Retrieving words from their `meanings`

Abstract

Özet insan beyni büyük sayıda bilgiyi kaydeden ve uzun süre bunu saklayabilen en iyi hafızadır. Kelimeler, tanımları, kullanım alanları, kelimeler arasındaki ilişkiler ve dillerin gramerleri beynin dilsel bölümünde çok iyi organize edilmiştir. Konuşurken ve yazarken, genellikle duygu ve düşüncelerimizi doğru ve uygun kelimelerin ne olduğunu üzerinde fazla düşünmeden ifade edebiliriz. Fakat, bazen işler insan beyni için bile yolunda gitmeyebilir. Günlük yaşantımızda, çok kullandığımız ve an lamını iyi bildiğimiz kelimeleri sık sık unutur, hatırlayanlayız. Bir yazı yazarken arkadaşlarla konuşurken ya da bir bulmaca çözerken söyleyeceğimiz ya da yazacağımız kelimeyi bir türlü hatırlayanlayız. Böyle bir problem ile karşılaştığımızda, hatırlayamadığımız kelimeyi bulmak için klasik bir sözlüğü kullanmanın faydası olmaz. Bu gibi durumlarda, anlamından ke limeyi bulmayı sağlayacak kaynaklara ihtiyaç vardır. Bu tezde, kullanıcının tanımına dayalı en iyi uyan doğru Türkçe kelimeyi bulan `Anlamdan Kelimeye` sisteminin tasarım ve uygulanması sunulmuştur. Anlamdan kelime çıkarma yaklaşımı, herhangi bir anlamsal ve dilbilgisel bilgi kullanmadan kullanıcının tanımı ile Türkçe sözlükteki tanımlar arasındaki benz erlikleri bulmaya dayalıdır. `Anlamdan Kelimeye` sistemi, bilgisayar destekli dil öğrenme, bulmaca çözme veya birden fazla kelimeli tanımların, bir kelime ile ifade edilebilen versiyonunu ya da eşanlamlarını öğrenmeye yarayan ters sözlükler gibi bir çok alanda uygulanabilir. Sistem, daha önce hiç görmediği gerçek kullanıcı tanımlarında %72, farklı bir sözlükten alman tanımlarda %90 doğru kelimeyi anılan sıraya göre ilk 50 sonuçta bulmaktadır.

RETRIEVING WORDS FROM THEIR `MEANINGS` Abstract The human brain is the best memory that can record and keep a huge number of information for a long time. Words, their meanings, domains, relationships between different words, and the grammars of languages are well organized in the linguis tic component of brain. While speaking or writing, we can generally express our thoughts and feelings by words without thinking for a long time what the correct words can be. But, sometimes things do not go like clockwork even for human brain. In our daily life, we can often forget or not remember a word that we use frequently and exactly know its meaning. While writing a document, talking with friends, or solving a puzzle, we can not remember which word to say or to write. When we face this problem, it will be of no use to attempt searching in a traditional dictionary to find the word that we can not remember. In such cases, there is a need for resources that can locate the word from its meaning. This thesis presents the design and the implementation of a Meaning to Word dictionary (MTW), that locates a set of Turkish words, which most closely matches the correct/appropriate one based on a definition entered by the user. The approach of extracting words from `meaning` s is based on checking the similarity between the user's definition and an entry of the Turkish dictionary without considering any semantics or grammatical information. MTW can be used in various application areas such as computer-assisted lan guage learning, finding the correct words for the definition questions in solving crossword puzzles, and searching the one word representations or synonyms of a multi-word definitions in a reverse dictionary. Results on unseen data indicate that in 72% of the real users queries and 90% of different dictionaries queries, our system returns the correct answer in the first 50 results, respectively.