Hemşirelerin öz yeterlik algısı, bireycilik ve toplumculuk değerlerinin yenilikçi davranışlarına etkisi

Abstract

Huz, S. (2019). Hemşirelerin Öz Yeterlik Algısı, Bireycilik ve Toplumculuk Değerlerinin Yenilikçi Davranışlarına Etkisi. İstanbul Üniversitesi-Cerrahpaşa Lisansüstü Eğitim Enstitüsü, Hemşirelikte Yönetim ABD. Yüksek Lisans Tezi. İstanbul. Bu çalışma, hemşirelerin öz yeterlik algıları ve bireycilik ve toplumculuk değerlerinin yenilikçi davranışlarına etkisini belirlemek amacıyla tanımlayıcı ve ilişki arayıcı tasarımda gerçekleştirildi. Araştırmanın evrenini, İstanbul ili, Anadolu Yakasında kamuya bağlı beş hastanede görev yapan toplam 1658 hemşire oluşturdu (N=1658). Araştırmanın örneklemi orantılı kota yöntemi ile belirlendi, araştırma örneklemini 954 hemşire oluşturdu (n=954). Araştırmanın verileri, Hemşire Tanıtıcı Bilgi Formu, Bireycilik-Toplulukçuluk Ölçeği, Genelleştirilmiş Özyetki Beklentisi Ölçeği ve Yenilikçi Davranış Ölçeği ile toplandı. Verilerin istatistiksel analizinde, tanımlayıcı testler ile birlikte korelasyon analizi, düzenleyici ve aracı etkinin incelenmesinde ise hiyerarşik ve lineer regresyon analizi kullanıldı. Araştırma sonucunda, hemşirelerin yenilikçi davranış puan ortalaması ve öz yeterlik puan ortalaması yüksek bulundu. Hemşirelerin bireycilik ve toplumculuk puanının ortalamanın üzerinde olduğu ve bireycilik puanının toplumculuk puanından biraz daha yüksek olduğu saptandı. Hemşirelerin yenilikçi davranış puanlarının eğitim durumları ve görevlerine göre; öz yeterlik algısı puanlarının eğitim durumları, çocuk sahibi olma durumu, çalıştıkları kurum ve meslekte toplam çalışma yılına göre; bireycilik ve toplumculuk puanlarının yaş, cinsiyet, eğitim durumları, meslekte toplam çalışma yılına ve çocuk sahibi olma durumuna göre anlamlı olarak farklılaştığı belirlendi. Hemşirelerin öz yeterlik puanları ile yenilikçi davranış puanları arasında pozitif yönde, anlamlı ve orta düzeyde bir ilişki bulundu. Hemşirelerin bireycilik ve toplumculuk puanları arasında istatistiksel olarak pozitif yönde, anlamlı ve orta düzeyde ilişki bulundu. Bireycilik ve toplumculuk kültürel değerlerin öz yeterlik algısı ve yenilikçi davranışı pozitif yönde, anlamlı ve zayıf düzeyde etkilediği belirlendi. Hemşirelerin öz yeterlik algısının yenilikçi davranışları üzerindeki etkisinde bireycilik ve toplumculuk puanlarının düzenleyici ve aracı etkisinin incelenmesi amacıyla oluşturulan regresyon modelinde öz yeterlik ve bireycilik puanlarının modelde anlamlı olarak yer aldığı belirlendi. Öz yeterlik ile yenilikçi davranış arasındaki ilişkide bireycilik kültürel değerinin kısmi düzenleyici ve kısmi aracı etkisinin olduğu belirlendi. Araştırmanın bulguları, hemşirelerin öz yeterlik algısı, bireycilik ve toplumculuk kültürel değerlerinin yenilikçi davranışları ile anlamlı ilişkisini ve öz yeterlik ile yenilikçi davranış arasındaki ilişkide bireycilik kültürel boyutunun kısmi düzenleyici ve kısmi aracı etkisini ortaya koymaktadır. Hemşirelerin yenilikçi davranışlarını geliştirmek isteyen yöneticiler, hemşirelerin öz yeterliklerinin geliştirilmesine yönelik faaliyetlerin yanısıra, yenilik sürecinin yeni fikir geliştirmesi aşamasında bireycilik ve yeniliği uygulamaya geçirmesi aşamasında toplumculuk kültürel değerlerini destekleyerek hemşirelerin yenilikçi davranışlarını geliştirebilirler. Anahtar Kelimeler: Hemşire, yenilikçi davranış, öz yeterlik, bireycilik, toplumculuk, kültürel değerler

Huz, S. (2019). The Effect of Nurses' Self-Efficacy Perceptions, Individualism and Collectivism Values on Innovative Behavior. Istanbul University-Cerrahpaşa Graduate Education Institute, Department of Nursing Management. Master Thesis. Istanbul. This study was carried out in descriptive and relational design in order to determine the effect of nurses' self-efficacy perceptions and individualism and collectivism values on innovative behaviors. The universe of the study consisted of 1658 nurses working in five public hospitals in the Anatolian side of İstanbul. The sample of the study was determined by the proportional quota method, and the research sample was composed of 954 nurses. The data of the study were gathered with the Nurse Introductory Information Form, Individualism-Collectivism Scale, General Self-Efficacy Scale and Innovative Behavior Scale. In the statistical analysis of the data, correlation analysis with descriptive tests and hierarchical and linear regression analysis for examining moderating and mediating effect were used. As a result of the research findings, the mean score of the nurses' innovative behavior score and the self-efficacy score were found to be high. It was determined that the individualism and collectivism score of the nurses was above the average and the individualism score was slightly higher than the collectivism score. It was determined that the nurses' innovative behavioral scores differed significantly according to their educational status and duties; nurses' self-efficacy perception scores differed significantly according to their educational status, having children, total working year in the institutions and occupations; scores of individualism and collectivism were significantly different according to age, gender, educational status, total working years of the profession and having children. A relationship that is positive, significant and moderate level was found between the self-efficacy scores and innovative behavior scores of nurses. A relationship that is positive, significant and moderate level was found between the individualism and collectivism scores of the nurses. It was determined that the cultural values of individualism and collectivism influenced self-efficacy perception and innovative behavior in a positive, significant and weak level. Self-efficacy and individualism scores were found to be significant in the model in the regression model which was designed to examine moderating and mediating effect of individualism and collectivism scores in the effect of nurses' self-efficacy perception on innovative behaviors. It was determined that the individualism cultural value had a partial moderator and partial mediator effect in the relationship between self-efficacy and innovative behavior. The findings of the study reveal the significant relationship of nurses' self-efficacy perception and individualism and collectivism cultural values with their innovative behaviors and a partial moderator and partial mediator effect of the individualism cultural value in the relationship between self-efficacy and innovative behavior. In addition to the activities aimed at developing the self-efficacy of nurses, managers who want to improve the innovative behavior of nurses can improve the nurses' innovative behavior by supporting the cultural values of the community in the development of new ideas of innovation process and the individualism during the implementation of innovation process.Key Words: Nurse, innovative behavior, self-efficacy, individualism, collectivism, cultural values