Bizans sanatında melek tasvirleri

Abstract

Bu tezde Bizans sanatındaki melek tasvirleri ele alınmıştır. Bizans İmparatorluğunun kuruluşundan yıkılışına kadar (330-1453) tasvir edilen melek figürlerinin farklı görünümler ve konular içinde betimlenişleri, bölgesel farklılıklar, etkileşimler ve kronolojik olarak ele alınmaya çalışılmıştır. Yapılan incelemede, bu kanatlı figürlerin fiziksel özellikleri tanımlanmaya çalışılmış ve bu ruhani varlıkların köklerini aldığı, mitoloji ve pagan kültürler, tek tanrılı dinlerle karşılıklı etkileşimlere de değinilerek incelenmeye çalışılmaktadır.Bizans Sanatı'nın amacı Hıristiyanlığı okuma yazma bilmeyenlere de öğretmektir. Sanat bu anlamda dine hizmet etmiştir. Bu nedenle Hıristiyanlığın üzerine oturduğu Eski Ahit konuları da incelenmiş ve sembolik anlamları olan figür ve meleklere yer verilmiştir.Melek figürlerinin tasvirleri 2-3. yüzyıldan itibaren görülmeye başlamış ve günümüze kadar Hıristiyanlığın yayıldığı her yerde var olmuştur. Başlıca görevleri habercilik olan melekler Tanrı'dan mesaj getiren varlıklar olarak tasavvur edilmiştir. Hıristiyan inatça çok sayıda melek ve düşmüş melekler olan kabul edilen şeytan ve diğer kötü ruhlar da vardır. 1100 yıl boyunca, Bizans sanatında melek figürleri, farklı teknik ve konular bağlamında, sanatçıların en çok ilgi gösterdiği temalardan biri olmuştur. İlk olarak katakomplarda resmedilmişledir. Fresk, duvar resmi, mozaik tekniğinde dini yapılarda, el yazmalarında, dokuma, litürjik madeni eşyalar ve takılar üzerinde tasvir edilen melek figürleri, kompozisyonlarda tek tek ya da kalabalık şekilde gösterilmişlerdir.Anahtar kelimeler: İsa, Meryem, Melek, Mikhael, Gabriel,Uriel, Raphael, Şeytan.

In this thesis, the depictions of angels in Byzantine art are discussed. The angel figures, issues and techniques are available from the beginning (330) until the fall (1453) of Byzantine Empire. In examining the figures of angels, tried to examine the physical characteristics of these winged figures and mentioned to mythology and pagan culture which give resource to this imaginary but real assets.The purpose of Byzantine Art is teaching Christianity to non- illiterate. In this sense, religion has served the art. Therefore upon Christianity, the old testament subjects were examined and the religious issues and angels taken their places in this period. Other than that, all angels and winged assets in Islam culture are also discussed.The depictions of angel figures started to be seen from second and third century, existed throughout all the Christian era. The angels whose duties are communication and they were thought as the assets which bring massages from God. There are large numbers of angels and fallen angels (devils). In the context of the different techniques and subjects, the angel figures in Byzantine art have been favorite theme of the artists during 11th century. Firstly, they were drew in catacombs, and used until 15th century . They were made with fresco, mosaic techniques for religious structures, manuscripts and hardware to inform people, and also about aesthetic purposes. In the compositions, they have been single or crowded, and they undertook the task of glorification of holy people.Key Word: Christ, Mary, Angel, Mikhael, Gabriel, Uriel, Raphael, Demon.