Yansıyan-yansıtılan bağlamında resimde ayna

Abstract

ÖZETSanatı bir yansıtma, benzetme ya da taklit olarak tanımlayan birçok düşünür,estetikçi ve yazar, Platon'un idealar kuramında değindiği gibi eline ayna alanherkesin ressamın yaptığını yapabileceğine inanıyor, sanatı, bir ayna yaklaşımıiçerisinde değerlendiriyorlardı. Sanatın yansıtma ve benzerlikle ilişkili bu yönü bazıressamların eserlerini ayna ile rekabet edecek kadar doğaya uygun bir biçimdeoluşturmalarına neden olurken; kimi sanatçılar da ayna görüntüsüne resimlerinde yervererek farklı bir espas ve yeni açılımlar elde etmeye çalışmışlardır.Jan Van Eyck'ın ?Arnolfini'nin Evliliği? isimli eseri ile resmin anlam alanınıgenişleten ayna, Flaman sanatçıların resimlerinde genellikle hayatın geçiciliği,tanrının ilahi gözü ya da kibirliliğin sembolü olarak yer almış, daha sonraları iseVelasquez, Goya gibi sanatçılar tuvallerine ayna görevi yükleyerek izleyiciyiresimlerinin içerisine çekmişlerdir. Görünümlerin bizi yanıltabileceğini gösteren yada kavramlarla nesnelerin dış görünüşlerinin bağlarını tartışmaya açan Rene Magritteiçin ayna önemli bir anlatım elemanı olmuştur. Tuvalin aynalaşmasından sonraPistoletto parlak çelik levhaların üzerlerine kolaj tekniği ile bire bir ölçektekiimgeleri yapıştırdığı eserleriyle ayna sorunsalına yeni bir boyut kazandırmıştır.Aydın Ayan, Balkan Naci İslimyeli ve İsmet Doğan gibi Türk sanatçılar daresimlerinde yansıma ve ayna sorunsallarını ele almışlardır. Benim eserlerimde iseayna, kimi zaman derinliği arttırmak için bir araç, kimi zaman ise resmin anlamınıoluşturan temel eleman olmuştur.Yansıyan-yansıtılan ilişkisi bağlamında resimde ayna sorunsalını konu alanbu eser metninde, konu ile ilgili bazı kavramlar açıklandıktan sonra aynanın resimdeyer alışı tarihsel bir süreç içerisinde incelenmiş, seçilmiş bazı yapıtlar üzerindedeğerlendirilmiş ve son olarak da konunun kendi resimlerime etkileri irdelenmiştir.ANAHTAR KELİMELER: Ayna, Tuval, Resim, Mimesis, Yansıtma.

SUMMARYMany intellectuals, authors and the men interested in aesthetics who definethe art as a projection, mimesis and imitation were believing that everyone who getmirror would do what a painter has done like Platon touched on in his ideas theory,they were evaluating the art in a mirror approach. While this side of the art that it isrelated to the projection and the similarity has caused for some painters to form theirworks of art as well as they will compete with the mirror in a form that it iscorrespondent with the nature; some other artists have tried to attain a differentespace and new expansions by including the mirror images in their paintings.The mirror that has enlarged the space of the painting?s meaning with JanVan Eyck?s work of art named ?Arnolfini?s Marriage?, has generally located inFlaman artists paintings as the symbol of the transitoriness of the life, the divine eyeof the God or the haughtiness and afterwards the artists Velasquez and Goya haveinvited the viewer in their paintings by loading mirror duty to their canvases. Themirror has become an important expression element for Rene Magritte who indicatesthat the appearance would mislead us or opens to dispute the connection of theexternal appearance of the concepts and the objects. Pistoletto has been acquired anew dimension to the mirror problem with his works of art at which he sticked theimages in natural dimensions with collage technique on the bright steel panels. AlsoTurkish artists like Aydın Ayan, Balkan Naci İslimyeli and İsmet Doğan havehandled the reflection and the mirror problems in their paintings. In my works of art,the mirror has sometimes become a means for increasing the depth and sometimeshas become the main element that forms the painting?s meaning.In this text which has the subject of the mirror problem in the paintingconcerning to the subject that reflects and the reflected subject, after that it wasexplained some concepts about the subject, it has been examined the situation of themirror in the painting in a historical process, it has been evaluated on some selectedworks of art and last it has been scrutinized the effects of the subject to my paintings.KEY WORDS: Mirror, Canvas, Painting, Mimesis, Projection.