Fen bilimleri öğretmenlerinin epistemolojik inançları ve fen, teknoloji, mühendislik ve matematik farkındalıkları arasındaki ilişkinin belirlenmesi

Abstract

Bu araştırmada fen bilimleri öğretmenlerinin epistemolojik inançlarının FeTeMM (Fen, Teknoloji, Matematik ve Mühendislik) farkındalıklarını nasıl etkilediğini belirlemek amaçlanmıştır. Araştırmada araştırmacıya hız ve zaman kazandıran seçkisiz olmayan örnekleme yöntemlerinden uygun örnekleme yöntemi uygulandığından Bursa ilinde bulunan öğretmenler çoğunluğu oluşturmak üzere Türkiye'nin farklı illerinde görev yapmakta olan gönüllü 50 fen bilimleri öğretmeni ile görüşmeler yapılmış, anketler uygulanmış ve derslerinde FeTeMM temelli etkinlikleri uygulayan 5 öğretmenin dersi gözlemlenmiştir. Buyruk ve Korkmaz (2016) tarafından geliştirilen FeTeMM Farkındalık Ölçeği (FFÖ) ile Schommer (1990) tarafından geliştirilen, Deryakulu ve Büyüköztürk (2002) tarafından Türkçeye uyarlanan Epistemolojik İnançlar Ölçeği (EİÖ) öğretmenlere anket olarak uygulanmıştır. Görüşme formu olarak da öğretmenlerin FeTeMM farkındalıkları ve epistemolojik inançlarını ölçen ve 12 sorudan oluşan yarı yapılandırılmış bir görüşme formu kullanılmıştır. Gözlem sırasında rubrik olarak ise Smith, Jones, Gilbert ve Wieman (2013) tarafından hazırlanan COPUS (FeTeMM Sınıf Gözlem Formu) gözlem formu kullanılmıştır. Bu çalışma nitel ve nicel verilerin eşit şekilde ve aynı zaman diliminde toplandığı karma araştırma modeline dayalı yakınsayan paralel yöntem araştırması yönteminin kullanıldığı bir çalışmadır. Fen Bilimleri öğretmenlerinin FeTeMM farkındalıkları ve epistemolojik inançlarının deneyim ve eğitim durumuna göre nasıl değiştiği Kruskal Wallis H-testi ile; cinsiyete göre nasıl değiştiği ve FeTeMM Eğitimi alıp almama durumuna göre farkındalıklarının nasıl değiştiği Mann Whitney U-testi ile; FeTeMM farkındalıkları ve epistemolojik inançları arasındaki ilişki ise Basit Doğrusal Regresyon Analizi ile analiz edilmiştir. Görüşme formlarının analizinde ise içerik analiz yöntemi kullanılmıştır. Gözlemler ise veri toplama sırasında kullanılan COPUS ölçeği kullanılarak analiz edilmiştir. Araştırma sonucunda gelişmiş epistemolojik inançlar ile FeTeMM farkındalıkları arasında güçlü bağlar olduğu, fen bilimleri öğretmenlerinin önemli bir kısmının FeTeMM yaklaşımını hiç duymadığı, az da olsa bilgi sahibi olanların ise açılımında dahi bilgi eksikliği yaşadıkları fark edilmiştir. Ayrıca yapılan ders gözlemleri sayesinde öğretmenlerin bu yaklaşımı nasıl algıladığı ve sınıflarında nasıl kullandığı konusunda da bilgi sahibi olunmuş, öğretmenlerin bilgiye bakış açıları belirlenmiş, bazı öğretmenlerin bilimsel bilginin değişimi konusunda kavram yanılgılarının olduğu görülmüştür. Anahtar Kelimeler: FeTeMM, Farkındalık, Epistemolojik İnanç, Fen Bilimleri Öğretmenleri

The aim of this study is to identify how science teachers' epistemological beliefs affect their STEM awareness. The study group was formed from 50 science teachers working in public schools across cities of Turkey especially in Bursa because of using convenient sampling method in this study. In collecting data `Epistemological Beliefs Scale` which was developed by Schommer (1990) and adapted in Turkish by Deryakulu and Buyukozturk (2002) and STEM Awareness Scale developed by Buyruk and Korkmaz (2016) were used. Moreover, data was collected by a semi-structured interview form which composed of 12 questions related to epistemological beliefs and STEM awareness. And Classroom Observation Protocol for Undergraduate STEM (COPUS) which was formed by Smith, Jones, Gilbert ve Wieman (2013) was used for classroom observation of the teachers applying STEM activities in their lesson. In this study convergent mixed-methods parallel research design in that both quantitative and qualitative data are collected simultaneously was used. Kruskal-Wallis H Test was employed to analyze the data obtained from the questionnaires according to experience and educational background vairables. Mann Whitney U-test was used to analyze how STEM awareness changes with taking STEM education training and effect of gender on beliefs and awareness. Moreover, the relationship between epistemological beliefs and STEM awareness was analyzed by using Linear Regression Analysis and semi-structured interview forms were analyzed with content analysis. Also, classroom observations were analyzed by using COPUS scale. As a result of the analysis, it was concluded that there was significant relationshinp between sophisticated epistemological beliefs and STEM awareness. A great majority of teachers has no information about STEM; teachers claiming that they are aware of STEM have lack of information about STEM. Moreover at the end of the classroom observations, how teachers use STEM activities in their lesson and how they comprehend STEM approach. In addition to conclusions, teachers' point of view to knowledge was detected and it was seen that some teachers have misconcepitons about changing of scientific knowledge.Key words: STEM, Awareness, Epistemological Beliefs, Science Teachers