Yunan tragedyasının çağdaş yorumları ve Tadashi Suzuki `nin yeri

Abstract

m ÖZET M.ö. V.yy'daM yükseliş döneminde Eski Yunan Uygarlığı, günümüz felsefe ve kültürünü derinden etkilemiştir. Eski Yunan Tragedyası da beslendiği kaynaklar sayesinde, 2500 yıldır varlığını sürdürüyor. Tragedyaların bugün hala var olma nedenleri, yine tragedyanın günümüze kadar olan gelişim ve değişiminin tarihsel süreci incelenerek araştırılıyor. Çağdaş yazarlar J.P. Sartre ve Heiner Müller'in oyunları ve özellikle Tadashi Suzuki'nin yöntemi ve sahne yorumlan tezin çalışma alanını oluşturuyor. Tragedyanın kaynağından yola çıkarak, insanoğlu için zamana göre değişmeyen bir kavrama ulaşılıyor: `Trajik olan`. Günümüz sanatçıları da bugün için `trajik olan`ı, Eski Tragedyadan yararlanarak araştırıyorlar. Çalışmada Eski Yunan Tragedyasının oluşumu ve yapısı incelendikten sonra, sırasıyla Roma, Ortaçağ, Rönesans, Klasik Dönem, Aydınlanma Çağı, Romantizm, Gerçekçi Akım ve Çağdaş Tiyatro dönemlerinde tragedyanın niteliği araştırılır. Böylelikle `çağdaş tragedya yorumlarının` araştırılma temelleri sağlanmış olur. Çağdaş oyun metni uyarlamalarının incelendiği birinci bölümde, iki yazarın, J.P.Sartre'ın Sinekler ve Heiner Müller'in Medeamaterial oyunları ele almıyor. Sartre, Sinekler'de, Varoluşçu Düşünce'nin özgürlük ve eylem kavramları üzerine yaptığı tartışmanın uygulama alanım buluyor. Heiner Müller, Medeamaterial'de `modern insanın` trajedisini, bir nükleer savaş sonrasını, objeleri gibi kimlikleri de parçalanmış insanları göstererek anlatıyor. İkinci bölümde Tadashi Suzuki'nin yöntemi ve ardından da Troyalı Kadınlar ve Bakkhalar yorumlan, `Yunan Tragedyasının Çağdaş Yorumu` temel alınarak inceleniyor. Bu iki yorumda, `modern` savaşın yıkımı, özgün kültürlerin yok edilmesi,IV Doğu ve Batı çatışması, `öteki` olma, v.b çağcıl sorunlar öne çıkıyor. Suzuki, tragedyaları yorumlarken, çağdaş sahneleme anlayışının yanında, Japon tiyatrosu geleneklerini kullanarak otantikliği barındıran, gücünü oyuncudan alan bir yaklaşım sergiliyor. Sonuç olarak günümüz tiyatrosunun sorunlarım, Eski Yunan Tragedyasına ulaşarak çözme yoluna gidiyor sanatçılar. Tiyatronun ilk oluşumunda bulunan ritüeli, oynama coşkusunu, Dionizyak olanı kullanarak, günümüzde trajik olan anlatılmak isteniyor. Yeni ifade olanakları, yaratıcıların kendi anlayışlarında farklı biçimlerde uygulama alam bularak `özgün` yorumlar yaratılıyor. Tiyatroda geçmişin sözleri, bugünün meselelerini ifade etmek için kullanılıyor. Temelde aranan, unutulan paylaşım duygusunu yakalayıp, birlikte kutlanacak bir tiyatro ayinini yaratmak; geçmişi, bugünü ve geleceği bir `oyun coşkusunda` yaşamaktır.

SUMMARY Although it experienced its zenith in the 5m century BC, Ancient Greek civilisation has had a profound influence on contemporary philosophy and culture. As a result of its sources of inspiration, Ancient Greek Tragedy maintains its relevance today, 2500 years later. The reasons why tragedy continues to this day and its development and history is studied in detail. The modern writers J.P. Sartre and Heiner Muller's plays and, in particular, Tadashi Suzuki's method and his staging form the core of this thesis. Exploring the sources of tragedy allows one to discern eternal human concepts: the `Tragic`. Contemporary directors are using the ancient tragedies as a vehicle to examine the meaning of `Tragedy` in our day and age. After studying the formation of Antique Greek Tragedy, the historical presence of tragedy in art is studied, creating the foundation of my research into `modern tragedy interpretations`. In the first section, which looks at the modern versions of texts, the J. P. Sartre's `The Flies` and Heiner Müller's `Medemateriai` are studied. Sartre seems to be searching for his philosophy and its meaning in `The Flies` while Heiner Muller puts forward the tragic situation of mankind in `Medeamaterial`. In the second section, I look at Tadashi Suzuki's `Women of Troy` and `The Bacchae`. In these interpretations, the East- West conflict, the sense of being `other, the destruction of culture, war, etc, are in the forefront. Suzuki makes use of Japanese tradition in addition to using modern methods of expression. In conclusion, with the aim of solving the problems of contemporary theatre, directors are turning to Ancient Greek Tragedy as a starting point. The goal is to explain the modern concept of `Tragic` through exploring the delight of acting and Dionysiac elements inherent in the first forms of theatre. New means of expression are exploredVI in Dithyrambos ceremonies' music and dances. Every artist studied in this thesis creates his own interpretation through applying his personal technique to these ingredients. The language of theatre's past is used to express the topics of today. The basic aim is to create a rite of theatre that allows us to recreate and celebrate the forgotten ritual of sharing: to experience past, present and future in the enthusiasm of playing and performance.