Cahit Tanyol: Hayatı, eserleri ve Türk sosyoloji tarihine katkıları

Abstract

Türkiye'de sosyoloji Prens Sabahattin ve Ziya Gökalp'in katkıları ile gelişmiştir. Fransız sosyolojisinin ülkemizde etkisi, 1940'lardan itibaren Alman ve Amerikan sosyolojisi ile çeşitlenmiştir. Bu yıllarda Marksist sosyoloji metodu da, siyasal, sosyolojik, tarihi ve ekonomik olayları çözümlemekte kullanılmıştır.Türkiye Tanzimat'tan beri modernleşme çabaları gösteren, yönünü Batı'ya dönmüş bir ülkedir. Türkiye'de siyaset, güç merkezlerinin iktidar ve çıkar hesaplarının ve devleti kurtarma çabalarının bir alanı olmuştur. Türk Siyasi tarihinde üç askeri darbe olmuş, demokratikleşme süreci sancılı olmuştur. Sınıflar ve çıkar grupları arasındaki rekabet, demokrasinin yönünü belirlemiştir.Cahit Tanyol, hayatı boyunca yerli olmaya çalışmış ve tek amacı bu ülkeye hizmet olmuştur. O, çok yönlü bir sosyologtur. Türkiye'de yaşanan siyasal olayların sosyolojik çözümlemesini yapmış, hep aklın ve bilimin yanında olmuştur. Marksist bir okuma ile tarihi ve siyaseti yorumlamıştır. O, demokrasi, sosyalizm, etnik bölücülük, Kemalizm gibi konularda hep tabulardan uzak durmuş ve sömürüye karşı çıkmıştır.Tanyol, laikliğin din özgürlüğünün teminatı olduğunu savunmuştur. Dini bir sosyal olgu olarak ele almıştır. Dini siyasi amaçları için kullanan irticaya ise savaş açmıştır. Laik bir ahlak anlayışı geliştirmeye çalışmıştır.Anahtar Kelimeler: Türk Sosyolojisi, Sosyalizm, Türk Siyasi Tarihi, Demokrasi, Laiklik

Sociology in Turkey had been improved by Prince Sabahattin and Ziya Gökalp?scontributions. Effects of French sociology in our country, sociology had beenLQFUHDVHGE/WKHYDULHW/RI*HUPDQDQG$PHULFDQVRFRLORJLHVIURP¶VRQøQthese years also the method of Marxist sociology had used to analysis political,sociological, historical and eceonomic incidents.Turkey from Tanzimat on has struggled to civilization, its direction inclinedtowards West. Turkey has been an area of central power where that had inclinationsto save or manipulate the JRYHUPHQWøQ7XUNLVKSROLWLFDOKLVWRU/KDGEHFRPHWKUHHmilitary interferences, democratic process have been painful. Rivalry betweenClasses and benefit groups had determined direction of democracy.Cahit Tanyol during his life have struggled to become native and his only aimwas service in this country. He is a sociologist but who was intellectuality. He hadanalysised sociological process that Turkey experienced and he has taken the sideof science and reason . He had explained the history by Marxist Methodology. Heavoided taboos such as socialism, ethnic divisions and Kemalism and he has alwaysoppesed to colonialism.Tanyol defended secularism as insurance of liberty of religion. He studiedreligion to be a social fact. He have begun to fight reaction that has been usingreligion for their benefits. He studied to improve secular morals.Key Words: Turkish Sociology, Socialism, Turkish Political History,Democracy, Secularism, Kemalism