Süleymaniye Kütüphanesi Hacı Beşir Ağa 486 numaralı Firdevsi Şehnamesi`nin minyatürleri

Abstract

ÖZET?SÜLEYMANİYE KÜTÜPHANESİ Hacı Beşir Ağa 486 NUMARALIFİRDEVSÃ ŞEHNÂMESİ'NİN MİNYATÜRLERİ`Bu tezde incelenen Süleymaniye Kütüphanesi, Hacı Beşir Ağa 486 numaralıFirdevsû Şehnâmesi nüshası, h.843/m.1439 yılında Kemal Kâfi tarafından istinsahedilmiş bir Timurû el yazmasıdır. Ne sebeple ve hangi yolla Osmanlıların elineulaştığı bilinmeyen eser, h.1158/m.1784 yılında Darüssaade Ağası Hacı BeşirAğa'nın mülkiyetine geçmiştir.21 x 15.5 cm ölçülerindeki eserin yenilenen vişne çürüğü rengindeki mikleplideri cildi, XVI. yüzyıl sonuyla XVII. yüzyıl başlarında hazırlanan Osmanlı ciltlerinebenzemektedir. 639 yapraktan oluşan, 4 sütun ve 21 satır halinde, Farsça yazılaneserin metni ,13,5 x 9 cm ölçülerindedir. Takdim minyatürünü kuşatan çerçeve (y.16-2a), mukaddime sayfası (y.2b-3a) ve y.10b ile y.310b'de bulunan serlevhalar Timurûüslupta tezhiplidir. Eserin krem rengindeki aharlı yaprakları incedir. 1a sayfasındaHacı Beşir Ağa'ya ait vakıf mührü, mülkiyet kaydı, okunamayan başka bir mühür veeserin Hacı Beşir Ağa'ya ait olduğunu onaylayan Osmanlı Devleti'nin MüfettişiMehmed Emin Ağa'nın mührü yer almaktadır.Eserde y.1b-2a'daki takdim minyatürüyle beraber 19 minyatür bulunmaktadır.Eserin XV. yüzyıl Timurû Şiraz üslubunu yansıtan minyatürlerinin büyük çoğunluğu,eser Osmanlılara geçtikten sonra, muhtemelen XVI. yüzyıl sonunda Nakkaş Hasanve onu izleyen nakkaşların üslubunda elden geçirilmiş olmalıdır. Bu durum, eserinminyatürlerinin büyük çoğunluğunun özgünlüğünü yitirmesine yol açmıştır.ANAHTAR KELİMELER: Süleymaniye Kütüphanesi, Firdevsû, Şehnâme, HacıBeşir Ağa, Minyatür, Timurû Şiraz Üslubu.X