Mecmû`a-i Letâ`if ü hikâyât

Abstract

Bu çalışmada Topkapı Sarayı Müzesi Kütüphanesi'nde YY (Yeni Yazmalar) 61 (eski numarasıyla `Yazmalar 130`) numarasıyla kayıtlı ve kimin tarafından derlendiği belli olmayan mensur bir latife ve hikâye mecmuası incelenmiştir. 26 numaralı varağın a yüzündeki kenarda bulunan 12. satırdaki `fî gurreti Safer 1163` (10 Ocak 1750) tarihinden hareketle XVIII. yüzyılın ikinci yarısında ya da bu tarihten sonra istinsah edildiği düşünülen bu mecmuada toplam 134 latife ve 51 hikâye bulunmaktadır.Birinci bölümde Türk edebiyatındaki letâyif nâmeler tanıtılmıştır. İkinci bölümde Mecmû'a'da yer alan latife ve hikâyelerden varyantları veya benzerlerinin farklı nüshalardan tespit edilebilenleri karşılaştırılarak metinlerdeki benzerlikler ve farklılıklar gösterilmiştir. Mecmû'a'da Hadâyikü'l-Cinân'dan, Lâmi'î Çelebi'nin Letâ'if-nâme'sinden, el-Ferec ba'de'ş-Şidde'den, Mesnevî'den ve Kelile ve Dimne'den latifeler ve hikâyeler bulunmaktadır. Daha sonra eserin imlâ hususiyetleri (eklerin yazımı, kelimelerin farklı veya yanlış yazımı) örneklerle verilip müstensihin tutarsız yazımlarına dikkat çekilmiştir. Ardından eserde yer alan manzumelerin metindeki yerleri, vezinleri ve tespit edilebilenlerin şairleri bir tablo hâlinde toplu olarak verilmiştir. Üçüncü bölümde nüsha tavsifi yapılıp metnin hazırlanmasında takip edilen yol maddeler hâlinde sıralanmıştır. Transkripsiyon alfabesinin gösterildiği tablonun ardından transkripsiyonlu metin verilmiştir. Son bölümde metinde yer alan özel adların (kişi, yer ve eser adları) geçtiği yerler, metindeki varak ve satır numarasıyla verilmiştir. En sonda kaynaklar ve tıpkıbasım yer almaktadır. ANAHTAR SÖZCÜKLER: mecmua, latife, hikâye, letâ'if-nâmeler

In this study, a miscellany of wit and stories in prose found in Topkapi Palace Museum Library registered with YY (Yeni Yazmalar/New Manuscripts) 61 (formerly registered as `Yazmalar 130`) and whose compiler is unknown has been examined. From the date written as a marginal note in the 12th line of the verso page of the 26th folio (fî gurreti Safer 1163/10 January 1750), it has been concluded that it was scribed in the second half of eighteenth century or later than that date. The miscellany consists of 134 wits and 51 stories.In the first chapter of the study, the books of witty sayings in Turkish literature have been introduced. In the second chapter, the wits and stories that have been found in other variants or copies have been compared in terms of similarities and differences. There are wits and stories from Hadâyik al-Jinân, The Wits of Lâmi'î Chalabi, al-Faraj ba'd al-Shiddah, Mathnawî and Kelileh and Demneh in the miscellany. After that, the orthographic details of the manuscript have been demonstrated with examples, aiming at showing the scribe's inconsistency in orthography. The poetic elements in the miscellany have been given in a table, including their places in the manuscript, their poets and meters. In the third chapter, the manuscript properties have been given in detail and the principles on which the transcription of the text is based have been listed. Having given the transcription characters in a table, the transcription of the miscellany's text has been given. In the last chapter, the index of proper nouns (person, place and works) has been provided with the places in the miscellany. Lastly, the bibliography and facsimile of the miscellany have been added.KEY WORDS: miscellany, wit, story, books of witty saying