Orhan Kemal`in hayatı, eserleri ve Orhan Kemal uyarlamalarının Türk sinemasındaki yeri

Abstract

Sinema ilk yılllarından itibaren edebiyatı kaynak olarak kullanmaya başlamıştır.Sinema dilinin kurallarının belirlenmesinden, sinemanın yavaş yavaş bir sanayi dalınadönüşmesinden sonra da, sinemacılar edebiyat uyarlamaları yapmayı sürdürmüş ve buuygulama günümüze dek varlığını korumuştur. Dünya sinemasında olduğu gibi Türksineması da daha ilk dönemlerinden itibaren, başta romanlar olmak üzere edebiyateserlerini bir kaynak olarak kullanmıştır.Türk sinemasında roman uyarlamaları incelendiğinde Orhan Kemal'in çok önemli biryere sahip olduğu görülmektedir. Asıl adı Mehmet Raşit Öğütçü olan Orhan Kemal 15Eylül 1914'te Adana'nın Ceyhan ilçesinde doğmuştur. Yazı hayatına şiirle başlamıştır.İlk şiiri 1939 yılında Reşat Kemal takma adıyla yayımlanan yazar, hikaye veromanlarında Orhan Kemal adını kullanmış, Orhan Kemal imzasıyla ünlenmiştir.Eserleriyle, toplumsal yaşamımızın değişim dönemlerini birey-toplum ilişkileriçerçevesinde gerçekçi bir biçimde dile getiren, tarla ırgatlarından fabrika işçilerineuzanan, kimi zaman çalışanları, kimi zaman işsiz insanları konu edinen, ekmek kavgasıveren yoksul kesimin yaşamını anlatan Orhan Kemal çağdaş Türk edebiyatında özgünbir yer edinmiştir. Orhan Kemal şiir, roman, öykü, oyun ve senaryo olmak üzere beşfarklı alanda eser vermiştir. Orhan Kemal'in 27 romanı, 12 öykü kitabı, 5 oyunu, çeşitlidergilerde basılmış şiirleri, 9'u filme alınmış 10 senaryosu ve 3 film öyküsü vardır.Orhan Kemal 1950'lerde film hikayeleri, diyalog ve senaryolar yazarak Türksinemasına katkıda bulunmaya başlamıştır. Orhan Kemal'in, roman ve hikayeleri ise1960'lı yıllardan başlayarak Türk sinemasında uyarlanmıştır. İlk Orhan Kemaluyarlaması 1960 yılında Atıf Yılmaz tarafından çekilen Suçlu filmidir. Orhan Kemal'in;hikayelerinden 1'i, romanlarından 10'u, bunlardan 2'si iki kere olmak üzere, sinemayauyarlanarak toplam 13 film yapılmıştır. Siyasi, ekonomik ve kültürel değerlerinbelirlediği sinemada, dönemsel değişimler hem romanların seçimini hem de filmeaktarılmasını etkilemiş olmakla birlikte, bazı romanları (Murtaza, Devlet Kuşu) 20'şer yılarayla hatta biri aynı yönetmen (Memduh Ün) tarafından filme alınmış olan Orhan Kemal,eserleriyle her dönemde Türk sinemasına kaynaklık etmiştir.

Literature has been used as an important source from the very beginning of the cinema.Literature adaptations were continued to be realized after the rules of story telling in thecinema were generally accepted and the cinema became a big industry. Literatureadaptations still continue to constitute an important part of today?s cinema. Like in thecinema around the world, literature and especially novels are used as a source in theTurkish cinema.It?s obvious that Orhan Kemal holds a very important place when literature adaptationsare analyzed in the Turkish cinema. Orhan Kemal, whose real name was Mehmet RaşitÖğütçü, was born in 1914 in Ceyhan, Adana. He started his writing career with poems.His first poem was published in 1939, under the pseudonym of Reşat Kemal. However,he used Orhan Kemal as his pseudonym in his stories and novels and became well-knownwith this name. Orhan Kemal tells about the transition periods of the social life throughthe relationships between the individuals and the society from a realistic viewpoint. Hissubjects were generally the poor and he usually told about the lives of farm and factoryworkers and even jobless people. Thus, Orhan Kemal holds a unique place in the Turkishliterature. His works were in five different areas including poems, novels, stories, playsand scenarios. He wrote 27 novels, 12 story books, 5 plays, several poems, 10 scenarios(9 of which were realised) and 5 film stories.Orhan Kemal contributed to the Turkish cinema with his film stories, dialogues andscenarios in the 1950?s. His novels and stories were adapted starting from the 1960?s. Thefirst adaptation of his novel was Suçlu which was directed by Atıf Yılmaz. His one storyand ten novels were adapted comprising 13 films in total since his two novels wereadapted twice. The selection of his novels for adaptation was mainly influenced by thechanges in the periods films were shooted, together with the political, economical andcultural values which influence the cinema in general. Two of his novels (Murtaza andDevlet Kuşu) were adapted once more after nearly two decades and even one of them wasdirected by the same director. The works of Orhan Kemal served as an important sourceto the Turkish cinema throughout its different periods.