Mısır Fâtimî Halifesi el-Âmir bi-Ahkâmillah ve dönemi

Abstract

Fâtimîler Devleti XI. asrın ortalarından itibaren eski güçlerini kaybetmişti Söz konusu dönemde Selçukluların Ortadoğu'ya gelmesi ile bölgede etkinlikleri azalmıştı. Bunun yanında Selçuklu faaliyetleri ile Sünnî İslâm'ın yükselmesi Fâtimîlerin manevî anlamda da güç kaybetmelerine ortam hazırlamıştı. Akabinde gelişen Müsta'lî-Nizâr kavgası mezhepsel bölünmeyi de beraberinde getirmişti. Selçukluların fetret döneminde kısmen de olsa Fâtimîler, Vezir el-Efdal'in politikalarıyla kayıplarının bir kısmını telafi etmeyi başarmıştı. Ancak yüzyılın sonlarında başlayan Haçlı seferleri devletin yıkılışını hızlandırmış ve Mısır'a çekilmesine sebep olmuştu.el-Âmir bi-ahkâmillah dönemi Fâtimî-Haçlı mücadelelerinin en yoğun olduğu dönemdir. Söz konusu periyotta Fâtimîler, Haçlıları Filistin'den atmak istemiş ancak başarılı olamamıştı. Bilakis Suriye ve Filistin sahillerinde kalan son topraklarını da onlara kaptırmıştı. Devletin gerilemesi sadece coğrafî alanda olmamış Hicâz ve Mağrib'in bir kısmında kurulan üst egemenlik de büyük ölçüde kaybedilmişti. Yine söz konusu periyotta Nizârîlerin yıpratıcı faaliyetleri devleti oldukça meşgul etmişti. Çalışmamızın konusu olan el-Âmir bi-ahkâmillah'ın hilâfeti de bunların suikastı ile son bulmuştur. Anahtar Kelimeler: el-Âmir, Fâtimî, Halife, Mısır, İsmâilîyye

Fatimid Empire lost its power by the middle of the 11th century. when the Seljuks arrived Middle East at this time, their influence went down. With the actions of the Seljuks, Sunnis started to gain strength and Fatimid lost their effects. In addition to this power conflict between Al Musta'li and Nizar brings schism. In the time of Seljuks interregnum regent Al-Afdal recover some of the lost ground. But when the Crusades started at the end of the century, made Fatimid lost power and fall back to Egypt. The era of Al-Amir biahkam allah is the time of the struggle made peak between Fatimid and Crusades. At this era, Fatimid tried to clear Palestine from the crusades but they failed. Fatimid lost their last lands on the shore of Syria and Palestine. They also lost their dominance on Maghrib and Hidjaz. Fatimids were also busy with the corrosive actions of Nizaris. The subject of this study Al-Amir biahkam allah lost his life by the assassination of Nizaris.Keywords: Al-Amir, Fatimid, Caliph, Egypt, Isma'ilism