20. yy. resminde ekspresif beden imgesi

Abstract

Bir fenomen olarak beden, dünyayı algılayışımızda elimizdeki yegâne medyumdur; beden kavramını algılayışımız ise dünyayı algılayışımızla beraber sürekli değişir. Bu değişim sanatta da yankısını bulmuş, Antik Çağ?da oranlara dayalı, kanonik, ve katı ideal güzellik formülü, plastik sanatlarda tanrısal bedenlerin tasviri yolunu açmıştır. Orta Çağ?da ise bu anlayış, yerini groteske, dinin de etkisiyle kirin ve pisliğin yüceltildiği, kapalı, sürekli aşağılanan bir beden imgesine bırakmıştı; Rönesans?la beraber kaybedilmiş olan Antik Çağ güzellik ülküsüne geri dönme eğilimi baş göstermiştir. Barok dönemde ise bu katı formların bedenin dünyevi hazlarını ve arzu dolu varlığını betimlemekte yetersiz kalacağı düşünüldüğünden, eklemsiz ve kıvrımlı, konturların dışına taşan bir beden tasvirinin yolu açılmıştır. Bütün bu süreç içerisinde, ekspresyonist (ifadeci) tavır, ekspresyonizmin akım olarak ortaya çıkışına dek bu eğilime sahip olan sanatçıların işlerinde varlığını hissettirmiştir. Ekspresyonizmle beraber, Orta Çağ?da olduğu gibi grotesk olan tekrar yüceltilmiş, Dünya Savaşları?nın yarattığı hayal kırıklığının ve insanlığa dair umutların çöküşüyle beden kutsallığını geri dönüşsüz bir biçimde yitirmiştir. Böylece kökenini Alman Romantizmi?nde bulan bireyselleşme, sezgi ve kaygı, hem plastik sanatlarda, hem edebiyatta bedenin acımasızca deforme edildiği işlerin üretilmesi ile sonuçlanmıştır. Çağdaş İngiliz Sanatçılarının işlerinde ise beden, flesh kavramı üzerinden yorumlanırken, bazı sanatçıların işlerinde yoğun bir ifadecikle birlikte ele alınmıştır. Post-modernizmle birlikte deformasyon çok daha uçlaşmış bir boyut kazanır, abject kavramı doğrultusunda bedene ait her türden tabu, sanatın meselesi haline gelmiştir. Post-yapısalcılık bağlamında özellikle feminist sanatçılar, kimlik, fark ve ötekilik gibi öğeler içeren otobiyografik çalışmalar gerçekleştirmişlerdir. ANAHTAR KELİMELER: Beden, Flesh, Abject, Fetiş, Ekspresyon, Grotesk, Deformasyon

Body as a phenomen, is the sole medium that we have by our perception of the world; our notion of body constantly changes, along with our understanding about the world, too. This change finds its representaion in Art; in Antiquity, ratio-based, canonical, ideal and precise formulation of beauty, led godlike body depictions in plastic arts. In the Middle Age, this understanding transforms into grotesque, an impenetrable body image on which filth and dirt have been praised, which has been constantly insulted by the effect of religion. At the beginning of Renaissance, a tendency occurs about turning back to the beauty ideal which had been lost. During Baroque period, due to the belief that this precise forms are not sufficient enough to potray earthly desires and lustful existence of body, the way of rigid and curled body depictions have been paved.During all this process, expressionist manner makes its being felt in works of artisits who has this tendency, until emergence of expressionism as a movement. Along with the movement, as in the Middle Ages, grotesque becomes sublime again; by disillusion caused by world wars and collapse of hopes concerning mankind, body loses its sublimity eternally. Thus, individualization, intuition and anxiety that finds its sources in German Romanticism, resulted by works in which body has been cruelly deformed both in plastic arts and literature. In works of contemporary English artists, while body is also interpreted by the notion flesh, in works of some artists, it is handled by an intense expression. Througout post-modernism, deformation gains much more extreme aspect; by the notion abject, each kind of fleshly taboo, icluding waste and loathsomeness become a matter for art. Regarding post-structuralism, especially feminist artists created autobiographical works that iclude factors such as identity, diversity, and the other.KEY WORDS: Body, Flesh, Abject, Fetish, Ekspression, Grotesque, Deformation