20.yy. resim sanatında ütopya ile heterotopi`k (Türdeş olmayan yer) yaklaşımlar ve uzam sorunsal

Abstract

Resim sanatının içerik, form / biçim, renk gibi önemli plastik sorunsallarından birisi sayabileceğimiz uzam; tarihsel süreç içerisinde belirli evrimler geçirmiştir. Sanatçılar, Antikiteden günümüze, resimsel imgenin salt uzamsal oluşumunu, tuval veya diğer satıhlarda, farklı farklı biçimlendirmeler ve sorunlara bulunan çözümlerle aşmaya çalışmışlardır. Batı resim sanatının başlangıcı olarak düşünebileceğimiz Erken Rönesans'tan itibaren sanatçılar, yapıtlannı yanılsamacı betimleme kurgusuyla oluşturmuşlarsa da Modernist sanata kadar nesnel uzama ve gerçekliğe bakış açılan mimetik kalmıştır. Modernizm ve sonrası resim sanatının uzamsal pratiği ile nesnesi, formel ve ifadeye özgü içselleşmeye koşut olarak mimetik yapıdan kurtulmakla beraber, özellikle Post-modem sanat formlannda, uzam tasviri, içerisinde bulunduğu mimari mekan ve çevre ile beraber değerlendirilmektedir. Aynca, tematik bağlamda bir uzam tasanmı olan ütopya kavramı ise doğrudan veya dolaylı bir biçimde resmin konusu olmanın yanı sıra, sanatçı tarafından kullanılan ideolojik bir söylemi de içermekteydi. Antikite düşünürlerinin tasarladığı İdeal Kent ile Devlet örgütlenmesi, Aydınlanma öncesi ve sonrası düşünülen ideal ve eşit sınıflar toplumu olan sosyal ütopya kavramı, çağımıza kadar sosyologların, düşünürlerin, politikacıların, mimarlann ve sanatçılann yapıtları ile eylemlerinde vücut bulmuştur. Post-yapısalcı söylemde ise yaşanılan çağın kaotik ortamında, ütopya tasvirleri, artık düşünürleri teskin etmemekte buna karşıt olarak Heterotopi, hiperteksf, distopya gibi kavramların içerisinde eritilmektedir. Bu olguya sanatçılar da kayıtsız kalmamışlardı. ANAHTAR KELİMELER: Yirminci Yüzyıl, Resim Sanatı, Uzam, Ütopya, Heterotopi

Main property that we can assume as one of the plastic problematics such as content, form / shape, color of painting has gone through specific evolutions in historical process. From the Antiquity to Modem Times, artists have tried to overcome the only main property formation of painting image on canvas or other surfaces through various shapes and solutions to problems. Since the Early Renaissance that we may consider as the beginning of western painting, although the artists have formed their work of art through illusional description setting, the objective main property and the viewing angles to realism have remained mimetic. The main property practice and the object of painting in modernism and afterwards, have escaped from mimetic structure conditional to formal spiritualization related to expression, yet, the description of main property especially in Post modem art forms, has been evaluated along with the architectural space and environment that it is situated in. Also, the Utopia concept which is a main property desing in thematic context has been directly or indirectly the subject of the picture, as well as it has contained an ideological expression used by the artist. The Ideal City and State organization designed by the Antiquity philosophers, the social Utopia concept which is an ideal society of equal classes and which has been thought of before and after Illumination, have found themselves a place in the works and actions of sociologues, philosophers, politicians, architects and artists until our times. In the post structural expression, and in the chaotic environment of the times, the Utopia descriptions no longer appease the philosophers, on the contrary, it is melted in concepts such as heterotopia, hypertext, distopia. The artist too have not been able to overlook this fact. KEY WORDS: Twentieth Century, Painting, Main Property, Utopia, Heterotopia