Evcil kanatlılardan tavuklarda osteometrik ölçümler kullanılarak vücut ağırlığının tahmin edilmesi

Abstract

Genç S. Evcil Kanatlılardan Tavuklarda Osteometrik Ölçümler Kullanılarak Vücut Ağırlığının Tahmin Edilmesi. İstanbul Üniversitesi-Cerrahpaşa, Lisansüstü Eğitim Enstitüsü, Anatomi Anabilim Dalı. Doktora. İstanbul. 2019.Bu çalışmada evcil kanatlılardan tavuklarda osteometrik ölçümler kullanılarak vücut ağırlığı tahmininde katkı sağlayacak veriler ve çarpanlar elde edildi. Bu amaçla toplam 24 adet erişkin (12 dişi ve 12 erkek) hayvan kullanıldı. Tavuklar erişkin bireylerden oluşan ve bu amaçla serbest yetiştiricilik yapılan İstanbul ve çevresindeki kesimhanelerden temin edildi. Çalışmada kullanılan tavukların öncelikle cinsiyet ve vücut ağırlıkları belirlendikten sonra kaynatılarak maserasyon işlemi yapıldı. Maserasyon işlemi ile tavukların kemiklerinin etlerinden temizlenmesini takiben kontrollü bir şekilde 1-2 saat süreyle Hidrojen peroksite yatırıldı. Böylece yağlarından arındırılması sağlandı. Gölgede kurutularak morfometrik ölçümlerin alınmasına hazır duruma getirildi.Bu çalışmada evcil kanatlılardan tavukların cranium, mandibula, sternum, os coracoideum, furcula, humerus, scapula, radius, ulna, carpometacarpus, pelvis, femur, tibiotarsus, tarsometatarsus, fibula ve phalanx'larının osteometrik ölçümleri alındı. Her bir kemikten alınacak osteometrik ölçümlerin alınmasında von den Driesch (1976) temel alındı. Çalışmada kullanılan hayvanların vücut ağırlığı, ortalama olarak horozlarda 2237,42±474,50 gram, tavuklarda ise 1405,67±85,50 gram olarak saptandı. Bu ortalama değerler arasındaki farklar istatistiki olarak anlamlı bulundu (P<0,05). Cranium ve mandibula ile kanat ve bacak kemikleri üzerinde cinsiyetin etkisi bulunmaktaydı (P<0,05). Horozlarda elde edilen değerler, tavuklara göre daha büyüktü. Çalışmamızda Stepwise regresyon analizi, tüm kemiklerin morfometrik ölçümlerinde tercih edildi. Böylece kriter olarak modele eklemek için p=0,05, modelden çıkarmak için ise p=0,1 kriteri temel alındı. Oluşturulan regresyon formüllerinde güvenirliği rakamsal olarak artırmamız her zaman mümkün olmakla birlikte, bu formülasyonlarda en az faktör kullanılarak olası güvenirliği en yüksek modelin elde edilmesi amaçlandı.Homotipik (sağ-sol) kemik morfometrik ölçümleri arasında istatistiki olarak anlamlı farklar gözlenmedi. Bu da homotipik varyasyonun bulunmadığını göstermekteydi. Oluşturulan regresyon denklemlerinde genelde kemiklerin GL ölçümünü içinde taşıyan formülasyonların belirleyicilik katsayıları (R2) yüksekti. Kanat ve bacak kemiklerinin GL ölçümleri kullanılarak tavukların vücut ağırlığı tahminlerinin yüksek bir belirleme katsayısı ile yapılabilmesinin mümkün olduğu saptandı. Anahtar Kelimeler: Osteometri, vücut ağırlığı, regresyon, tavuk

Genç S. Body Weight Estimation by Using Osteometric Measurments in Domestic Chicken. Istanbul University-Cerrahpaşa, Institute of Graduate Studies, Department of Veterinary Anatomy, PhD Thesis, Istanbul. 2019.In this study, data and factors that contribute to body weight estimation of domesticated poultry chickens were obtained by using osteometric measurements. A total of 24 adult (12 female and 12 male) animals were used for this purpose. For this purpose, chickens consisting of adult individuals were obtained from slaughterhouses in and around Istanbul. After determining the sex and body weights of the chickens that are used in the study, maceration was performed by boiling. After maceration of the bones of the chickens, in a controlled manner they were immersed in to hydrogen peroxide for 1-2 hours. Fats were removed from bones with this method. Prepared to take morphometric measurements by drying in the shade. In this study osteometric measurements of cranium, mandibula, sternum, os coracoideum, furcula, humerus, scapula, radius, ulna, carpometacarpus, pelvis, femur, tibiotarsus, tarsometatarsus, fibula and phalanxs of domesticated poultry chickens were obtained. The osteometric measurements taken from each bone were based on von den Driesch (1976). The body weight of the animals used in the study were 2237.42 ± 474.50 grams in the roosters and 1405.67 ± 85.50 grams in the hens. The differences between these mean values were statistically significant (P <0.05).The effect of gender on the cranium-mandibula and wing-leg bones were found (P <0.05). The values obtained from the roosters were larger than the hens.In our study, Stepwise regression analysis was preferred during morphometric measurements of all bones. Thus, p=0.05 is based to add as a criteria on the model and p=0.1 is based to remove as a criteria on the model. Although it is always possible to increase the numerical reliability in the generated regression formulas, it was aimed to obtain the highest possible reliability by using least factor amount in these formulations.No statistically significant differences were observed between the homotypic (right-left) bone on morphometric measurements. This testify that there was no homotypic variation. On the generated regression equations, deterministic coefficient (R2) which formulations containing the GL measurement of bones generally were high. By using GL measurements of the wing and leg bones, it was determined that the body weight estimates of the chickens could be made with a high determination coefficient.Keywords: Osteometry, body weight, regression, chicken