Reality show programlarındaki şiddet olgusunun sosyolojik bir değerlendirilmesi

Abstract

ÖZET Bu çahşmada,normatif farklar gösteren şiddet olgusunun,batı toplumlarındaki algılama biçiminden yola çıkılarak Türk toplumundaki tanımlaması yapılırken,bireyleri şiddete yönelten nedenler medyada yer alan şiddet içerikli mesajlar ve `reality show` programlan kapsamında tartışılmıştır. Çalışma sürecinde,bir özel televizyon kanalında `Sıcağı Sıcağına` adıyla yayınlanan reality show programının içerik analizi yapılarak programdan örnekler verilmiş, AGB Anadolu AŞ. nin, Sıcağı Sıcağına programının sosyo-ekonomik düzeye ve cinsiyete göre izlenme oranları dağılımını gösteren verilerinden yararlanılmış ve 7 alt sosyo-ekonomik düzeyden,7 üst sosyo ekonomik düzeyden 14 kadınla odak grup görüşmesi yapılarak,medyadaki şiddet içerikli mesajlardan nasıl etkilendikleri ve şiddet konusundaki yaklaşımları değerlendirilmiştir. Şiddetin toplumbilimsel değerlendirmesi çerçevesinde tanımı yapılarak, psikolojik yaklaşımlara kısaca yer verilmiş, şiddeti doğuran toplumsal ekonomik koşullar başlığı altında kadın,kültür, siyasi kimlik arayışı,iktidar,devlet ve şiddet etkileşimi tartışılmıştır.Medyanın piyasa koşullan,üretim ilişkileri,devlet-şirket bağı doğrultusunda tekelleşmesiyle,popüler kültür yaratması bağlamında;medyamn etik sorumluluğunun reality showlar, canlandırma tekniği,medya çalışanının konumu kapsamında tanımlaması yapılmıştır. Çalışmanın sonunda psikolojik,fiziksel,toplumsal,kültürel,ekonomik,siyasal, sosyal engelleme,kısıtlama ve baskıların şiddeti doğuran nedenler olduğu görüşünden hareketle,alt sosyo-ekonomik düzeydekilerin,kadınlann,aktör ve kurban olarak, şiddet ortamından en çok etkilenen kesimi oluşturduğu görüşü bulgulanmıştır.Devlet organizasyonunun bireyin gereksinimlerini sağlamakta yetersiz kaldığı durumlarda, bununla ilişkili olarak tüketim toplumunun kültürel değerlere olumsuz etkisiyle, kendisini güvende hissedemeyen,yalnızlaşan,yabancılaşan ve kimlik bunalımı yaşayan birey,şiddete yönelim açısından önemli bir noktaya gelmektedir.Bu anlamda toplumun tüm katmanları etkilenmekle birlikte,en çok etkilenen kesimlerden bir diğeri de gençlerdir. Medya da bu şiddet ortamındaki yerini almakta, arz-talep etkileşimi doğrultusunda ürün verirken, etik sorumluluğunu yerine getirmekte yetersiz kalmaktadır. Şiddetin tarihsel süreçteki varlığı geçmişte olduğu gibi,gelecekte de kaçınılmazdır.Ancak insanın kendisini özgürce gerçekleştirebileceği;bilime,sanata, üretime yönelimini sağlayacak ekonomik ve toplumsal ortamın gerçekleşmesi durumunda, ortak değerler dizgesini oluşturacak kültürel organizasyonun varlığıyla şiddeti bir ölçüde engellemek olası olabilecektir.Bu noktada sivil toplum örgütlerinin, devletten bağımsız çeşitli kurum ve derneklerin fonksiyonu ve üstlenecekleri rol son derece önemlidir.

SUMMARY A SOCIOLOGICAL EVALUATION OF `VIOLENCE` INVOLVED IN REALITY SHOW PROGRAMMES We know that violence exhibitis normative differences in different societies.In this study, violence in Turkish social-cultural context is described.Using the theoretical literature about violence in western societies,the factors underlying the tendency of the individuals towards violence is discussed within the scope of the messages of violence contents, which are involved in media as well as the `reality show` programmes,in Turkey. In process of this study,the content-analysis of a reality show programme broadcast on a private television channel, with the title name `Sıcağı Sıcağına` (Hot Pursuit) was carried out,a number of extracts from the programme were given, the data showing the distribution of ratings of `Sıcağı Sıcağına` Programme according to socio-economical level and sex, which was obtained by AGB Anadolu Company, was used and a focus group interview with the participation of 14 women, 7 of whom from lower socio-economical class and 7 of whom from upper socio- economical class, was held. The results in the sense of messages of violence contents were evaluated afterwards. Violence was defined in the framework of sociological evaluation,psychological approaches were briefly dealt with and the interaction of women,culture,political identity, power,government and violence were discussed under the heading of `the social-economical conditions producing violence`. The ethic responsibility of the media was defined within the scope of reality shows, animation technics,position of media worker,in the context that the media created a popular culture with the monopolization in the direction of market conditions, production relations,government-company tie.In the conclusion of the study,from the stand point that psychological,physical, social, cultural,economical,political repressions,restrictions and obstructions are the factors producing the violence,it was brought forward that those women who are in the lower socio-economical level,constitute the most affected group from the environment of violence. The individual who does not feel herself secure,becomes lonely,alienated and lives an idendity crisis by the negative effect of a consumer society and culture, which is associated with the cases in which the governmental organization fails in meeting requirements of the individual,feels tendency towards violence.In this sense,all the levels of the society are influenced,but another most influenced group is the youth.Media also takes its place in this envoirment of violence,and while yielding product in direction of the interaction of supply-demand,fails in fulfilling its ethic responsibilty. The presence of violence in the future is inevitable as it was in the past.However,it would be possible to prevent violence to some extent, with the existence of a cultural organization to form the system of common values,in the case that an economical and social environment in which the individual may realize herself freely and which is to enable him to incline towards science, art, production. At this point,the function of the civil society organizations,or non-governmental organisations and associations is extremely important.