Sosyal bilimlerde iki kültür ayrımından disiplinlerarasılığa

Abstract

Doğa ve insan incelemeleri 19. yüzyıla kadar felsefe başlığı altında `ayrı ama eşit` olarak sımflandınlıyordu. Ancak deneysel çalışmaların doğa incelemelerinde merkezi bir yer edinmesiyle beraber, felsefe, varsayımlara dayalı spekülatif bilgi üretmekle suçlanan teoloji ve metafiziğin yerini almakla suçlandı. Bu durum felsefenin kültürel otoritesini kaybetmesine ve bilimin, bilgi üretiminde sosyal-entelektüel meşruiyete tek basma sahip çıkmasına neden oldu. Daha sonra iki kültür ayrımı olarak adlandırılan bilim ve felsefe/beşeri bilimler ayrılığı özellikle 1960'lardan itibaren yüksek bir sesle sorgulanmaya başlanmıştır. 19. yüzyılda bilimin özel bir kültürel otorite kazandığı bir ortamda kurulan sosyal bilimler içerisinde bazıları doğa bilimlerine meylederek nomotetik bir epistemoloji benimserken bazıları da beşeri bilimlere meylederek idiografik bir epistemolojiye başvurmuşlardır. Sosyal bilimler 1945 öncesinde, birbirine zıt iki kutup haline gelen doğa bilimleri ve insan bilimleri arasında parçalanmışlık görüntüsü vermektedir. Bu tarihten itibaren, yapılan ortak çalışmalarla disiplinler arasında çizilen kesin sınırların çözülmeye başlaması, Avrupamerkezcilik tartışmaları, sosyal bilimlerin meylettiği klasik bilimin üzerine kurulu olduğu öncülleri sorgulayan karmaşıklık çalışmaları ve toplumun kültürel boyutlarının araştırılmasında farklı disiplinlerin kesiştiği bir alan olarak kültürel çalışmaların ortaya çıkışı, bilginin üretiminde disiplinler arası çalışmaların önemine ve birbirine zıt olduğu görüntüsünü veren iki kültür arasında bir köprü görevi görme potansiyeli taşıdığına işaret etmektedir. ANAHTAR KELİMELER: Bilim, felsefe, iki kültür, karmaşıklık, disiplinlerarasılık

Until the 19 Century the studies on nature and human were classified and treated as `separate but equal` under the title of philosophy. However, by the central positioning of experimental studies in natural analysis 's, philosophy was condemned for replacing the theology and metaphysics which were already being condemned for producing speculative knowledge leaning on hypothesis 's. This situation caused philosophy to loose its cultural authority and made the science to have socio-intellectual legitimacy on its own. The separation of science and philosophy/human sciences which was later on named as separation of the two cultures, was started to be loudly questioned particularly after 1960's. Through the 19th Century social sciences was founded which was a milieu in that science gained a special cultural authority, some lean on natural sciences and adopted nomothetic epistomology, whereas some others adopted human sciences and applied idiographic epistomology. Before 1945, social sciences, seemed to be broke-up between natural and human sciences which were became almost two opposite poles. As of this date, eurocenterism debates, the complexity studies questioning the premises of the classical sicence which is taken also as a model by the social sciences and the emergence of the cultural studies as a field in which different disciplines intersected in research for the cultural dimensions of society, indicates the importance of interdisciplinary studies in the production of knowledge moreover, it has the potential to be a bridge between two cultures seem to be oppose each other. Key Words: Science, philosophy, two cultures, complexity, interdisciplinarity