Koroner arter bypass cerrahisi sonrası uygulanan el masajının ağrı üzerine etkisi

Abstract

Koroner Arter Bypass Greft (KABG) cerrahisi günümüzde oldukça sık uygulanmaktadır. Her yıl 2 milyondan fazla bireye uygulanan kalp cerrahisi; insizyon hattı boyunca interkostal sinirlerin kesilmesi, göğüs kateterlerinin yol açtığı plevra irritasyonu vb. nedenlerle hastaların yüksek düzeyde ameliyat sonrası ağrı deneyimlemesine neden olmaktadır. Farmakolojik olmayan yöntemler arasında yer alan el masajı ağrı yönetiminde hemşirelerin bağımsız olarak uygulayabileceği etkili bir girişimdir. Randomize kontrollü bu araştırmanın amacı, KABG cerrahisi geçiren hastalara ameliyat sonrası yoğun bakım sürecinde uygulanan el masajının ağrı üzerine etkisini değerlendirmektir. Araştırma Nisan 2018-Nisan 2019 tarihleri arasında İstanbul'da bir Göğüs Kalp ve Damar Cerrahisi Eğitim ve Araştırma Hastanesi, Yetişkin Kalp Damar Cerrahisi Yoğun Bakım Ünitesi'nde gerçekleştirildi. Ekstübasyon işlemi sonrası her iki ele 15 dakika, toplam 30 dakika İsveç/ klasik masaj tekniği ile el masajı uygulandı. Çalışma ve kontrol gruplarında masaj öncesi (0. dakika) ve masaj sonrası 5. dakika, 30. dakika, 60. dakika, 90. dakika ve 120. dakika'da izlem yapıldı. Veriler; veri toplama formu, veri izlem çizelgesi, GKÖ-Ağrı ve GKÖ-Kas gerginliği formları ile toplandı. Araştırma kapsamına 80 hasta (Çalışma grubu:40, Kontrol grubu:40) alındı. Hastaların sternotomi, dren, sırt ve bacak insizyonu bölgelerinde çoğunlukla batıcı nitelikte ve devamlı ağrı deneyimledikleri belirlendi. Gruplararası karşılaştırmada el masajının sternotomi bölgesinde tüm izlem zamanlarında (p<0.001) ve dren bölgesinde 5. ve 30.dakikalarda (p<0.001) ağrı şiddetini azaltmada etkili olduğu bulundu. El masajının kas gerginliği, sırt ve bacak insizyonu ağrı puanı açısından gruplararasında istatistiksel anlamlı fark yaratmadığı (p>0.01) ancak çalışma grubunda başlangıca göre istatistiksel olarak azalma (p<0.01) sağladığı belirlendi. Gruplararası karşılaştırmada el masajının kan basıncını 30. dakikada istatistiksel olarak anlamlı düzeyde (p<0.05), başlangıca göre çok ileri derecede ve anlamlı düzeyde (p<0.001) azalttığı; çalışma grubunda başlangıca göre çok ileri derecede ve anlamlı düzeyde nabız hızını azalttığı (p<0.001) ancak gruplararası karşılaştırmada nabız hızını etkilemediği (p>0.05); gruplararası karşılaştırmada solunum hızı ve oksijen saturasyonu açısından tüm zamanlarda istatistiksel olarak çok ileri derecede ve anlamlı düzeyde fark (p<0.001) oluşturduğu bulundu. KABG cerrahisi sonrası İsveç tekniği ile uygulanan el masajı, ağrı şiddetini azaltan yanısıra yaşam bulgularını ve oksijen saturasyonunu düzenleyen etkili bir uygulamadır.Anahtar Kelimeler: Koroner Arter Bypass Greft, El Masajı, İsveç Masajı, Ağrı, Hemşirelik

Coronary Artery Bypass Grafting (CABG) surgery is performed commonly today. Heart surgery performed on more than two million individuals every year leads patients experience severe postoperative pain for causes such as cutting of intercostal nerves along the incision line, pleural irritation caused by thoracic catheters etc. Hand massage, which is one of the non-pharmacological methods, is an effective procedure that can be applied independently by nurses for pain management. The objective of this randomized controlled study is to investigate the effect of hand massage applied to the patients with CABG surgery during the postoperative intensive care process, on pain. The study was administered in Adult Cardiovascular Surgery Intensive Care Unit of a Thoracic and Cardiovascular Surgery Research and Training Hospital in Istanbul from April 2018 to April 2019. Following extubation, hand massage with Swedish/classical technique was applied 15 minutes to both hands, totally 30 minutes. Monitoring was taken place for both the study group and control group including pre-massage (minute 0) and post-massage minutes 5, 30, 60, 90 and 120. The data were collected using the data collection form, data tracing schedule, VAS-Pain and VAS-Muscle strain forms. 80 patients (Study group:40 and Control group:40) were included in the study. It was found that the patients mostly experienced pricking and continuous pain in the sternotomy, drain, back and leg incision sites. During intergroup comparison, it was found that hand massage is effective for and pain intensity in the sternotomy site (p<0.001) in all monitoring periods and drain site (p<0.001) in 5. and 30 minutes monitoring periods. It was found that hand massage was not caused an intergroup statistically significant difference (p>0.01) regarding the pain score of the back and leg incisions, regressing muscle strain, however, caused a statistically regression (p<0.01) in the study group compared to the beginning. During intergroup comparison, it was further found that hand massage statistically significantly regressed (p<0.05) in 30. minutes, from the beginning highly and significantly regressed the blood pressure (p<0.001); highly and significantly regressed the pulse rate (p<0.001) of the study group, however, was not affected the pulse rate (p>0.05) during intergroup comparison; caused a statistically highly significant difference (p<0.001) in all times regarding respiration rate and oxygen saturation during intergroup comparison. Hand massage with Swedish technique applied after CABG surgery is an effective application that regresses pain intensity and regulates the vital signs and oxygen saturation.Key Words: Coronary Artery Bypass Graft, Hand Massage, Swedish Massage, Pain, Nursing