İslami düşünce dünyasında deprem algısı: 1999 Marmara ve 2011 Van depreminin İslami basın ve yazında yer alma biçimi

Abstract

Deprem, kuşkusuz bir doğa olayıdır. Ancak her doğa olayının toplumsal algısı zamansal, mekânsal ve kültürel bağlamda farklılıklar gösterir. Dolayısıyla hem herhangi bir doğa olayının kabulü hem de ona yüklenen anlam ve korunma stratejileri de çeşitlilik gösterir. Bu çalışmada, 1999 yılında meydana gelen Marmara depremine ve 2011'de meydana gelen Van depremine ilişkin, Müslüman çevrelerin algı, yaklaşım ve önerileri; ilgili kültürel anlam dünyasının iki farklı örneği olarak incelenmektedir. İslami kesimin, depremleri değerlendirme ve yorumlama biçimleri farklı zamanlarda meydana gelen depremler üzerinden irdelenerek; söz konusu çevrelerin görüş ve önerilerinde zaman içinde herhangi bir değişimin yaşanıp yaşanmadığı ortaya konulmaktadır.Çalışma kapsamında afet ve deprem sosyolojisi literatürü incelenmiş, ilk çağlardan günümüze kadar toplumların değişen deprem algısına ve sosyal bilimcilerin afet tanımlarına yer verilmiştir. Marmara ve Van depreminin ardından yayınlanan İslami çevrelere ait gazete, kitap, dergiler taranmış ve bu kesimin, depremi değerlendiriş biçimleri iki deprem üzerinden incelenmiştir. Anahtar Kelimeler: Afet, Deprem, Toplum, Kültür, İslamiyet

Earthquakes are unquestionably a force of nature. However, the social perception of natural events is different depending on the spatial, cultural and temporal context. Therefore, both the acceptance of these natural events and meaning attributed to them, as well as resulting protection strategies can vary. In this study, suggestions, the perception, and approach of Muslims to the Marmara earthquake that occurred in 1999 and Van earthquake that occured in 2011, are examined as the two example of the world of related cultural meaning. The evaluation and interpretation of Islamic groups regardig the eathquake are analyzed through the earthquakes that occured in different times. In this way, it is illustrated whether there is any change in view and suggestions of these groups in question over time.During the research the literatural review of sociology of disaster and earthquake is examined. From the first ages to this present time a changing perception of societies and the definitions of disaster for social scientists are given. Newspapers, books, journals that belon to Islamic groups and were published in the aftermath of the Marmara and Van earthquake are scanned and the evaluation of these groups regarding the earthquake is analyzed through the two earthquakes.Keywords: Disaster, Earthquake, Society, Culture, Islam