Sosyolojik açıdan Michel Foucault`da iktidar kavramı

Abstract

IV ÖZET Michel Foucault'ya göre aşağı yukarı, kapitalizmin ortaya çıktığı klasik çağla birlikte (17-18. yy.) batı toplumları yeni bir iktidar biçimiyle karşı karşıya kalmışlardır. Bu yeni iktidar biçimi, bir çok teorisyenin iddia ettiği gibi sadece yasa, yasaklama, baskı ve itaat ilkeleri doğrultusunda işleyen bir iktidar olmanın ötesinde, yaşamın yemden üretilmesi için yaşamı destekleyen, bireylerin üretkenliklerini destekleyen ya da üretken bireyler yetiştiren iktidar biçimidir. Bu yeni iktidar biçimi herşeyden önce kapitalist sistemin selameti için bireylerin davranışlarım normalleştiren, bireyleri disipline eden ve onları (dahası, çocukları, aileleri, toplulukları, hastalan, zihinleri) yöneten bir iktidar biçimidir. Foucault'ya göre, iktidar özgür özneler yada bireyler üzerine uygulanır, yani özgürcesine eylemde bulunmayan insanların, bireylerin ya da öznelerin olmadığı yerde iktidardan söz etmek anlamsızdır, çünkü böyle bir durumda varolan şey sadece esaret ya da kölelik durumudur. Modern disiplinsel kurumlar, örneğin okullar, kışlalar, hapishaneler, ıslahevleri... bu türden özneleri yaratan kurumlardır. Öte yandan Foucault'nun biyo-politik iktidar ya da nüfusun biyo-politiği olarak adlandırdığı şey iktidarın etkinliğinin disiplin üreten kurumların ötesine, toplumların en uç noktasına yayılması anlamına gelmektedir. Foucault'ya göre biyo-politik iktidar kapitalizmin gelişmesi ve günümze kadar gelmesinde büyük bir etkisi olmuştur. Bedenlerin ve nüfusun kapitalist ekonominin üretilmesi için düzenli bir biçimde denetlenmesi biyo- politik iktidarın en önemli başarılarından biridir. Sonuç olarak iktidarı iki düzlemde sorunsallaştırabiliriz. Günümüz küresel dünyasında birey üreten disiplinsel düzenekler ve bedenleri denetleyen ve yöneten biyo- politik iktidarlar varlığını devam ettirmektedirler. Kapitalist toplumun günümüzdeki devamlılığında bunlar hayati unsurlar olmaya devam etmektedirler. Öte yandan yine kapitalizmin selameti için küresel güç odaklan (A.B.D gibi) Körfez Savaşı ve Afganistan Savasında olduğu gibi her türden savaş ve şiddet araçları kullanmaktadırlar. ^*^fc«lW£*,B*

SUMMARY According to Michel Foucault, the western societies have faced a new power form almost with the classical age (17th and 18th centuries) which the capitalism has appeared. As several theorists claimed, this new power form is not only working in the direction of law, prohibition, pressure and obedience principles but it is a power form which is supporting life to reproduce life, is supporting the productivities of individuals or is bringing productive individuals up. Firstly this new power form normalizes the behaviours of individuals for the safety of the capitalist system, disciplines individuals and manages them (further children, families, communities, patients, minds). Foucault's term `freedom` is used on independent subjects or individuals, which means it does not make any sense to mention about the people, individuals or subjects who don't act freely; because in a such case the only thing which is existing is either captivity or slavery. The modern discipliner foundations; such as schools, barracks, prisons, reformatories etc. are foundations which create this kind of subjects. On the other hand, the thing which Foucault calls the bio-political power or the bio- politic of population means the spreading of power activity over the discipline producing foundations to the tips of societies. According to Foucault the bio-political power has a great effect on the development of capitalism and it has helped capitalism to continue working until now. One of the greatest success of bio-political power is being controled of bodies and population orderly to produce capitalist economy. As a result, we can questionize the power within two planes. In the global world of today, the individual producing discipliner systems and the bio-political powers controling and managing the bodies keep on existing. On the other hand, the global power focuses, use all kinds of battle and violence tools like in the Gulf and Afghanistan Wars, again for the safety of capitalism.