Türkiye`deki araştırma üniversitelerine bağlı kütüphaneler üzerine bir araştırma

Abstract

Her ülkenin ilerlemesi ve enformasyon üretmesinde başat role sahip olan üniversitelerin, kütüphaneleri de bu rolün dikkate değer bir işbirlikçisi belki de temel etkileyicisidir. Kuşkusuz, dünyadaki bütün toplumların hali hazırda var olan yapılarını değiştirip dönüştüren bilişim teknolojileri akademik kütüphanelerini de etkilemiştir. İletişim ve enformasyon teknolojilerindeki gelişmeyle beraber, üniversite kütüphaneleri de bugün kökten bir dönüşüm geçirmeye devam etmektedir. Araştırmacıların durmaksızın artan ve değişiklik gösteren gereksinimlerine cevap verebilmek ve gelecekte de varlıklarını sürdürebilmek adına üniversite kütüphaneleri yeni görevler taşımak durumunda kalmaktadır.Bu çalışmada, 2017-2018 Yükseköğretim akademik yılı açılış töreninde Yükseköğretim Kurulu tarafından açıklamada dile getirilen araştırma üniversiteleri üzerinde yoğunlaşmıştır.Bu bağlamda bu çalışma araştırma üniversitesi olarak kamuoyuna duyurulan Ankara Üniversitesi, Boğaziçi Üniversitesi, Erciyes Üniversitesi, Gazi Üniversitesi, Gebze Teknik Üniversitesi, Hacettepe Üniversitesi, İstanbul Üniversitesi, İstanbul Teknik Üniversitesi, İzmir Yüksek Teknoloji Enstitüsü ve Orta Doğu Teknik Üniversitesi, üniversite kütüphanelerinin ana öğeleri olan; personel, derme, kullanıcı, bütçe, bina, teknolojik altyapı kapsamında değerlendirilmiştir. Konunun daha iyi anlaşılabilmesi için özellikle bazı ülkelerdeki araştırma üniversitesi rolü oynayan üniversitelerin kütüphanelerine de üçüncü bölümde yer verilmiştir. Çalışma, araştırma üniversitesi kütüphanelerinin 2017/2018 yılı kütüphane faaliyet raporları incelenerek; kütüphaneyi oluşturan temel unsurlar (Personel, derme, kullanıcı, bütçe, bina, teknolojik altyapı) bağlamında değerlendirmeye alınmıştır. Kütüphaneler, üniversitelerin bilimsel çıktıları ile doğrudan ilişkilidir. Üniversitelerin bilimsel çıktılarının olumlu etmenlerinden biri de nitelikli bir ütüphanenin varlığıdır. Nitelikli bir kütüphane üniversitenin öğretim elemanlarının birikimine katkı sağlar. Nitelikli bir bilimsel çıktı ise üniversite öğretim elemanlarının ve ekibinin emeğidir.Geçmişte özellikle kütüphanelerin üniversitelerin kalbi konumunda olması ve kütüphanelerin ulaşımının kolay olması gibi kütüphane binalarına yapılan atıflar kütüphanelere bir başka perspektifin yansımasıdır.Türkiye'de üniversitelere `Araştırma Üniversitesi` unvanı verilirken o üniversitenin kütüphanesinin yapısı ya da işlevleri göz önünde bulundurularak verilmediği saptanmıştır. Çünkü kütüphanelerin temel problemleri arasında yer alan nitelikli personelin bulunmaması ve müstakil kütüphane binalarının olmaması problemleri, bu unvanın verildiği üniversitelerde de vuku bulmaktadır. Oxford Üniversite kütüphane binası kütüphane binası olarak inşa edilmiş ve tasarlanmıştır. Araştırma üniversitesi olan Oxford Üniversitesi'nde şube kütüphaneleri ile birlikte toplamda 400'den fazla çalışan personeli bulunmaktadır. Türkiye'de ise incelemiş olunan araştırma üniversitesi kütüphanelerinin toplamında hemen hemen bu sayıya ulaşılmaktadır. Dünya genelinde araştırma üniversitesi rolünü yürüten üniversitelerin başarılarının kütüphanelerinin kaynaklarının çeşitliliği, kütüphane binalarının müstakil olması, kütüphane teknolojilerinin kullanılması, kütüphane kullanıcılarının kütüphaneleri kullanma kültürü, personelin niteliği ve niceliği ve kütüphanelerine verilen önem ile birebir örtüşmektedir. Akademik çıktısı nitel ve nicel anlamda yüksek olan bir araştırma üniversitesinin, kütüphanesinin de bu doğrultuda ön safhalarda olduğu görülmektedir. Anahtar kelimeler: Araştırma üniversitesi, araştırma üniversite kütüphaneleri, kütüphane, Türkiye, üniversite kütüphanesi

The libraries of universities and universities, which play a major role in the progress and production of information in each country, are perhaps a significant collaborator of this role. Undoubtedly, information technologies that transform and transform the existing structures of all societies in the world have affected academic libraries. Along with the development of communication and information technologies, university libraries continue to undergo a fundamental transformation today. University libraries have had to carry out new tasks in order to respond to the growing and changing needs of researchers and to survive in the future. In this study, in the opening ceremony of the 2017/2018 Higher Education Academic Year, the University of Higher Education focused on the research universities mentioned in the statement. In this context, Ankara University, Bogazici University, Erciyes University, Gazi University, Gebze Technical University, Hacettepe University, Istanbul University, Istanbul Technical University, Izmir Institute of Technology and Middle East Technical University, which are announced to the public as a research university, are the main elements of the university libraries. ; personnel, collection, user, budget, building, technological infrastructure. In order to better understand the issue, the libraries of the universities that play the role of research universities in some countries are also included in the third chapter.The study was carried out by examining the library activity reports of the research university libraries in 2017 or 2018; The main elements of the library (personnel, collection, user, budget, building, technological infrastructure) were evaluated in the context.Libraries are directly related to the scientific outcomes of universities. One of the positive factors of the scientific outputs of the universities is the existence of a qualified library. A qualified library contributes to the accumulation of faculty members of the university. A qualified scientific output is the labor of the university lecturers and team.In the past, references to library buildings, such as the fact that cleaning libraries are the heart of universities and that libraries are easy to direct, are a reflection of another perspective to libraries.Turkey in the universities `Research University` is the title given that he was determined not given considering the structure or function of the university library. Because the problem of lack of qualified personnel and the lack of independent library buildings among the basic problems of libraries also occur in the universities where this title is given. The Oxford University library building was built and designed as a library building. The University of Oxford, a research university, has a staff of more than 400 employees, including branch libraries. If this number is reached in almost total who have owned research university libraries in Turkey.The achievements and awards of the universities that carry out the role of research universities around the world coincide with the diversity of the resources of the libraries, the quality of the personnel and the importance given to their libraries. It is seen that a research university with a high academic output in qualitative and quantitative terms, and its library is in the forefront in this direction.Key words: research universities, research libraries, universities, libraries, Turkey, university library