Kültürlerin kesişme noktasında tiyatro ve çağdaş sahneleme

Abstract

ÖZETYirminci yüzyıl boyunca tiyatro sanatı, kendi kimliğini oluşturma sürecindeönemli dönemeçlerden geçmiştir.Bir bütün halinde dünyanın yirminci yüzyıl boyuncageçirdiği toplumsal, sosyo-ekonomik, politik ve kültürel her süreç kendine tiyatro sahnesindebir yansımasını bularak, tiyatro sanatının kendi kimliğini inşasında etkili olmuştur. nsanınkendisini, kültürünü ve dünyayı oluşturma süreci, kültürün ve dünyanın insanı şekillendirdiğikarşılıklı bir üretim döngüsüdür. Dolayısıyla tiyatro, yirminci yüzyıl boyunca, bu üretimdöngüsünü kimi zaman topluma aynasını tutarak, kimi zaman da bakış açısını kendisineçevirerek kendi içinde yaşamış, insanın dünyayı algılama çabalarında ona yol göstermeyeçalışmıştır.Bu tez çalışmasıyla ilk olarak, tiyatro sanatının yirminci yüzyıl boyunca kendikimliğini oluşturmasında, onu yazarın ve oyun metninin boyunduruğundan kurtararaközgürleşmesinin en önemli adımı olarak gördüğüm sahneleme ve yönetmenlik kavramlarıincelenmiştir.Bu kavramların doğuşundan, yirminci yüzyılın son dönemine kadar gelişimini,çağın sosyo-ekonomik, politik ve kültürel tarihi süzgecinden geçirerek, kendisinden sonragelecek olanlara ışık tutabilmiş önemli tiyatro yönetmenleri ve kuramcılarından Stanislavski,Meyerhold, Brecht, Grotowski, Barba, Brook ele alınmıştır. kinci olarak da, Bu önemli tiyatrokuramcıları ve yönetmenlerin izinden, tiyatro sanatının takip ettiği yolu izleyerek, bugünündünyasını oluşturan koşulların bir gereksinimi olarak ortaya çıkmış kültürlerarası tiyatrodüşüncesi ve sahnelemesinin, bu gereksinimi karşılayıp karşılayamayacağı incelenmiştir.Anahtar Kelimeler: Tiyatro, Yirminci Yüzyıl, Çağdaş Sahneleme,Yönetmenlik, Kültürlerarasılık.

ABSTRACTAll along the 20th century, the art of drama has witnessed significant changesto establish its own original identity. Drama found its social, socio-economical, political andcultural reflections on the stage and contributed to the establishment of that identity. Theprocess of forming of a culture and world for the human being is a mutual production cycle,which shapes the human being?s culture and world. Therefore, drama refllected the views ofthe society using that production cycle as well as tried to form its unique viewpoint. So,drama made effort to guide to the human being in the perception of the world.In this master?s thesis, the concepts of staging and directorship have beenviewed on the way to establish that unique identity in the 20th century, which targets to freethat identity from the playwright and text. Those concepts were handled from the birth to thedevelopment in the last phase of the 20th century, using a socio-economic, political andcultural filter, in the light of trail blazer theorists and directors, such as Stanislavski,Meyerhold, Brecht, Grotowski, Barba and Brook In the second place the thought ofmulticultural drama and its staging have been examined, following the traces of thosedirectors and theorists, that have appeared as a result of modern world?s conditions, whether itwould satisfy such a demand.Key words: Drama, 20th century, contemporary staging, directorship,multiculturalism