Şerif Mardin düşüncesi ışığında Türk modernleşmesi açısından sivil toplum ve Osmanlı kaynakları

Abstract

Modernleşen Türkiye'nin tarihinin ulus-devlet kurma projesi olarakkavramsallaştırılması, toplumsal pratiklerin modernliğini ?organik ve homojenbir ulus?un taşıdığı özelliklere indirgemektedir. Bu durumda modernleşmeninsivil toplum boyutu, kurumlar oluşturmaya dayalı böylesi bir projenin tarihselaktörü değil, tali sonucu olarak sunulmaktadır. Şerif Mardin, baskın olan buyaklaşıma karşın, modernleşmeyi, kurumsal inşa süreçlerine sürekli olarak etkidebulunan kültürel grupların projeyle aktif etkileşimi çerçevesinde açıklayan biraçılım getirmektedir. Mardin'in sunduğu açılımı izleyen çalışmamız, ?toplumsaldeğişim süreci olarak modernleşmeyi?, kurum, kültür, sembol ve anlamlarınkümelendiği sivil toplumsal süreçlerin, projenin siyasal bütünüyle olan çokkatmanlı etkileşimi olarak araştırmaktadır.Türkiye'de sivil toplumun Osmanlı geçmişi, her zaman kültürel birkopukluk tarafından sınırları tayin edilen çevresel unsurların, modernleşmeyleberaber oluşan siyasal etkinliğe katılımı yoluyla merkeze nüfuz etmeleri ve buarada bu etkileşimin ürünü olan yeni toplumsal alanların üretimi ve yenidenüretimi çerçevesinde değerlendirilmektedir. Çalışmamız boyunca modernleşme,sivil toplumun uzun bir zaman boyunca sıralanan pratiklerinin yapılaşmasının(sürekliliğin, kırılmanın ve yeniden üretimin) bir tarihsel sosyolojisi olarakincelenmektedir.ANAHTAR KELİMELER: Modernleşme, Sivil Toplum, Şerif Mardin,Osmanlı, Yorumbilgisi, Yapılaşma

While conceptualising the history of the modernisation of Turkey as aproject of the establishing nation state, the modernity of the social practises isreduced to the features carried by ?an organic and homogenous nation?. In thiscase, the civil society dimension of the modernisation is presented not as thehistorical actor of the project based on creating the institutions but as thesecondary result. On the contrary, Şerif Mardin brings forward a new expansionin the context of the active interaction of the cultural groups effecting theprocesses of institutional creation. Our study following the expansion of Mardinhas been searching the modernisation which is a process of social change, as themulti-dimensional interaction between the process of civil society in which thereare institution, culture, symbol and meanings, and the political entity of theproject.The Ottoman past of civil society in Turkey is always evaluated as theinfluence of the peripherical elements defined by a cultural rupture onto thecentre by means of the participation into the political activity being constitutedwith the modernisation. And also it is evaluated as the production andreproduction of new social fields of this interaction. Along our study,modernisation has been analysing as a historical sociology of structuration(continuity, rupture and reproduction) of the civil society practises beingexperienced for a long time.KEY WORDS: Modernisation, Civil Society, Şerif Mardin, Ottoman,Hermeneutics, Structuration.