Adli tıp kurumu morg ihtisas dairesi`nde yapılmış otopsilerde kafa travması olgularının travma skorlama sistemleri ile incelenmesi

Abstract

Amaç: Travma günümüzde önemli bir sağlık problemi olup, genç yaş grubunda önde gelen ölüm nedenlerinden birisidir. Baş-boyun bölgesi travmalarda en çok yaralanmaya maruz kalan vücut bölgesidir. Bu çalışmada travmatik olguların epidemiyolojik özelliklerinin araştırılmasının yanı sıra, Kafa Travması (KT) bulunan olgularda travma skorlarının kullanılabilirliği ve travma skorlarının kendi içindeki farklarının tespit edilmesi amaçlanmıştır.Gereç ve Yöntem: Yaralanma Şiddet Skoru (ISS) ve Yeni Yaralanma Şiddet Skoru (NISS) 2000 olgu üzerinden hesaplandı. Kafa travması (KT) bulunan ve bulunmayan olgular olmak üzere gruplar oluşturuldu. Yaş, cinsiyet, ölüm yeri, toksikoloji, travma etyolojisi ve ölüm nedeni yönünden karşılaştırmalar yapıldı. Verilerin analizinde `SPSS Windows 21.0` programı kullanıldı.Bulgular: Tüm olguların 1631'i (%81,5) erkek olup, yaş ortalaması 40,47'dir. Olguların 377'si(%18,9) yüksekten düşme, 367'si(%18,4) ateşli silah yaralanması, 236'sı(%11,8) trafik kazasıdır. Tüm olguların 824'ü (%41,2) olay yerinde, 1406'sı (%70,3) olay günü hayatını kaybetmiştir. KT bulunan olguların olay yerinde ölme olasılığı, bulunmayanlara göre yüksektir. KT bulunan 1000 olgunun 638'inde (%63,8) kafa tabanında kırık, 853'ünde (%85,3) intrakranial lezyon olduğu tespit edilmiştir. Tüm olguların 302'sinde etanol pozitifliği, 226'sında medikal ilaç, 155'inde uyarıcı-uyuşturucu madde saptanmıştır. Otopsi öncesi ISS puanlarının ortalaması 22,8, NISS puanlarının 23,9, otopsi sonrası ISS puanlarının 38,8, NISS puanlarının 41,1 olduğu hesaplanmıştır. Olguların %26'sında otopsi sonrasında travma skorları değişmemiştir. NISS'nin ISS'den kesici-delici alet yaralanmalarında anlamlı farklılık gösterdiği saptanmıştır. Otopsi en sık baş-boyun ve abdomen bölgesindeki yaralanmaları açığa çıkartmaktadır. Tartışma ve Sonuç: Travmalarda sık görülen baş-boyun yaralanmalarında skorlama sistemlerinin kullanımı, bulunan sonuçların subjektif değerlendirilmesi yerine, nicel ve objektif kriterlere göre belirlenmesini sağlayacaktır. Bunun yanı sıra, ölçülebilir skalalar üzerinde yapılan değerlendirmeler, hukukta da adil yargılamaya önemli katkıda bulunacaktır. Anahtar Kelimeler: Kafa travması, Travma skorları, Otopsi.

Aim: Trauma is an important health problem and one of the main causes of death, especially for young people. Head-neck are body part is most frequently injured in traumas.In study, it was aimed to investigate epidemiological characteristics of trauma, availability of trauma scores in patients with head trauma (HT) and differences in trauma scores between each other.Materials and Methods: Trauma scores with possibility of postmortem evaluation were calculated over 2000 cases. Two groups were created with/without HT. Comparisons were made according to age, gender, place of death, toxicology and cause of death. `SPSS Windows 21.0` program was used for analysing.Results: 1631(81.5%) are male and average age is 40.47. Falling from height with 377(18.9%), firearm injury with 367(18.4%), traffic accidents with 236(11.8%) cases. 824(41.2%) cases died at scene, 1406(70.3%) cases died on same day. Probability of death at scene of patients with HT is higher than group which not have. 638(63.8%) of 1000 cases with HT had fractures in the base. Ethanol was found in 302, medical-drug in 226, stimulant-narcotic drugs in 155 cases. Before autopsy, average scores of ISS was 22.8, NISS was 23.9 and after autopsy ISS was 38.8, NISS was 41.1. There was no change in ISS-NISS after autopsy 26% of cases. NISS was found significantly different from ISS in stabbing injuries. Autopsy revealed that injuries mostly occur in head-neck and abdomen.Discussion and Conclusion: The usage of scoring systems in head-neck trauma, will provide an objective and quantitative feature in clinical and postmortem forensic examinations instead of personal opinion. Measurable scales will help fair trial in law.Key Worlds: Head traumas, Injury scores, Autopsy.