Türkiye milli botanik bahçesi biyotoplari üzerine araştirmalar

Abstract

Doğa koruma, günümüz çevre politikalarının temelini oluşturmakta olup türlerin biyolojik çeşitliliğinin, yaşam ortamlarının, yaşam kalitesinin korunması ve geliştirilmesinin yanında sürdürülebilirliğini amaçlamaktadır. Doğanın korunması ise peyzaj analizine dayalı peyzaj koruma statülerinin belirlenmesi, koruma alanlarının uzun vadeli peyzaj gelişim ve yönetim planlarının oluşturulması, biyotoplarının haritalanması ve peyzaj koruma önceliklerinin peyzaj planlama süreci içerisinde ele alınmasıyla gerçekleşmektedir.Bu araştırma ile projelendirilmesine 2012 yılında başlanan Ankara ili, Çankaya ilçesi Lodumlu-Beytepe mevkiinde yer alan Türkiye Milli Botanik Bahçesi'ndeki (TMBB) ekolojik planlamalarda, koruma-kullanım dengesine ilişkin eşiklerin ve plan kararlarının üretilmesinde başvurulacak biyotopların tespit edilip haritalarının oluşturulması hedeflenmiştir.Bu hedef doğrultusunda, öncelikle yapılan yersel gözlemlere bağlı olarak araştırma alanının peyzaj üniteleri tespit edilmiş ve çevre-nokta koordinatları GPS (Global Positioning System) cihazı yardımıyla alınmıştır. Bu koordinatlar CBS'de (Coğrafi Bilgi Sistemleri) işlenerek FAO (LCCS)'ye göre araştırma alanının arazi örtüsü haritası (doğal ve yarı doğal vejetasyon, kültüre alınmış ve yönetilen alanlar, doğal ve yarı doğal sucul vejetasyon, doğal ve yapay su yüzeyleri, yapay yüzeyler ve ilişkili alanlar ve su kütleleri) üretilmiştir. Benzer doğal, yarı doğal ve kültürel yapıya sahip arazi örtüsünde Coğrafi Bilgi Sistemleri yardımıyla istatiksel analizleri yapılmış ve `Tüm Alanı Kapsayan Biyotop Haritası` oluşturulmuştur. Floristik analizler sonucunda tespit edilmiş olan bu biyotoplarda 2013-2019 yılları arasında 84 familyaya ait 367 takson (17'si endemik) tespit edilmiştir. Bu her bir taksona ait çiçek (çiçek açma dönemi, çiçekli kalma süresi, renk, boyut), yaprak (tekstür, renk, form) ve kök (tek veya çok yıllık olması, geofit olması) özellikleri tek tek tespit edilerek fotoğrafı çekilmiş, bunlara ilişkin tablolar oluşturulmuş ve 1412 adet standart herbaryum örneği oluşturulmuştur.Türkiye Milli Botanik Bahçesi biyotop haritalama verilerinin sınıflandırılması, karşılaştırılması, yeniden modellenmesi ile bitki fizyolojisi, biyokimya, bitki üretimi, bitki kimyası ve farmakolojisi, ekoloji, genetik, peyzaj mimarlığı disiplinlerinin ve stratejik planlamanın yönlendirilmesi sağlanabilecektir.

Nature conservation is the basis of today's environmental policies and aims to ensure the sustainability of species' biodiversity in addition to their habitats, quality of their lives and development. Nature conservation can be practiced by determining landscape conservation status based on landscape analysis, establishing long-term landscape development and management plans of conservation areas, mapping of biotopes and discussing landscape conservation priorities in landscape planning process.With this project, it has been aimed to determine the biotopes to be used in the production of plan decisions and conservation-utilization balance thresholds and map them in order to make ecologic planing at the National Botanical Garden of Turkey (TMBB) localised in Lodumlu-Beytepe in Ankara-Çankaya district which was initiated to projected at 2012.In line with this goal , land cover of the research area (natural and semi-natural vegetation, cultivated and managed areas, natural and semi-natural aquatic vegetation, natural and artificial water surfaces, artificial surfaces and related fields) have been determined depending on the local observations and boundry points coordinates detected with (Global Positioning Device) GPS and land cover maps were produced according to FAO (LCCS) by processing these measurements in GIS . `Biotope Map Covering All Area` was created by combining ecological units with similar natural and cultural structure with Geographical Information Systems (GIS) program. In order to determine the floristic diversity with the help of land cover map; land, laboratory and office works were carried out during the vegetation periods, from 367 species of 84 families were formed (17 species endemic) in periods between 2013-2015. Flower (flowering period, flowering period, color, size), leaf (texture, color, form) and root (being single or perennial, geofit) characteristics of each taxon were determined and photographed one by one, tables and 1412 standard herbarium samples were created.By classification, comparison and remodelling of National Botanical Park biotope mapping data, plant physiology, biochemistry, plant production, plant chemistry and pharmacology, ecology, genetics, landscape architecture disciplines and directing strategic planning can be guided.