Dilbilimsel model, Claude Levi-Straus ve yapısalcılık

Abstract

XX. yüzyılın başında Ferdinand de. Saussure'ün ortaya attığı düşünceler dilbilimin çehresini değiştirmekle kalmamış sosyal bilimlerin diğer alanlarını da etkilemiştir. Dil ile söz'ü birbirinden ayıran Saussure, dilyetisini bu iki kavramın toplamı ve onların üstünde bir olgu olarak değerlendirir. Dili bir dizge olarak ele alan yaklaşımın da, eşsüremli incelemeye öncelikli bir yer vermiştir. Dilbilimde yapısalcı yaklaşımın temelinde onun görüşleri yatmaktadır. A.B.D. 'de F.Boas'ın çalışmalarıyla başlayan araştırmalar, Saussure'den bağımsız gelişmiştir. Amerikan dilbilim ekolünün temel isimlerinden ikisi E. Saphir ve L. Bloomfied olarak değerlendirilebilir. Saussure'den sonra dilbilimin en önemli kuramcısı, bu ekolün içinden çıkmış olan Noam Chomsky'dir. Üretici-dönüşümsel dilbilgisi yaklaşımı her ne kadar yapısalcı yaklaşımın dilbilimde etkinliğine sonverdiği düşünülse ' de, bu tartışma götürür bir yorum olarak değerlendirilmelidir. Sosyalbilimlerde yapısalcılık kaynağını dilbilimde gelişen yapı kavramından almıştır.C. Levi-Strauss, dilbilimde gelişen eşsüremli yaklaşım ve yapı kavramını ele almış ve bunu kültürel, sosyal olguların değerlendirilmesinde kullanmıştır. Dil/söz karşıtlığına doğrudan bağlı yapı/olay karşıtlığını ele alarak kültürel olguları açıklamayı amaçlayan ve insan aklının bilinçsiz yapısını bulmayı amaçlayan teorisini geliştirmiştir. İlkel sınıflandırmalar, akrabalık ilişkileri, söylen analizi gibi alanlarda, Levi.-Strauss'un sadece dilbilimden devraldığı mirasla yolaçıktığını söyleyemeyiz. Onun yaklaşımını etkileyen diğer isimler olarak Freud, V. Propp, Durkheim ve M. Maus'u verebiliriz.

At the beginning of the present century, the study of linguistics was entirely changed by F. de Saussure. He made a distinction between language and parole, and he defined both under the heading of total language competence. Saussure, who elaborated on the concept of language as a system (or structure), used synchronic rather than diachronic analysis. The idea of structuralism in linguistics derived from his approach, by European Linguists. F. Boas, who worked in the U.S.A., recognized that the traditional approaches to the study of human language could not be applied to all different languages. The American school of linguistics developed free from the Saussurian tradition. Two important names of American school of linguistics, E. Saphir and L. Bloomfield were influenced by Boas. N. Chomsky who, with Saussure, is the greatest linguistic theorist of the century, has, as his central approach generative- transformational grammar, his theory can be compared with ideas in structuralist approach, but cannot be taken as the end of structuralism in linguistics. C. Levi-Strauss took the concept of structure which is contained in structural linguistics and used the synchronic analysis to develop his theory of culture. He wants to discover the unconscious structure of human mind. He took the language/parole opposition and transformed it into structure/fact opposition, and by using both Russian formalist and structural linguistics approaches, he elaborated on primitive classification,the analysis of mythologies and kinship systems. C. Levi- Strauss's approach is the basis of the structuralism in social sciences. His main contribution to the social sciences cannot be limited just with the application of the linguistic approach, but can be taken also as the synthesis of the Freudian and the Durkheimian theories.