Tevfik Fikret`in şiirlerinde renk belirten kelimelerin kullanılması üzerinde inceleme değerlendirme

Abstract

XV ÖZET Servet-i Fünûn edebiyatının öncülerinden biri de Tevfık Fikret'tir. O, şiirleriyle bu dönem üzerinde Cenab Şahabeddin ile birlikte en çok etkiyi yapan kişi olmuştur. Yazdığı şiirlerde sadece şairliği değil ressamlığı da önemli bir yer tutar. Eski edebiyatın etkisiyle yazdığı ilk şiirlerinden, Recâizâde Ekrem ile tanışması, arkasından gelen Servet-i Fünûn dönemi ve sonrası şairin şiirindeki aşamaları kaydeder. Bu aşamalar içinde dikkati çeken unsur ise şairin şiirine hâkim olan parnasizm ve sembolizm akımlarıdır. Nitekim parnasizm, onun şiirlerindeki ressam yönünü ve mizacındaki hakikat düşüncesini ortaya koyması bakımından eserlerinde sembolizme oranla daha çok kullanılmıştır. Fikret'in şiirleri içinde renk ifade eden unsurlara eserlerinin neredeyse tamamında rastlanır. Bu unsurlar daha çok insan ve toplumu ifade etmek için sembol ve benzetme unsuru olarak kullanılmıştır. Fakat mavi ve yeşil gibi canlı renklere, daha çok tabiatı konu ettiği şiirlerinde rastlanır. Renk ifade eden unsurlarda şairin ressam yönü de etkili olmuş ve Fikret, şiirlerinde ortaya koyduğu manzarayı bir ressam edasıyla eserlerine yerleştirmiştir. Anahtar Kelimeler: Tevfık Fikret, renkler, şiir, resim, ressam.

XVI SUMMARY One of the pioneers of Servet-i Fünûn literature is Tevfik Fikret. He, together with Cenab Şahebeddin, was the most influential poet in this era. In his verse not only poetry but also elements of painting play an important role. His early poetry under the influence of old literature, meeting Recâizâde, and then Servet-i Fünûn period and after are the achievements in his verse. Within these achievements one quality which bears attention is the fact that genres of parnasism and symbolism are sovereign on his verse. Parnasism which can reflect his artistic character and idea of reality in his nature is met more frequently than symbolism in his poetry. Almost in Fikret's all poems aspects which express color are seen. These aspects are often used as symbol or metaphor to reflect the society. However the colors such as green or blue are seen in the poems en which he takes nature as the theme. In the aspects which express color the poets artistic character is also influential and Fikret installed the view in his poetry as painter's craft. Keywords: Tevfik Fikret, colours, painting, poetry, painter.