Kemoterapi alan çocuklar için geliştirilen tablet oyunu ve eğitim kitapçığının semptom yönetimi ve yaşam kalitesine etkisi

Abstract

Araştırma kemoterapi alan 10-16 yaş grubu çocukların bir tablet uygulaması (KeTO) ve eğitim kitapçığı aracılığı ile eğitilmesinin çocukların semptom yönetimi ve yaşam kalitesi üzerine etkisini belirlemek amacıyla randomize olmayan gruplarda ön test- son test kontrol gruplu tasarım şeklinde gerçekleştirildi. İstanbul Medeniyet Üniversitesi Göztepe Eğitim ve Araştırma Hastanesi ve İstanbul Sağlık Bilimleri Üniversitesi Kanuni Sultan Süleyman Eğitim ve Araştırma Hastanesi Çocuk Hematoloji-Onkoloji Kliniklerine Şubat 2017- Temmuz 2018 tarihleri arasında getirilen ve araştırmaya dahil edilme kriterlerine uyan 50 çocuk (oyun: 25, kitapçık: 25) oluşturdu. Etik kurul, kurum izni, çocukların yasal temsilcilerinden izinler alındı. Veri toplama araç ve gereçleri; hasta tanıtım formu, Memorial Semptom Değerlendirme Ölçeği, KINDL-Kanser Modülü, tablet oyunu, eğitim kitapçığı ve tablet idi. Veriler SPSS 20 programı ile değerlendirildi. Uygulama öncesinde ve sonrasında gruplar arasında çocukların Memorial Smptom Değerlendirme ölçeği toplam puan ve alt boyutları puan ortalamalarında istatistiksel olarak anlamlı fark bulunmadı (p<0,05). Gruplar kendi içlerinde değerlendirildiğinde ise uygulama sonunda oyun grubunda semptomların yarattığı rahatsız düzeyindeki azalma kitapçık grubundaki azalmaya göre çok anlamlı düzeyde daha fazla idi (p:.004). Uygulama öncesinde gruplar arasında yaşam kalitesi puan ortalamaları arasında bir fark bulunamazken (p<0,05), oyun grubundaki çocukların KINDL-KM toplam (p:,000), mental (p:,030) ve tedavi (p:,009) alt boyut puan ortalamalarının kitapçıkla eğitim verilen çocuklara göre istatistiksel olarak anlamlı düzeyde düşük olduğu bulundu. Sonuç olarak; her iki uygulamanın da semptom yönetimi açısından etkili olduğu ve birbirlerine üstünlüklerinin olmadığı, ancak yaşam kalitesinin uygulama sonrasında oyun grubundaki çocuklarda kitapçık grubundaki çocuklara göre daha yüksek olduğu belirlendi. Anahtar Kelimeler: Kemoterapi, oyun, kitapçık, semptom yönetimi, yaşam kalitesi

This non-randomised pre and posttest control group study was conducted with children between 10-16 ages and who receive chemotherapy to evaluate the effect of training children by a tablet game (KeTO) and a booklet on symptom management and quality of life. The study sample consisted of 50 children (game: 25; booklet: 25) who met the inclusion criteria and who were hospitalized between February 2017-July 2018 in Istanbul Medeniyet University Göztepe Training and Research Hospital and İstanbul Sağlık Bilimleri University Kanuni Sultan Süleyman Research and Training Hospital Pediatric Hematology-Oncology Units. Ethics committee approval, permissions from Institutions and permissions form children and their parents were received. Data collection tools and equipment consisted of patient presentation form, Memorial Symptom Assessment Scale, KINDL-Oncology Module, tablet game, training booklet, and tablet. Data were evaluated with SPSS 20.0. Before and after administration Memorial Symptom Assessment Scale total and subscale points means were not statistically significant between groups (p<0.05). When groups were evaluated within themselves after administration the decrease of disturbance level of symptoms at the game group were higher than the booklet group (p:.004). Before administration, there was not any difference at the quality of life mean points between groups (p<0.05), but KINDL-Oncology Module total point (p:.000), mental (p:.030) and treatment (p:.009) subscale point means were statistically significantly less at game group than booklet group. Consequently; it was determined that both administrations were effective for symptom management and they were not superior to each other, but the quality of life was higher in children in the game group than the booklet group. Key Words: Chemotherapy, game, booklet, symptom management, quality of life.