Seyyid Mehmet Vahyî Dîvânı`nın bilimsel yayını ile eserin şekil ve muhteva bakımından incelenilmesi

Abstract

Seyyid Mehmed Vahyî, 1658-1718 yıllan arasında yaşamış, bir süre `Ferruh Kethüda Tekkesi`nde şeyhlik makamında bulunmuş, daha sonra Kılıç Ali Paşa, Eyyûb el-Ensârî ve Sultan Selîm camilerinde cuma vaizliği yapmış, nazımcılığı ile tanınan -kaynaklarda yer alan bilgilere göre- döneminde beğenilen ve saygı gören bir şahsiyettir. Mürettep bir dîvân olan Vahyî Dîvânı, barındırdığı pek çok nazım şekil ve türleri ile dîvânın sonunda yer alan ve `Zübde-i Hânende-gân Küçük Müezzin Çelebi'ye` ile `Sabıka Çakırcı-başı Olup Ba'de Bağdâd Valisi Olan Hasan Paşa'ya Kâ'imedür` başlığını taşıyan iki mektup açısından zengin bir içeriğe sahiptir.Bu bakımdan Vahyî Dîvânı'nı bilim dünyasına aktarmayı amaçlayan bu çalışmada ilk olarak eserin transkripsiyonlu metni hazırlanmış olup daha sonra giriş bölümünde Vahyî'nin hayatı, eseri ve sanatı hakkında genel olarak bilgi verilmiş, inceleme bölümünde ise eser şekil ve muhteva bakımından değerlendirilmiştir. Vahyî Dîvânı, Osmanlı Türkçesi'nin klâsik döneminde yazılmış olmasına rağmen eserde Eski Anadolu Türkçesi dil özelliklerinin hâkim olduğu görülmektedir.Mutasavvıf olmasına karşın Vahyî'nin, dîvânında belli başlı unsurlar dışında tasavvufa ait konulara yer vermediği dikkati çekmektedir.Muhteva bakımından zengin olan eser, dönemini aydınlatacak birtakım bilgileri deVII banndırmaktadır.Eserin tek yazma nüshası, Millet Kütüphanesi, Ali Emîrî Efendi Bölümü, Manzum Eserler 492 numarada bulunmaktadır. ANAHTAR SÖZCÜKLER: Seyyid Mehmed Vahyî, Ferruh Kethüda Tekkesi, Mürettep Dîvân, Eski Anadolu Türkçesi, Tasavvuf.

Seyyid Mehmed Vahyi is known with his versification and -according to the information that was taken from sources- he was approved and respected person who lived in between 1 658-171 8.He executed the position of sheik in `Ferruh Kethüda Tekkesi` for some time and then he gave sermon on Fridays in Kılıç Ali Paşa, Eyyub el-Ensari and Sultan Selim mosques. Vahyi 's Divan is a orderly divan which has a rich content with lots of figures and kinds of poem and the two letters placed at the end of divan which have the topics of `Zübde-i Hanende-gan Küçük Müezzin Çelebi'ye` and `Sabıka Çakırcı-başı Olup Bade Bağdad Valisi Olan Hasan Paşa'ya Kaimedür`.Therefore, at the work that aimsd to transfer the Vahyi' s Divan to workd of science, firstly, the text with transcription of the work of art was prepared and then general information was given about Vahyi's life and his work of art.In examination part its figure and content were examined. It is seen that, although Vayhi's Divan was written in the Classic Era of Ottoman Turkish Language, the characteristics of Old Anatolian Turkish Language is dominant.lt is realized that, although he was mystic, Vahyi did not give place Islamic mysticism except from the definite components.IX Vahyi 's Divan that has a rich content has some information, which brightens up the era.The original work of art is in Millet Library, The Department of Ali Emiri Efendi, Written in Verse number 492. KEY WORDS: Seyyid Mehmed Vahyi, Ferruh Kethüda Tekkesi, Orderly divan, Old Anatolian Turkish Language, Islamic mysticism.