Cungar hanlığının siyasi tarihi

Abstract

Galdan Boşgot Han tarafından 1676 yılında kurulan Cungar Hanlığı, Oyradlartarafından kurulmuş ilk ve en önemli siyasû teşekküldür. Cungar Hanlığıkuruluşundan itibaren bölgenin siyasû, ekonomik ve kültürel hayatında oldukça etkiliolmuştur. Özellikle Mançular ile Rusya arasında bir tampon bölge olması açısındanayrı bir öneme sahiptir. Ayrıca Tibet'te yaşanan mezhep savaşlarında DalayLama'nın galip çıkmasında etkili olan Oyradlar, Cungar Hanlığı'nın kurulmasındansonra da Tibet Lamaizmi'nin en sadık koruyucuları olmuşlardır. Cungar Hanlığı'nın1758 yılında Mançular tarafından yıkılmasıyla birlikte bağımsızlığını koruyan sonMoğol siyasû teşekkülü de ortadan kalkmıştır.Anahtar Kelimeler: Cungar, Moğol, Oyrad, Mançu, Orta Asya

VISUMMARYJungar Khanate, founded by Galdan Boshugtu Khan in 1676, is the first andthe most important political institution established by Oirads. From the beginning ofits establishment, Jungar Khanate had been quite influential on that region's political,economical and culturel life. The Khanate has an especially distinctive prominencein terms of its being a buffer state between Manchus and Russia. Furthermore,Oirads who had an effective role in Dalay Lama?s victory in the sectial struggles inTibet had been the most reliable protectors of Tibet Lamaism after the establishmentJungar Khanate. With the collapse of Jungar Khanate in 1758 by Manchus, the lastpreserved independent Mongol political institution had been abolished.Key Words: Jungar, Mongol, Oirad, Manchu, Middle Asia.