Molecular analysis of historical red wine grape variety candidates found in Urla

Abstract

İzmir, Urla'nın ekolojisinin bağ yetiştiriciliği için çok elverişli olması bu yörenin antik çağlardan beri önemli bir bağcılık ve şarapçılık merkezi olmasını sağlamıştır. Ayrıca yöreye özgün üzüm çeşitlerinin de bulunduğu bilinmektedir. Fakat, çeşitli nedenlerden dolayı Urla yöresindeki bağcılık 20. yüzyılın başlarında azalmış, yüzyılın ortalarında ise kaybolma noktasına gelmiştir. 1990'lardan itibaren şarapçılığa ve şaraplık üzüme artan ilgi nedeniyle Urla yöresinde yeniden bağlar kurulmaya başlanmıştır. Fakat bu bağlarda çoğunlukla yabancı üzümlerin yetiştirildiği, birkaç küçük bağ dışında yerli çeşitlere fazla yer verilmediği görülmektedir. Urla yöresinin tarihini yansıtan bağcılık ve şarapçılığın tekrar canlanması, bu yörenin hem ekonomik hem de turistik açıdan gelişebilmesi için büyük önem taşımaktadır. Öyle ki, yerel tarihi üzüm çeşitlerinin saptanması ve tescil edilmesi ile bu çeşitlerle tesis edilecek bağlardan kaliteli şaraplık üzüm üretilerek özel şato şaraplarına işlenmesi büyük bir katma değer yaratacaktır.Urla'da farklı kırmızı şaraplık üzüm çeşitlerini temsil edebileceği düşünülen beş asmaya rastlanmıştır. Bu asmalar, tarihi çeşitleri temsil edebilecekleri gibi, hali hazırda bilinen üzüm çeşitlerinin örnekleri de olabilir. Çalışma kapsamında, Urla'da bulunan asmalar Ege Bölgesi siyah üzüm çeşitleri, belli başlı kırmızı şaraplık Türk ve Avrupa üzümleriyle karşılaştırılmıştır. Moleküler karşılaştırmada önce SSR (Simple Sequence Repeat) markörlerinden yararlanılmıştır. SSR analizlerinde Urla'da bulunan asmalara yakın olduğu görülen 14 üzüm çeşiti AFLP (Amplified Fragment Length Polymorphism) markörleri ile daha detaylı incelenmiştir. AFLP analizi sonucunda elde edilen UPGMA grafiği ve genetic benzerlik katsayıları Urla karası 4 ve Urla karası 5'in incelenen örneklerden farklı olduğunu göstermektedir. Bununla beraber, Urla'da bulunan asmaların ekonomik değer taşıyan yeni kırmızı şaraplık üzüm çeşitlerinin örnekleri olup olmadıklarının anlaşılması için bu çeşitlerin çoğaltılarak elde edilecek üzümlerin şaraba işlenerek kalitelerinin araştırılması gerekmektedir.Anahtar kelimeler: Vitis vinifera, asma, SSR, AFLP

Urla had been an important center of viticulture and wine making due to its suitable ecology for vineyards. It is also known that there are some grape varieties endemic to this area. However, for various reasons, the viticulture in Urla started to diminish in the beginning of the twentieth century, almost getting to the point of extinction in the mid-century. As the interest for wines and wine grapes rose in the 1990s, vineyards have started to be rebuilt in this area. However, mostly foreign varieties are grown in these vineyards; the local cultivars are non-existent now, except for some small vineyards. Rebuilding of vineyards and wineries would be very valuable for both economic and touristic development of Urla. Detecting and registering local grape cultivars and producing high-quality chateau wines from these grapes would create a greater added value.Five grapevines that might represent different red wine grape varieties have been found in Urla. Although these vines might represent historical local grape cultivars, they might also be some examples of grape varieties that are already known. In this study the vines that were found in Urla were compared to the black grape cultivars collected from the Aegean Region, and to the major Turkish and the world red wine grape varieties, using molecular methods. For the molecular analyses, SSR (Simple Sequence Repeat) markers were utilized first. 14 grapevine varieties that show close relationship to the vines found in Urla were further analyzed with AFLP (Amplified Fragment Length Polymorphism) markers. UPGMA graph and genetic similarity coefficient values of the AFLP analysis indicated that Urla karası 4 and Urla karası 5 belong to grapevine accessions certainly different from the analyzed samples. However, in order to determine whether or not the vines found in Urla represent economically valuable novel red wine grape varieties, these should be further propagated and their wine qualitys were analysedKeywords: Vitis vinifera, grapevine, SSR, AFLP