Zamanın ve mekanın temsil biçimleri ve kitlesel üretimi teoride, toplumda, kültürde modernizmin 100 yılı

Abstract

ÖZET Yirminci yüzyılın toplumsal dönüşüm dönemlerinde, mekanın, ideolojinin, kültürün üretim ve yeniden üretim süreçleri; modemizm ve günlük yaşam pratikleri, deneyim, kamusal alan ve üretim ilişkileri; bu süreçler içinde oluşan bilişsel haritalar zamanın ve mekanın temsil ilişkileri içinden okunarak çözümlenmektedir. Toplumsal, ekonomik, politik ve ideolojik süreçlerin; kültürün gündelik yaşamın ve mekanın üretim ilişkileriyle karşılıklı etküeşiminin dünyanın tüm coğrafyalarında diyalektik olarak ortak bir iklimin farklı tezahürleri içinde farklı deneyimler, etkilenimler ve hareketler olarak kavranmasının gerekliliği üzerinde durulmaktadır. Analizin ayaklarından biri toplumsal dinamikler ve bu dinamiklerin içinde biçimlendiği dünya sistemidir. Analizin ikinci ayağını yaşam deneyimleri ve onların ifade bulduğu ya da aradığı kanallar; anlatım, temsil, gösterme biçimleri; kültürel ve kamusal üretim alanları oluşturmaktadır. Analizin üçüncü ayağım XX. yüzyılın ana anlatılan, baskın ve egemen ideolojisi ve günlük yaşamla olan karşılıklı ilişkisinin dinamikleri ve bu dinamikler içinde üretilen bilişsel haritalar oluşturmaktadır. Çalışma kendini XX. yüzyılla sınırlamaktadır. Büyük değişim anları ve özgül dönemler; modernizmin mekan ve kültür üretimi; `çağdaş`, `modern` kent ve yaşam pratikleri; bilişsel haritalama, deneyim ve kamusal alan yüzyılın mekan ve zamanın temsil biçimleri ve kitlesel üretimi bağlamında ele alınmaktadır. Ana okuma alanı, üretim, deneyim ve ürün olarak sinemadır. Yüzyılın başat üslubu modernizmin, yüzyılın son yirmi yılında hızlı toplumsal devinimler ve başat olma mücadelesinde diğer üsluplarla olan ilişkisi; sanatın, bilginin, külütürün üretici konumlan ve alternatif alanlan üzerine sorular sorulmaktadır.

SUMMARY In the turning points of the 20th century; the production and reproduction processes of space, ideology and culture; the daily life practices, experience and the public sphere and their relations of production and the cognitive mappings emerging with in these processes are analyzed through the readings of representation of time and space. It is stressed out that social, economic, political and ideological processes; the interaction between culture and the relations of production of the daily life and that of space should be comprehended as different experiences, influences and movements, taking place in different parts of a dialectically common climate in all geographies of the world. One of the bases of the analysis is the social dynamics and the world system within which those dynamics are shaped. The second one is composed of life experiences and their way of articulation for expression; narration, representation and signification and production space for culture and publicity. The third one is based on meta narrations, dominant ideology and the hegemony relationships of 20th century, their interaction with daily life experiences and cognitive mapping which are produced in the dynamics of these mutually interactive areas. The Study limits itself to 20th century. We study the turning points, specific periods, production of space and time of modernism, production of culture, `contemporary` and `modem` city and life experiences in the context of cognitive mapping, production of public sphere and experience, forms of representation of time and space and their mass production. The main reading area for the analysis is taken from cinema, as an experience, product and process of production. We intend to question modernism as the dominant style of the century and its struggle over the emerging and dominating styles in the era of rapid social transformations and possibilities for alternative productive space for culture, knowledge and art.