Safranbolulu İzzet Mehmed Paşa`nın vakıfları

Abstract

Bu çalışma İzzet Mehmed Paşa'nın Safranbolu'da dünyaya gelişinden başlayarak kariyer basamaklarındaki yükselişini, vezirlik görevlerini, sadarete gelişini ve döneminde yaşanan önemli gelişmeleri bir bölümde inceledikten sonra, onun vakıflarına odaklanmaktadır.İzzet Mehmed Paşa'nın önemli bir bölümü Safranbolu'da olmak üzere İstanbul ve Manisa'da hayratı bulunmaktadır. Paşa yaptırmış olduğu hayratının giderlerini karşılamak için Safranbolu, İstanbul, Atina, İzmir ve Manisa'daki birçok emlakını özel mülkünden ayırıp, vakıflarının gelir kaynaklarına aktarmıştır. Paşa bir işletme hüviyetinde olan vakıflarının nasıl bir nizam içinde çalışacağını vakfiye ile bizzat kendisi belirlemiş, bu sistem kendisinden sonra mütevelliler tarafından yürütülmüştür. Hayratının en azından bir kısmının bugüne kadar ulaşmasında onun kurduğu sistemin belirleyici bir etkisi vardır. İzzet Mehmed Paşa devlet görevlerinde iken elde ettiği ciddi miktardaki mülkiyetini vakfetmek suretiyle yatırıma dönüştürmüş, bu yatırımlar, bulundukları şehirlerin hem sosyo-ekonomik, hem de dini hayatında önemli bir işlev görmüştür.ANAHTAR KELĠMELER: Ġzzet Mehmed PaĢa, Sadrazamlık, Vakıf Yönetimi, Vakıf Ekonomisi, Cami-Tekke.

This study focuses mainly on the endowments of Izzet Mehmed Pasha after a detailed analysis of his life beginning from his birth in Safranbolu, his rise in his career, his services as Visier, his elevation to the post of Grand Visier and the important events in his era in the first chapter of the study. There are many charitable institutions constructed by Izzet Mehmed Pasha in Istanbul and in Manisa, but most of them being in Safranbolu. To meet the expenses of these institutions, he transferred many of his private properties in Safranbolu, in Istanbul, in Atina, in Izmir and in Manisa to the income resources of his endowments. The Pasha determined himself, how his endowments as establishments would function and the system adopted by him was also carried out by the trustees after him. This system play sun doubtedly a significant role in the survival of at least a few of his charitable institutions until the presentday. Izzet Mehmed Pasha invested his own properties that he acquired as a statesman in his endowments, whichmade a big contribution not only to the socio-economic, but also to the religious life of the cities, in which his charitable institutions are located.KEY WORDS: Izzet Mehmed Pasha, Grand Viziership, Foundation Management, Foundation Economy, Mosque-Dervish Lodge.