Türkiye`de müzikolojinin kurumsal tarihi ve müzikoloji-müzik bilimleri bölümlerinin ders programları

Abstract

Müzik sanatı geçmiş, bugün ve geleceği içinde barındırdığı için üç boyutludur. Sanat, yapısı itibarı ile bireysel olmanın yanında aynı zamanda toplumsallık arz eder. Sanatın bu durumu onu, salt `üstün yaratı` olmaktan çıkarıp, araştırılabilen, incelenebilen nesne konumuna sokar. Sanat böyle bir ortamda bilimsel alana yöneleceğinden, kendi içindeki sistematik bilgileri açığa çıkarır. Sanatın bilimsel yönüne en güzel örnek, şüphesiz müzikolojidir. Bu disiplin müziği çok yönlü ele alarak inceleyen, araştıran bir alan olarak `müzik sanatı` kavramının niteliklerine katkıda bulunur. Sosyal bilimlerin gelişmeye, yaygınlaşmaya ve kurumsallaşmaya başladığı 19. yüzyıl müzikoloji için de önemli bir dönemdir. Çünkü sosyoloji ve tarih disiplinlerinin kabul görmeye başlaması, müziğin de incelenip, araştırılabileceği düşüncesini doğurdu. Böylece yapılan müzikoloji çalışmaları, bilimsel bir kimlik kazanmaya yöneldi. Ülkemizde sürdürülen çalışmaların kurumsallaşması (resmileşmesi) Avrupa ülkelerine göre yenidir (1976). Müzikoloji, çalışmalarını her türlü müzik belgesine dayanarak sürdürür. Bu alanın en önemli ayağını geçmiş, yani tarih oluşturur. Tarihteki toplumsal olaylar, müzik dönemleri, tarih, sosyoloji vd. disiplinler ile birlikte ele alınarak incelenip, araştırılır. Böylece müzikoloji, kendi alanını disiplinlerarası düzeyde belirginleştirir.Ağırlıklı olarak tarih çalışması yapan bir disiplinin kendi tarihini yazmaması düşünülemez. Çünkü tarih bize bugüne geliş sürecimizdeki sosyal olayların ve sanat olaylarının bilgisini sunar. Ülkemizde müzikoloji tarihinin kurumsallaşması, 20. yüzyılın ikinci yarısına denk düşer. Bu döneme kadar çeşitli konularda çalışmalar olsa da, müzikolojinin resmileşmesi, Ege Üniversitesi Güzel Sanatlar Fakültesi Musiki Bölümü'nün açılması ile (1976) gerçekleşir. Bu dönem ve sonrasının tarihsel ve sosyolojik açıdan ele alınıp, gelişmelerin belgelenmesi, müzikoloji alanının doğası gereği zorunludur. Böylece, bundan sonra yapılacak çalışmalar için bilimcilerimiz, araştırmacılarımız, tarihi belgeler konusunda daha az sıkıntı çekeceklerdir. Tüm bu nedenlerden dolayı, tarih ile iç içe olan müzikoloji disiplini kendi tarihi sürecini belgelemelidir. Bu çalışma böyle bir düşünceden yola çıkarak, eksikliğin giderilmesi yönünde atılan ufak bir adımdır.

VI SUMMARY The art of music accommodates the past, today and the future, thus it is three-dimensional. Art is structurally social as well as being individual. This condition of art turns it into an object which can be researched and examined so that, it is no more a mere `superior creation`. Being reduced to logical dimension in an environment like this, art releases the systematical information inside. Undoubtedly, the best example for the logical dimension of art is musicology. This discipline, being a field which studies music from several points of view, contributes to the quality of the concept of art of music. The 19th century, when the social sciences began to develop, become widespread and institutionalized, is an important period for musicology, as well. Because spreading of the disciplines of sociology and history gave way to the idea that music can also be studied and researched. So the musicological studies headed to gain a scientific identity. The institutionalization of the studies continuing in our country is very recent when compared to the European countries (1976). Musicology continues its studies with a base of every kind of musical document. The past, namely the history makes the most important part of this field. The social events in the history, the different periods of music are studied and researched along with the disciplines like history, sociology etc. thus, musicology clarifies its own field in the interdisciplinary level.vıı It is unthinkable of a discipline that studies history basically not to record its own history. Because the history presents us the information of the social and artistic events which have taken place until today. The institutionalization of the history of the musicology in Turkey was around the second half of 20th century. Even though there had been studies on various subjects, the formalization of musicology was realized with the establishment of the Music Department in the faculty of Fine Arts of the Ege University (1976). It is unavoidable for the nature of the musicology to document the improvements which took place during and after this period, considering them with historical and social views. So, the scientists and researchers will not have difficulty with historical documents when they do studies from now on. Because of all these reasons, the discipline of musicology which is very related to the history, must record its own historical process. The study, being led by this kind of thoughts, is an important but a small step to eliminate the deficiencies.