Çağdaş Türk bestecilerinin 20. yy müziğinin modernist anlayışlarıyla etkileşimi

Abstract

20. yy bestecilerinin müzik dilini önceki yüzyılların dilinden keskin biçimde ayıranmodernist hareket ve yenilikçi arayısların getirdigi köklü degisim, hareketin baslangıcıylayaklasık aynı zaman diliminde olusmaya baslayan çoksesli Türk müziginin gelisim sürecinide belli ölçülerde etkilemistir.Üç çeyrek yüzyıl boyunca, batılı meslektaslarının yenilikçi yaklasımını, kendi kültürelbirikimleri ile birlestiren Türk besteciler, üretimlerinde yenilikçi etkileri farklı amaçlarla vefarklı estetik düzeylerde kullanmıslardır. Gerek armoni dilinin olusumunda, gerek yapısaldüzeylerde, 20. yy müzik dilinin kazanımları kimi bestecilerimiz tarafından kapsamlı biçimdeele alınmıs ve müzik dagarımıza çarpıcı yapıtlar katılmıstır. Özellikle ilk dönembestecilerimizin, üretimlerinde kültürel birikimlerimizi çagın getirdigi dille bir potadabirlestirmeleri, söz konusu yenilikçi tekniklerin yalın bir öykünme düzeyinde kalmamasınısaglamıstır. Bestecilerimizin müzik dillerine dogallıkla eklemlenen bu teknik-estetikyenilikler, pek çok özgün yapıttan olusan bir külliyat ortaya çıkarmıstır.Bu çalısmada incelenen yapıtların her birinde, 20. yy müziginin modernist anlayısları,bestecilerimizin özgün dillerinin dogal bir bileseni olarak ele alınmıs, teknik düzeydekiçözümlemeler örneklemelerin daha düzenli biçimde yürütülebilmesi amacıyla kullanılmıstır.ANAHTAR KELMELER: 20. Yüzyıl Müzigi, Modernizm, Türk Besteciler, ÇagdasMüzik, Müzik Estetigi.

The modernist movement significantly separating the musical vocabulary of the 20thcentury composers from the language of the past centuries and the radical transformationcaused by the innovative explorations has affected, in some degree, the progression of thepolyphonic Turkish music which was began to emerge at the same period of time with thebeginning of the movement.For three quarter of a century, Turkish composers who amalgamated the innovativeapproach of their western colleagues with their own cultural past are benefited from theinnovative explorations towards somewhat different goals and in variable aesthetical levels intheir creation. Both in the formation of harmonic vocabulary and in the structural level,acquisitions of 20th century musical language has been taken up comprehensively by some ofour composers and so, some outstanding works has been added to our musical repertoire.Also, melting down the vocabulary offered by the new age with our cultural treasure in thesame crucible, especially our first generation of composers are succeeded, in their creation,not to apply the innovative techniques in a level of simple imitation. Those technical andaesthetical innovations jointed in a natural way to the musical vocabulary of our composershave paved the way for the whole collection of works constituted by many original pieces.In each piece examined in this survey, the modernist perceptions of the 20th centurymusic is regarded as a natural component of the individual musical languages of ourcomposers, and technical analyses are employed in order to illustrate the examples morethoroughly.KEY WORDS: Twentieth Century Music, Modernism, Turkish Composers, ContemporaryMusic, Aesthetics of Music