Psikiyatri hastalarının algıladığı duygu dışavurum düzeyi ve öz yeterliliğin tedavi uyumuna etkisi

Abstract

Bu çalışma, psikiyatri hastalarının algıladığı duygu dışavurum düzeyi ve öz Yeterliliğin tedavi uyumuna etkisini belirlemek amacıyla tanımlayıcı ve kesitsel desende gerçekleştirildi. Araştırma Ağustos 2018-Kasım 2018 tarihleri arasında bir eğitim araştırma hastanesinin psikiyatri polikliniğinde takip edilen ve araştırma kriterlerine uyan 151 hasta ile yapıldı.Veriler Bilgi Formu, Duygu Dışavurum Ölçeği (DDÖ), Genel Öz Yeterlilik Ölçeği (GÖÖ), Morisky Tedavi Uyum Ölçeği kullanılarak toplandı.Verilerin değerlendirilmesinde tanımlayıcı istatistikler, karşılaştırmada Bağımsız gruplarda t testi, Mann Whitney U Testi, Tek Yönlü Varyans Analizi (ANOVA), ileri analizde Bonferroni Düzeltmesi ile birlikte Z testi ile Post-Hoc analizi (LSD) kullanıldı.Çalışmada, psikiyatri hastalarının %48,3'ünün kadın, %51,7'sinin erkek; yaş ortalamasının 43,49±10,89 olduğu bulundu. Hastalarının DDÖ toplam puan ortalaması 43,98±9,27, GÖÖ toplam puanları ise 51,21±8,75 olarak belirlendi. Psikiyatri hastalarının %53'ünün tedavi uyumu yüksek, %43'ünün orta %4'ünün ise düşük olduğu görüldü. Tedavi uyumlarının artan yaş ve yan etki yaşama durumu tedaviyi uyumu düşürürken, hastalığı ve tedavi olmayı kabul etme durumunun tedavi uyumunu arttırdığı bulundu. Tedavi uyumu yüksek olan hasta grubunun DDÖ toplam puanı, Hastalığa Karşı Tutum ve Duygusal Tepki alt ölçek puanlarının tedavi uyumu orta-düşük olan gruba göre, anlamlı derecede yüksek olduğu belirlendi. GÖÖ'den alınan toplam puana göre tedavi uyum düzeylerinin farklılık göstermediği, Başlama alt ölçeğinden alınan puanların tedavi uyumu düşük-orta grupta daha yüksek olduğu saptandı. Sonuç olarak tedavi uyumu yüksek grubun daha fazla olumsuz duygu ifadesi algıladığı fakat bu durumun hastaların tedavi uyumlarını bozmadığı saptandı. Toplam Genel Öz Yeterlilik düzeyinin tedavi uyumunu etkilemediği belirlendi.

This study was a cross-sectional, explanatory design, aimed to investigate level of expressed emotion and self-efficacy of psychiatric patients effect on their medication adherence. Study was conducted with 151 patients who fit inclusion criteria and followed in outpatient clinic of a research hospital between dates August 2018-November 2018. Demographic Form, Level Of Expressed Emotion Scale, General Self-Efficacy Scale and Morisky Medication Adherence Scale were used to obtain data from patients. To analyze the data, descriptive statistics, independent t test, Mann Whitney U Testi, one way ANOVA and for post-hoc test Z test with Bonferroni correction and LSD in ANOVA stats. Study was consisted 48,3 % women and 51,7 % men psychiatric patients. Average age was 43,49±10,89. Level Of Expressed Emotion Scale mean was found as 43,98±9,27 whereas General Self-Efficacy Scale mean was found as 51,21±8,75. In terms of medication adherence, 53% of patients who have high adherence levels, 43 % medium and 4 % have low adherence levels. It has found that increasing age and experiencing side effects resulted in lower adherence level whereas accepting medical treatment resulted in higher adherence. Level of Expressed Emotion Scale total, Attitude Toward İllness and Emotional Response Subscale scores of patients who have higher adherence levels, found significantly higher than low-medium adherence group of patients' scores. General Self-Efficacy total scores was not found significantly different in adherence groups. `Beginning` sub-category scores was found significantly higher in low-medium adherence group than high adherence group. In conclussion, it could be concluded that high medication adherence group experienced more negative emotion expression than other groups however this result did not interfere with their medication adherence. Level Of total general self-efficacy of patients has found that no significant effect on medication adherence.