Kent tasarımı içinde heykel

Abstract

Ill ÖZET Kent imgesi kentin toplumsal, ekonomik ve fiziksel bünyesi ile mekanda ortaya çıkmış varlığıdır. İçinde yaşayanla, fiziksel, biçimsel ya da toplumsal her yönüyle, içindeki doğal tüm nesneleri ile toplumsal ilişkilerle yarattığı izlenimlerin toplamı kenti oluşturur. Kentler tüm ilişkileri, fiziksel formu, kent imgesi vb. ile toplum biçimlerine, onların alt ve üst yapılarına, bunlardaki değişim ve gelişmelere, çelişkilere göre hatta belli bir toplum biçimi içindeki değişim ve gelişmelere göre biçimlenir. Kentlerde toplu yaşam sonucu bir dizi ortak-kişisel gereksinimden doğan kamu mekanları; toplum için planlanan, düzenlenen veya kendiliğinden oluşmuş, toplu yaşamın önemli etkinliklerinin süregeldiği, toplumun yararlandığı, kentsel dış mekanlar şeklinde tanımlanabilir. Mekanı oluşturan yapılar da kamu alanlarım bütünler ve tanımlar. Kentsel bir çevrede tasarım faaliyeti olan kentsel tasarım, `bir tasarımlar bütünü olarak da kamusal düzende, kentsel mekanlarda, kent mobilyalarının tasarımından, aydınlatma, grafik, iletişim-bildirişim, kent plastiği ve estetiğiyle ilgili tasarımlara kadar uzanan bir tasarımlar yelpazesinin entegrasyonunu gerektiren ve arayan bir disiplindir. Kentin başlıca bileşenleri olan plastik- fiziksel formların ilişkilerini içeren ve bunların birlikteliğini belirli bir sistem ve düzen içinde bir araya getirmek esastır. Mikro mekan tasarımı mimarlık, endüstri tasarımı, heykel, seramik, grafik v.b açık alan tasarımı ile uğraşabilecek disiplinlerin kentsel mekana yönelik bir uzmanlık bileşimi ve buluşma noktasıdır. Sanatçıların kentsel mikro mekan tasarımı çerçevesinde mekan tasarımlarına direkt katılmaları yapıtlarının mekanla bütünleşmesine veya mekana direkt plastik müdahalelerde bulunabilmelerini sağlamaktadır. Tarihin, tasarlanmış kent kavramının en önemli örneklerini vermiş olan Hellen ve Roma uygarlıklarının kurduğu birçok önemli kent Anadolu'da yerIV almaktadır. Ortaçağda Bizans ve Osmanlı kentleri Hellen ve Roma geleneklerinin oluştuğu topraklardaki miras üzerine kurulmuş olsalar da planlanmış kent anlayışım yaşatmamışlardır. Cumhuriyet dönemi Türkiyesi Osmanlı İmparatorluğundan farklı, yeni bir kamusal alan anlayışı geliştirmiş, sosyal ve kültürel alanlarda yeni düzenlemelere yönelmiştir. Bu anlayış içinde kent meydanları oluşturarak bu meydanlara heykel yerleştirmiştir. Çağdaş kent tasarımında, kent mekanlarında yer alan sanat yapıtları, toplumsal yapımız içinde dünyanın daha insani kılınması yönünde kullanılacak çok önemli bir katkı maddesi olarak değerlendirilmektedir. Disiplinlerarası işbirliği içinde heykel sanatçısının yer alması, heykelin kent öğeleri ile birlikte daha geniş bir bütün içinde tasarlanmasına olanak sağlamaktadır. Heykel ve mekan arasındaki ilişki bütünleşmekte, daha duyarlı sonuçlar elde edilmektedir.

SUMMARY Urban image is the existence of social, economical, and physical structures of an urban site, which existence flourishing within such site. So, an urban site is formed by a total of population living within this site, every aspects of physical, formal, or social matters, as well as all natural objects blooming therein, and their respective impressions which are created during any social relationships. That is to say, its all relations, physical form, urban image, etc. as well as its social kinds, and any infra- and superstructures thereof and any changes thereto and any improvements thereof creates urban sites. Social places arising out of a certain joint-personal requirements due to a collective life in urban sites may be defined as outsides of such urban areas, which are planned, arranged, or self-made for the use of community, and which some important activities of collective living are performed on a continuous basis, and form which the community generally benefits. Furthermore, any buildings that constitute a site also supplement and define public areas. Urban design, which is defined as designing activity within urban surroundings, is a discipline that necessitates, and seeks for, `as a sum of designs`, integration of a fan of designs, covering designs of urban furniture, and those related to lightening, graphics, communication-notification, urban plastics, and aesthetics. It plays a vital role to develop a system for, and to bring together in order, the relationship between plastic-physical forms, which are the main components of urban areas. Micro-site designs, which is the minor part of urban design, is a specialty compound and a meeting point of such disciplines towards urban side, which disciplines that can try for open-side designs, such as architecture, industrial design, sculpture, ceramics, graphics, etc. Artists' direct contribution in designing of a siteVI under the frame of urban micro-site designing makes it easy for, and allows, them to integrate their own works of art with site and to perform direct plastic interference with site. A number of important urban sites established by the Hellenic and the Roman civilizations that have given the most remarkable patterns cf the designed urban concept of the past, is in Anatolia. Even though, in the Middle Ages, the Byzantine and the Ottoman town were erected over the heritage in which the Hellenic and the Roman traditions had been created, they did not let the designed urban concept live therein. On the other hand, the Republican Turkey has developed a new concept on public areas, which appears to be different from that of the Ottoman Empire, and made new arrangements in social and cultural fields. With such understanding and consideration some urban fields have been created, where sculptures were placed. Sculptures have been produced under the consideration of such project which covers the existence of works of art from contemporary urban site designs, therefore it has allowed to make warmer connections with society in designing urban sites, and to develop a different conscience of population living in such urban areas, through plastic works of art.