20.yy resminde figur soyutlamasi ve Burhan Uygur

Abstract

20. yüzyıl sonlarına kadar resim sanatında karsılastıgımız insan figürünün varlıgıtanımlanabilir haldeyken, yenidünyayla beraber insanlar figürü artık yasadıgı ortamlardançıkartıp ona diledigi formu ve rengi vererek yapılandırmıstır. 20. yüzyılda kaybolan, gerçeklikalgısı degisen, inançları sarsılan insanların, yeniden bir yapılandırma gerçeklestirecekleriaçıktır. Degerler yükseldikçe ve yasanılan bilinç düzeyindeki tüketim arttıkça, anlamınıögrendikçe kaybeden insanın artık varlık bulamadıgı, dagılmaya basladıgı, sistem - sınıffarklılıklarının dünyayı paylasmada kotalar koydugu düsünülecek olursa insanın yalnızlıgıkarsısında uzayıp incelmesi, egilip bükülmesi, retken renge girmesi, parçalanıp tekrartoparlanması kaçınılmazdır.Bu kurulum, yeni bir gerçeklik, huzur arayısı, uyum, yeni bir dünya yaratmak içinkonumlanacaktır. 20. yüzyıl tüm sorunlarıyla, getirdigi güvensizlikle, sanatçıları soyutlamayagötürmüs, yeni bir dünya yaratma zorunlulugu dogurmustur.. Empresyonistlerle baslayansoyutlama serüveni soyut sanata kadar ulasır. Artık resim için yeni bir dünya yaratılmıstır.nsan-figür yeni kurulan evrende kendi mekânını ve algısını yaratmaktadır. Dogadan iyiceuzaklasan insan, kaybettigi degerlerle beraber yavas yavas silinmeye baslarken, kazandıgıyeni bilinçle, anlam degisimiyle resimsel mekânda tekrar yeni bir boyut kazanır.Gözleri yeniden dikilmis çıplak modelleriyle modigliani eserlerinde insanlara durus'u isareteder. Durum ve hal, modelin çıplaklıgı, figürün anlamını zorlar ve izleyicide çıplaklıgınötesinde siirsel izler bırakır. Resimsel serüvenleri boyunca sanatçıların hemen hemenhepsinin konu edindikleri figür, kendi izlenimleri dogrultusunda yeniden adlandırılmıs, farklısekillerde tanımlanmıstır.Algı ve dönem farklılıkları içinde figürün konumlanısı da zihinsel olarak yer degistirmistir.Dünyanın mekansal çizgisi artık sanatçının baktıgı, gördügü ufkun zihinsel çizgisidir. Vefigür orada yeniden yasamaya baslar.. Tıpkı Burhan Uygur'un siirsel çıglıklı mekanlarındayeniden yaratılan figürleri gibi. Uygur, figürleri kaybettikleri masallara sürükler, içlerinidıslarına giydirir ve yeniden yapılandırır?? masalın da yırtılıverdigi yer? dedigi gibiKarasu'nun iste karsımızda duruvermektedir figürler yeni anlamlarıyla..

Until the end of twentieth century while human figure could be definable in the art ofpainting, painters threw out the figure from where it lives and gave it whatever form and colorthey like. It was clear that people, who lost their concept of reality and their beliefs, wouldchange their way of understanding the world in the twentieth century. It was unavoidable thatwhile new values and beliefs were constructed, new class struggles were emerged, in otherwords new phenomenas were aroused, people would find them in lost or existentialdepression. These factors caused new construction of human perception.This construction means a curiosity or a new search of reality, contemplation and an aim ofrecreation of the world. Like other members of society, artists were affected from theseradical changes. These changes brought them into a new and creative mood in which theyused a new abstraction of the world. The voyage of abstraction was started with impressionistand continued with fully abstract art. It means a new world for the art of painting. Humanfigurecreates new understanding of space and time in this brand new universe. Humancreature has lost its values and receded from nature in this new world. However, it hasconstructed a new dimension in panting with its new consciousness and new meanings.Modigliani signifies the stand to humans with naked models of which their eyes seamed againin his works. Nudity and standing of models forces the meaning of the figure and leaves apoetic impression, which is more than nudity on audiences.Position of figure has changed mentally with the differences of perception and period. Thespace-time dimension of the world is nothing but a new mental state that artist is in.Moreover, figure starts to live again in there like Burhan Uygur?s recreated figure in hispoetic spaces. Uygur drags figure into tales that are lost and reconstructs them. Figures withtheir new meanings are standing in front of us ?where a tale is jagged? as Bilge Karasu stated.