1980 sonrası CHP`de ideolojik değişimleri

Abstract

1970'lerin sonunda, dünya içine girdiği krizden yeni çözüm yolu bularak çıkmıştır. Fakat Sovyetlerin tarih sahnesinden çekilmesiyle birlikte meydana gelen boşluğun doldurulması için öncelikle eski sistemle hesaplaşmaya gidilmiş, ve o dönemin araçları eleştiriye tabi tutulmuştur. Eski siyaset yapma biçimi artık geçerli olmadığından siyasi partilerin de kendilerini yeniden yapılandırması gündeme gelmiştir. Üçüncü Yol, böyle bir çabanın ürünü olarak sosyal demokrasi içinde hayat bulmuştur. Türkiye'de bu gelişmelerin içinde yer almak kaygısıyla 1990'larm başından itibaren yeni ideoloji arayışlarına girmiştir. Batı'da süren tartışmalar, özellikle Cumhuriyet Halk Partisi üzerinden hareketle, diğer siyasi partileri kapsayacak biçimde genişlemiştir. CHP için bu yeni bir durum değildir. Cumhuriyet Türkiye'sinin kuruluşunda devletle özdeş hale gelerek ideolojisini bu temelde oluşturmuş ve bazı değişikliklerle bunu günümüze kadar taşımıştır. 1960-1975 yıllan arasında dönemin siyasal, sosyal ve ekonomik gelişmeleri nedeniyle farklı politikalar, izlemiş ve bu duruma uygun olacak biçimde kendisi ideolojik olarak yemden şekillendirmiştir. 1980 darbesiyle kesintiye uğrayan CHP'nin siyasal hayatı 1992'de siyasi yasakların bir bölümünün kaldırılmasıyla tekrar başlamıştır. Bu yasaklı dönem içinde CHP'li olan ya da olmayan sosyal demokratlar yeniden yapılanma çabalarına devam etmişlerdir. Değişen dünya yeniden takip edilmiş, meydana gelen dönüşüm izlenerek bu sürece eklemlenmek için çalışmalar yapılmıştır. CHP'nin yeniden kurulmasıyla birlikte mevcut ideolojisi olan altı ok tartışmaya açılmış ve bu tartışmalar günümüzde de devam eden bir sürece girmiştir. Anahtar Kelimeler: Siyasi parti, sosyal demokrasi, ideoloji, CHP, Üçüncü Yol

In the begining of the 1980's the world of the continuning crisis finding out new solutions. Yet, to fill the hollow came out with downfall of the Soviets, initially former systems have been neckoned with and instruments of that period have been critisized. For old political styles being no more valid, politicians have put on agenda to reform themselves. Third way existed as a product of this endeavour within the social democracy. Turkey has also joined seeking of new ideologies since the beginning of 1990's with the care of taking place in the new developments. The dicussion going on in the west expands to contain all the political parties; especially CHP. It wasn't a new situation for CHP. In the establishment of the Republic Turkey, the party made its ideology to be indential to the state. This ideology continues today by being done some changes. Among the 1960-1975 years, the party followed lots of different political policies because of the period social, economical and political developments. And the party gave shape to its ideology by being suited to this situation. The political time of CHP was interrupted by the stroke of 1980. In the 1992 the party's political period began again by being abolished the prohibition. In this prohibition period, the social democrats, some of whom were in CHP, some of whom were not, contiuned their effort to reconstruct the ideology. The world which was changing was followed at close range and by following these changes lots of reports were prepared for entegrations. With the foundation of CHP again, the existing ideology was discussed. This discussion stil goes on today. The Key Words: Political party, social democracy, ideology, CHP, Third Way