Çok yönlü kişiliğiyle Pİerre Montani

Abstract

ÖZET XlX.yy.'da Osmanlı İmparatorluğu'nun batılılaşma yönelimlerinde, yabancı, gayrimüslim ve Levantenler etkilidir. Bununla birlikte, Türk kaynaklarında, 19.yy. İstanbul'unda, Batılı ve Levanten sanatçıların yapmış oldukları çalışmalarla ilgili yeterince bilgi yoktur. Bu yüzyıl için, bu kişilerin tanınması önemlidir. Bu çalışma, Pierre Montani'nin yaşamını ve çalışmalarını içerir. Osmanlı kaynaklarına göre Montani Efendi olarak bilinen Pierre Montani İtalya'da doğmuş bir Levantendir. Montani, XlX.yy. Osmanlı kültür ve sanatında önemli rol oynamıştır. Montani'nin çalışmalarının en erken örneği, 1867 Paris Uluslararası Sergisi'ndeki Osmanlı pavyonlarıdır. Bunlar L.Parvillee, Barborini ve Montani tarafından tasarlanıp inşa edilmiştir. Ayrıca bu sergide, Montani'nin yağlı boya tabloları ve çizimleri sergilenmiştir. 1873 Viyana Uluslararası Sergisi'nde, Osmanlı pavyonları Pierre Montani tarafından tasarlanmıştır. Montani'nin en önemli çalışması ise bu sergi için hazırlanmış olan Usul-u Mimari-i Osmani'dir. Montani, eserin teknik bölümünün yazarı olarak bilinir. 1873 Viyana Sergisi için hazırlanan eseri ortaya koyan komisyonda, Montani en önemli kişidir. O, Usul-u Mimari-i Osmani'de, Osmanlı mimari örneklerinin ölçülü çizimlerini yaptığı gibi, aynı zamanda pek çok süsleme çizimleri hazırlamıştır. Ayrıca, Montani 1860'larda İstanbul'daki Osmanlı abidelerinin araştırılmasında çalışmıştır. Paris ve Viyana sergilerinde önemli görevler üstlenen Pierre Montani, 1875 yılında, İstanbul'da Ahmet Ali Bey tarafından düzenlenen sergiye bir yağlı boya resimle katılmıştır. Ayrıca Montani dönemin bazı yayınları için gravürler hazırlamıştır.VI Pierre Montani, Çırağan Sarayı'nın dekorasyon programına da katılmıştır. Montani, arşiv belgelerinde Çırağan Sarayı baş ressamı olarak tanımlanır. Çırağan Sarayı süslemeleriyle ilgili çizimleri de Usul-u Mimari-i Osmani'de yer almıştır. Montani aynı zamanda Aksaray Pertevniyal Valide Sultan Camii projesinde de çalışmıştır. Pierre Montani Osmanlı mimarisi ile ilgili kendini iyi yetiştirmiştir. Montani daha çok mimar olarak tanınır. Fakat resmi işi, kayıtlarda ressam olarak geçer. Sonuç olarak o, iyi eğitim görmüş bir mimar ve ressamdır. Bütün bunların yanında, dekoratör, yazar, teorisyen ve en önemlisi yaptığı çalışmalardan dolayı bir sanat tarihçisidir. ANAHTAR KELİMELER: 19.Yüzyıl, Mimar, Ressam, Sergi

VII SUMMARY Westerners, non-Muslim and particularly Levantines of Italian origin were affected the westernization tendency of Ottoman Empire in 19th century. However, Turkish sources have not enough information about the works which were done by Westerners and Levantines artists in İstanbul during the 19th century. It is important to known these artist for this century. This study covers Pierre Montani's life and works. According to Ottoman sources Pierre Montani known as Montani Efendi is a Levantine born in Italy. He played significant role in 19th century Ottoman's art and culture. The earliest example to Montani's works was the Ottoman pavillions in the 1867 Paris Universal Exposition. They were designed and built by L.Parvillee, Barborini and P. Montani. Moreover, Montani's paintings and drawings were exhibited at 1867 Paris Exposition. In 1873 Vienna Universal Exposition Ottoman pavillions were designed by Pierre Montani. The most important work of Montani is the Usul-u Mimari-i Osmani created for that exposition. Montani is known as the author of the technical section of the text. Montani was the most important person in the commission which created treatise for 1873 Vienna Universal Exhibition. He drew not only measured plans of monumental Ottoman but also, numerous decorative design in the Usul-u Mimari-i Osmani. In addition, during the 1860's he had worked in surveying many Ottoman monuments in İstanbul. Pierre Montani who had important missions to Paris and Vienna exhibitions contributed with an oil painting picture in the exhibition which was arranged by Ahmet AN Bey in İstanbul 1875. Furthermore, he drew engravings to some periodic publications.VIII It is known that, Pierre Montani was participated in the decorative program of the Çırağan Palace. According to documents of State Ottoman Archive, he is described as `head painter` in the Çırağan Palace. In addition, his drawings in the Çırağan Palace were published in Usul-u Mimari-i Osmani. He also worked on the project of Aksaray Pertevniyal Valide Mosque. Pierre Montani was so versed in Ottoman architecture. He is known as an architect. But his official job is painter. In coclusion, he was a well- educated architect and painter. Besides he was a decorator, writer, teorician and more important an art historian as consequens of his works. KEYWORDS: 1 9th century, Architect, Painter, Exhibition