Aile sağlığı merkezine başvuran kişilerde fiziksel aktivitenin Omaha sistemi ile incelenmesi

Abstract

Çalışmada, aile sağlığı merkezinden (ASM) hizmet alan bireylerde fiziksel aktivitenin Omaha Sistemi ile incelenmesi amaçlanmıştır. Bu kapsamda fiziksel aktivite ile ilişkili faktörler Omaha Sistemi Problem Değerlendirme Ölçeği (PDÖ), Omaha Sistemi Problem Sınıflama Listesi (PSL) ve Sağlığın Geliştirilmesi için Ekolojik Model kapsamında incelendi. Çalışma tanımlayıcı ilişki arayıcı tipte planlandı. Araştırmanın örneklemini 18 yaş ve üstü, fiziksel aktivite problemi olan 350 birey oluşturdu. Veriler Omaha Sistemi PDÖ ve PSL, Uluslararası Fiziksel Aktivite Ölçeği ve Sağlığın Geliştirilmesi için Ekolojik Model kapsamında belirlenen demografik verileri içeren Görüşme Formu ile toplandı. Çalışmada ASM'ye başvuran ve Omaha Sistemi PDÖ'ne göre inaktif olan bireylerin Fiziksel Aktivite bilgisi puan ortalaması 2,94±1,01 (min-maks:1-5), davranış puan ortalaması 1,95±0,9 (min-maks:1-3) ve durum puan ortalaması 1,91±0,9 (min-max:1-3). Bireylerde en sık görülen sağlık problemleri sırasıyla Fiziksel Aktivite (%100), Ağız Sağlığı (%61,2), Görme (%53,7) ve Beslenme (%52)'dir. Bireylerin Uluslararası Fiziksel Aktivite Ölçeği'ne göre %59'u inaktif ve %41'i minimal aktif olarak belirlenmiştir. Bireylerin oturma süreleri ortalamaları 354,09±192,77 dakikadır (medyan±Q3-Q1=300±240). Bireylerin çalışma durumu, yaş, eğitim düzeyi, gelir düzeyi, medeni durum ile Omaha Sistem problemlerinden görme, işitme, ağız sağlığı, deri, solunum, dolaşım, sindirim-hidrasyon, bağırsak fonksiyonu, sağlık bakım denetimi, konut ve yaşanılan mahalle/ iş yeri güvenliği fiziksel aktivite davranışı ile ilişkili bulunmuştur (p<0,01). Sonuç olarak, ASM'ye başvuran kişilerde fiziksel aktiviteyi ve bunu etkileyen faktörler, Omaha Sistemi ve Sağlığın Geliştirilmesi İçin Ekolojik Model ile kapsamlı bir şekilde incelenebilir.

The aim of this descriptive and correlational study is to investigate the PA with Omaha System among people attending a Family Health Center. The factors associated with PA were examined with Omaha System Problem Rating Scale for Outcomes (PRS), Omaha System Problem Classification Scheme (PCS) and Ecological Model for Health Promotion (EMHP). The study was conducted on 350 individuals aged 18 years and older who had PA problems. The data were collected by using the Omaha System PRS, Omaha System PCS, International Physical Activity Questionnaire (IPAQ) and Interview Form.According to Omaha System PRS of inactive individuals PA knowledge score average was 1,95±0,9 (min-max:1-3), behaviour score average was 1,95±0,9 (min-max:1-3) and status score average was 1,91±0,9 (min-max:1-3). The most common health problems of individuals were Physical Activity (100%), Oral Health (61.2%), Vision (53.7%) and Nutrition (52%). According to the IPAQ, 59% of the individuals were inactive and 41% were minimally active. The mean residence time of individuals were 354,09±192,77 minutes (median±Q3-Q1=300±240). The demographic data of individuals that study status, age, education level, income level, marital status and Omaha System problems that hearing, oral health, skin, respiratory, circulatory, digestion-hydration, intestinal function, health care supervision, housing and residential/ workplace safety were significantly associated with insufficient PA behavior.Consequently, PA and the factors associated with it can be examined with Omaha System and EMHP.