Basmacılık hareketinde Enver Paşa`nın rolü

Abstract

Rusların deyimiyle Basmacılık hareketi 1917 Bolşevik Devrimi'nin ardından 1935'li yıllara kadar devam etmiştir. Kendilerine Korbaşı ismini veren Batı Türkistan ayaklanmacıları Rusları uzunca süre uğraştırmış, fakat tek bir lider altında örgütlenemediklerinden amaçlarına ulaşamamışlardır. Ama bu şans çok geçmeden Basmacıların yüzüne gülecek, Osmanlı Sabık Harbiye Nazırı Enver Paşa bölgeye gelecektir.Enver Paşa'nın amacı Batı Türkistan'da bir Türk- İslam İmparatorluğu kurmak, Türkistan'dan Hindistan'a kadar uzanan coğrafyadaki Müslümanları ayaklandırarak Doğu'nun uyanışını sağlamaktır. Fakat ne dengeler buna izin verecek ne de Korbaşılar Enver Paşa gibi düşünecektir. İşte bu iki sebep onun amacını gerçekleştirmesine izin vermeyecek, 1922 yılında Enver Paşa amacına ulaşamadan Ruslar karşısında hayatını kaybedecektir.Ondan sonra Basmacılık hareketi bazen düşük yoğunlukta bazen de şiddetlenerek sürecek, Rusya'yı uzunca süre uğraştıracaktır. Enver Paşa'nın bölgedeki kısa serüveni bile bölgenin bağımsızlık ateşini alevlendirmeye yetecektir.ANAHTAR KELİMELER: Basmacılık, Rusya, Enver Paşa, Emperyalizm

In November 1921, General İsmail Enver, former Turkish war minister, arrived in the region with the task to conciliate the warring parties but instead of doing so, he joined the Basmachi leaders and rose against his former supporters, the Soviets, under the slogans of pan-Turkism and pan-lslamism with the aim of creating a single Islamic state in the region. He managed to transform the Basmachi militiamen into a professional army of 16000 men; by early 1922, a considerable part of the Bukhara People's Soviet Republic was under Basmachi control.Again the Soviet authorities adopted a double strategy to crush the rebellion: political and economic reconciliation with the creation of a voluntary militia composed by indigent Muslim peasants called the Red Sticks and the engagement of regular Muslim soldiers to fight the Basmachi. This Soviets strategy was successful once again and when, in May 1922, Enver Pasha rejected a peace offer and issued an ultimatum demanding that all Red Army troops be withdrawn from Turkestan within fifteen days, Moscow was well prepared for a confrontation. In June 1922, Soviet units led by General Kakurin, defeated the Basmachi forces in the Battle of Kafrun where Enver PAugust 4, 1922, near Baldzhuan in Turkestan (present-day Tajikistan).asha suffered his first major defeat. The Red Army began to drive the rebels eastwards and took back most of the towns and villages captured by the Basmachi. Enver himself was killed in a failed last-ditch cavalry charge on