldular. Fotoğrafı gazetede basabilmek için gerekli teknik ilerleme sağlanınca fotoğraf basın için artık bir ihtiyaç haline geldi. İlk yarım ton haber fotoğrafının 1880 yılında Amerika'da The New York Daily Graphic gazetesinde yayınlanmasından sonra Avrupa'daki gazetelerde de hızla yaygınlaştı. Hatta fotoğraf kullanımında kısa sürede aşırıya bile kaçıldı ve bulvar gazeteciliği denilen gazetecilik türü ile Paparazzi denilen fotoğrafçılık türü ortaya çıktı. Basın fotoğrafçılığı asıl büyük gelişimini iki dünya savaşı arasında ve ikinci dünya savaşı sonrasında gösterdi. 1947 yılında ünlü basın fotoğrafçılarınca kurulan Magnum fotoğraf ajansı, Çağdaş basın fotoğrafçılığının okulu oldu. Türkiye'de fotoğrafa ilgi çabuk başladı ve dünyadakiyle aynı dönemde gazetelerde fotoğraflar yayımlanmaya başlandı. Gerçek haber ve röportaj fotoğrafları, Osmanlı İmparatorluğunun son zamanlarındaki savaşlar döneminde görüldü. İlk resmi Basın fotoğrafçısı, 1908 yılında resmi kayıtlara geçen Ferit İbrahim oldu. Kurtuluş savaşı sırasında asker fotoğrafçılar önemli fotoğraflar çektiler ve bunların bir kısmı gazetelerde yayımlandı. Cumhuriyetin ilanından sonra gazetelerde fotoğrafa verilen önem arttı ancak asıl gelişme 19401ı yıllarda başladı. Bu yıllarda fotoğrafa geniş yer veren Hürriyet, Yeni İstanbul gazeteleri ile daha sonra Hayat dergisinin çıkmaya baş laması, Türk basın fotoğrafçılığını çağdaş çizgiye yaklaştırdı. Bu dönemde yetişen Ara Güler, dünya çapında ün kazandı ve başarılı çalışmalar yaptı. Türkiye'de Basın fotoğrafçılığı bugün, yakın geçmişine göre daha iyi bir yerde değil. Bu durum Türk Basınının içinde bulunduğu durumdan soyutlanamazsa da basında fotoğraf alanında ihmalkarlık ve yanlış tutumların da bu sonuçta etkisi vardır. Basının ve fotoğrafın motor gücü olan basın fotoğrafçılığının layık olduğu yere ulaştırılabilmesi için hem basın hem fotoğraf kuruluşlarına görevler düşmektedir. Bu amaçla okulların ve basın kuruluşlarının işbirliği olumlu sonuçlar verebilir.

43 Summary The use of photography in the press, whose contemporary history dates back to the 16. century, was not until the 19th century. Developed in the 1840s, photography has since became and indispensible factor of primary importance of the press. Even before the use of photography in the presse became widespread, however, there have been efforts to witness epochs in history, to document important events, places, people and life as whole. The war photographers, British Robert Fenton and American Matthew Brady, and the social critics, American Jacop A. Riis and Lewis W. Hine, have pioneered in press photography. As soon as the technological develop ments necessary for the printing of photography in newspapers was completed, pho tography became crucial for the press. After the first half-tone news photo was printed in 1880 in the American paper The New York Daily Graphic, the use of photography extended into the European press. Photography was even pushed to the extreme, with the rise of sensational news papers and a new generation of paparazzi photographers. The major improvements in photography came in the intra-war period after World War II. The Magnum Photography Agency, set up in 1947 by well-known press photographers, is considered as the school of contemporary press photography. Interest in photography spread rapidly in Turkey, and newspapers began publis hing photographs in about the same period as in the world. The first real news and in terview photos emerged during the war period toward the end of the Ottoman Empire. The first official press photographer was Ferit Ibrahim, who was registered in Ottoman documents in 1908. Military photographers documented important events during the War of Independence, and some of their work was printed in the newspa pers of the epoch. Although photography gained importance in the presse after the decleration of the Republic, the main development started in 1940s. With such newspapers as Hürri yet and Yeni Istanbul and the magazine Hayat, wich were launched at that time, press photography reached world standards in Turkey. Ara Güler, who is a product of this period, has achieved worldwide accomplishment and has produced succesful work. Turkish press photography has not advanted with respect to the near past. Altho ugh this problem cannot be seperated from that of the present state of Turkish press, neglect and incorrect attitudes regarding photography in the press have also contribu ted to the problem. Both the press and photography institutions should shoulder the responsibility of raising press photography - the locomotive of the press and the art of photography - to the standard it deserves. The cooperation of schools and press institutions may produ ce positive outcomes in the way of achieving this aim.